Το αρχαίο θέατρο της Θάσου βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της αρχαίας πόλης. Ήταν κατασκευασμένο σε μία φυσική κοιλότητα του λόφου στην περιοχή Λιμένα, εντοπίζεται το αρχαίο θέατρο του νησιού, ένα τμήμα του οποίου εδράζεται στην παρειά του τείχους.[1][2]
Περιγραφή Μνημείου
Το κοίλο του θεάτρου διέθετε βορειοδυτικό προσανατολισμό, δηλαδή είχε θέα προς την πόλη και τη θάλασσα. Η ύπαρξή του αναφέρθηκε πρώτη φορά από τον Ιπποκράτη, ο οποίος διέμενε στη Θάσο στα τέλη του 5ου αι. π.Χ. Την ίδια περίοδο στην περιοχή της Θάσου διέμενε και ο κωμικός ηθοποιός και συγγραφέας Ηγήμων, εισηγητής της παρωδίας, θεατρικού είδους. Δε γνωρίζουμε αν το κλασικό θέατρο βρισκόταν στο ίδιο σημείο της πόλης με το ελληνιστικό. Ο μεγάλος μαρμάρινος αναλημματικός τοίχος, ο οποίος βρέθηκε κάτω από το δάπεδο του προσκηνίου, δεν είναι σίγουρο αν ανήκε σε θέατρο κλασικών χρόνων.
Η παλαιότερη διαπιστωμένη οικοδομική φάση του θεάτρου της Θάσου ανήκει στις αρχές της ελληνιστικής περιόδου ( τέλη 4ου / πρώτο τέταρτο 3ου αι. π.Χ.). Το διώροφο κτίσμα του 3ου αι. π.Χ. διέθετε μαρμάρινη πρόσοψη και ένα προσκήνιο, αποτελούμενο από μία σειρά δώδεκα κιόνων, τοποθετημένων μεταξύ δύο παραστάδων. Οι κίονες του οικοδομήματος έφεραν ραβδώσεις, καθώς και εγκοπές για την τοποθέτηση πινάκων (ζωγραφισμένα ξύλινα πλαίσια που αποτελούσαν το σκηνικό βάθος κάθε παράστασης). Στην κιονοστοιχία του προσκηνίου στηριζόταν η ξύλινη εξέδρα του λογείου. Στο δεύτερο όροφο της σκηνής υπήρχε κιονοστοιχία μικρότερου βάρους, από την οποία διασώθηκαν αρκετά αρχιτεκτονικά μέλη.
Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών αποκαλύφθηκαν αρκετά λείψανα τοίχων, τα οποία σε συνδυασμό με την ρωμαϊκή κεραμική, οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι πιθανότατα υπήρχε προγενέστερη κατοίκηση στο χώρο του θεάτρου.
Το κοίλο του θεάτρου ξεκίνησε να κατασκευάζεται πιθανότατα τον ύστερο 4ο αι. π.Χ. Τα ερείπια του κοίλου, όμως, που διασώζονται στην εποχή μας, χρονολογούνται στην ρωμαϊκή εποχή. Παρουσιάζει ημικυκλική διάταξη και εντοπίζονται αρκετές ασυμμετρίες ως προς την δόμησή του, αφού διαδέχτηκε αρκετές ανοικοδομήσεις.
Για τον αριθμό των εδωλίων δεν έχουμε κάποια έγκυρη πληροφόρηση, γνωρίζουμε όμως πως οι κερκίδες του κοίλου ήταν συνολικά τέσσερις.
Στην περιφέρεια του τμήματος της ημικυκλικής ορχήστρας υπήρχε αποχετευτικός αγωγός, συγκεκριμένα κάτω από το κατώφλι της βορειοανατολικής παρόδου. Το θέατρο υπέστη αρκετές μετασκευές από τον 1ο αι. μ.Χ. και εξής, καθώς την περίοδο εκείνη χρησιμοποιήθηκε για μονομαχίες, «κυνήγια»(Venationes) και θηριομαχίες. Η μετασκευή του θεάτρου σε αρένα πραγματοποιήθηκε στην εποχή της ρωμαϊκής δυναστείας των Σεβήρων (τέλος 2ου – αρχή 3ου αι. μ.Χ.), οπότε και μεγάλες θύρες έκλεισαν τις παρόδους. Στα χρόνια πριν από το 140 μ.Χ., ο Ηραγόρας, γιός του Ευφρίλλου, και η σύζυγός του, χρηματοδότησαν την κατασκευή ενός θωρακίου με κιγκλίδωμα κατά μήκος της ορχήστρας για την ασφάλεια των θεατών.
Το κτήριο της σκηνής αποκαλύφθηκε ότι διέθετε ρωμαϊκή φάση, καθώς και ελληνιστική. Στο κεντρικό κτίσμα της σκηνής μετά από ορισμένες εργασίες στο χώρο, βρέθηκε ένας ελληνιστικός τοίχος, ο οποίος έπειτα ενσωματώθηκε στον όγκο του τοίχου της ρωμαϊκής περιόδου.
Ο χώρος του θεάτρου κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο είχε ιδιότητα νεκροταφείου. [1][3][4][5][6]
Ανασκαφές - Αναστηλώσεις
Το 1921 ξεκίνησε η ανασκαφική διαδικασία από τον G. Daux, μέλος της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής, στο χώρο που ήταν εγκατεστημένο το αρχαίο θέατρο. Η παραπάνω ανασκαφική διαδικασία δεν διήρκησε παραπάνω από δύο χρόνια.
Η Ελληνική Αρχαιολογική εταιρεία δραστηριοποιείται στο θέατρο μετά το 1960, δίνοντας βάση όχι τόσο στην εξερεύνηση του μνημείου, αλλά στη στερέωση και συντήρησή του. Οι εντατικές εργασίες έγιναν για να μπορέσει να ενταχθεί το αρχαίο θέατρο της Θάσου στο πρόγραμμα παραστάσεων του Φεστιβάλ Φιλίππου-Θάσου , που ξεκινούσε το 1961. Με αφορμή αυτό το γεγονός έγιναν οι απαιτούμενες για την επαναχρησιμοποίηση του θεάτρου ενέργειες από τον τότε Έφορο Δ. Λαζαρίδη, με τη στερέωση των μαρμάρινων εδωλίων του κοίλου. Η ανασκαφική έρευνα στο θέατρο έχει ολοκληρωθεί. Το μνημείο ερευνήθηκε, αρχικά, στο σημείο του κοίλου, έπειτα στο κτήριο της σκηνής, των παρόδων και της ορχήστρας.
Κατά τη διάρκεια του αναστηλωτικού προγράμματος 1997-2001, το έργο αποδείχθηκε ιδιαίτερα δύσκολο, καθώς υπήρχαν πολλές ρίζες δέντρων που περιέβαλαν τα εδώλια. Τα δέντρα σήμερα έχουν κοπεί. Στο τμήμα του κοίλου, όπου δεν σώζονταν εδώλια, τοποθετήθηκε μεταλλικό. Η κλίση της μεταλλικής κατασκευής θεωρήθηκε οδηγός για τις αναστηλωτικές εργασίες.
Το 2010[3][5] εκπονήθηκε νέα ολοκληρωμένη μελέτη αποκατάστασης και ανάδειξης του αρχαίου θεάτρου της Θάσου, με αντικείμενο: τη συντήρηση, αποκατάσταση και μερική αναστύλωση του σκηνικού οικοδομήματος και των παρόδων του θεάτρου, την αντικατάσταση των κατεστραμμένων ξύλινων εδωλίων με μαρμάρινα, την εξασφάλιση πρόσβασης στο μνημείο σε άτομα με αναπηρία, τη δημιουργία χώρων υγιεινής και αναψυχής, προκειμένου το μνημείο να καταστεί ασφαλές τόσο για επίσκεψη, όσο και επανάχρηση. Το έργο αποκατάστασης του θεάτρου εντάχθηκε: α) στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Μακεδονίας – Θράκης 2007-2013» (με προϋπολογισμό 1.645.000,00 €), β) στην Πολιτιστική Διαδρομή, VIA EGNATIA, με προϋπολογισμό. 3,500,000 € από το Π.Ε.Π. Αν. Μακεδονίας & Θράκης.
Το αναστηλωτικό πρόγραμμα του θεάτρου της Θάσου θα ολοκληρωθεί όταν γίνει και η ολοκλήρωση της αναστήλωσης των παρόδων και του σκηνικού οικοδομήματος του μνημείου. [1][6][7][4]
Ιστορία Χρήσης Μνημείου
Η εντατική κινητοποίηση στο θέατρο της Θάσου, έγινε για να μπορέσει να ενταχθεί στο πλαίσιο των προγραμματισμένων παραστάσεων του Φεστιβάλ Φιλίππου-Θάσου, που ξεκινούσε το 1961.
Παραπομπές
Μποσνάκης Δ., Γκαγκτζής Δ. (1996). Αρχαία Θέατρα, …θέατρα θέας αξία…. Αθήνα: ΙΤΑΝΟΣ. σελ. 86.
«Αρχαίο Θέατρο, Αρχαιολογικός Χώρος, Αξιοθέατα Θάσου». thassos-view.com. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2017.
Μπόνιας, Ζ. (2016). Αρχαία θέατρα της Μακεδονίας. Αθήνα: ΔΙΑΖΩΜΑ. σελ. 226-227.
«Αναστηλώνεται το προσκήνιο και το κοίλο του Αρχαίου Θεάτρου Θάσου». newsbeast.gr. 19 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2017.
Μπόνιας Ζ., Χατζηδάκης Ν. «Αρχαίο Θέατρο Θάσου» (PDF). diazoma.gr. Διάζωμα. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2017.
Μπόνιας Ζ (2016). Αρχαία θέατρα της Μακεδονίας. Αθήνα: ΔΙΑΖΩΜΑ. σελ. 226-227 και 241.
Νικολαΐδου – Πατέρα, Μαρία. «Αρχαίο θέατρο Θάσου». diazoma.gr. ΔΙΑΖΩΜΑ. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2017.
Βιβλιογραφία
Μποσνάκης Δ., Γκαγκτζής Δ., Αρχαία Θέατρα, …θέατρα θέας αξία…, Αθήνα 1996, Εκδόσεις: ΙΤΑΝΟΣ
Μπόνιας Ζ., Αρχαία θέατρα της Μακεδονίας, Αθήνα 2016, Εκδόσεις: ΔΙΑΖΩΜΑ
Ιστοτότοποι
Σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ - Αρχαίο θέατρο Θάσου
Σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ - Αρχαίο Θέατρο Θάσου.
Thassos View - Αρχαίο Θέατρο, Αρχαιολογικός Χώρος, Αξιοθέατα Θάσου
Newsbeast - Αναστηλώνεται το προσκήνιο και το κοίλο του Αρχαίου Θεάτρου Θάσου
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
