Το θέατρο των Οινιαδών βρίσκεται στη θέση Τρίκαρδος, κοντά στο χωριό Κατοχή του δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου της Αιτωλοακαρνανίας, σε κοντινή απόσταση από τον Αχελώο ποταμό και τις παραποτάμιες περιοχές.[1]
Χρονολόγηση μνημείου
Κατά την αρχαιότητα οι Οινιάδες ήταν η δεύτερη σε μέγεθος και σημασία πόλη των Ακαρνάνων μετά την Στράτο[2] και το θέατρό της αποτελεί δείγμα του υψηλού πολιτισμικού επιπέδου της πόλης.[3] Γνώρισε δύο οικοδομικές φάσεις, οι οποίες σχετίζονταν κυρίως με ανακατασκευές του σκηνικού οικοδομήματος.
Η πρώτη τοποθετείται στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ, οπότε η σκηνή ήταν ένα μονώροφο ορθογώνιο οικοδόμημα. Η πρόσοψή της αποτελούνταν από πέντε μεγάλα ανοίγματα που δημιουργούνταν από τέσσερις πεσσούς, οι οποίοι έφεραν επίκρανα δωρικού τύπου. Στα κενά μεταξύ των πεσσών στερεώνονταν ζωγραφικοί πίνακες που αποτελούσαν το σκηνικό βάθος κάθε παράστασης.[4]
Η δεύτερη φάση του μνημείου τοποθετείται στο πρώτο μισό του 3ου αιώνα π.Χ., οπότε και το σκηνικό οικοδόμημα γίνεται διώροφο. Στην πρόσοψη της πρώτης (αρχικής) σκηνής προστίθεται προσκήνιο, ενώ ανατολικά και δυτικά αυτού κτίστηκαν δύο μικρά παρασκήνια. Οι πεσσοί που στήριζαν την επίπεδη οροφή του προσκηνίου ενώθηκαν με ιωνικούς ημικίονες. Στην ορχήστρα προστέθηκε λίθινο περιμετρικό κρηπίδωμα και κατασκευάστηκε κτιστός αγωγός για τη συγκέντρωση και την απορροή των υδάτων.[4]
Περιγραφή μνημείου
Το μνημείο είναι κτισμένο στη νότια πλευρά υψώματος κοντά στην Αγορά, στο ανατολικό τμήμα της τειχισμένης πόλης[5], σε σημείο που προσφέρει εξαιρετική θέα στις γύρω πεδινές εκτάσεις, την παλιά κοίτη του Αχελώου και τα παραθαλάσσια μέρη.[6][7] Διαθέτει την τριμερή οργάνωση ενός ελληνιστικού θεάτρου, αποτελείται δηλαδή από το κοίλο, την ορχήστρα και τη σκηνή. Όπως και άλλα θέατρα της αρχαιότητας, παρουσιάζει κάποιες αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες που εντοπίζονται στην απόκλιση της συμβολής των αξόνων του κοίλου και των κλιμάκων ανόδου από το κέντρο της ορχήστρας.[8]
Το κοίλο είναι λαξευμένο στον γκρίζο τοπικό ασβεστόλιθο και αποτελείται από 28 σειρές εδωλίων (σήμερα διατηρούνται οι 19 σειρές), ορισμένα από τα οποία φέρουν απελευθερωτικές επιγραφές. Διαθέτει 11 κερκίδες χωρίς διάζωμα, οι οποίες χωρίζονται από εννέα κλίμακες. Νοτιοανατολικά και βορειοδυτικά του κοίλου υπάρχουν αναλημματικοί τοίχοι, από τους οποίους ο ένας ήταν κτισμένος κατά το πολυγωνικό σύστημα και ο άλλος κατά το ψευδοϊσόδομο σύστημα.[8]
Η ορχήστρα έχει διάμετρο 16,14 μ., είναι επιστρωμένη με σκληρό πατημένο χώμα και πλαισιώνεται από λίθινο κράσπεδο, το οποίο σήμερα σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση. Ανάμεσα στην ορχήστρα και την πρώτη σειρά εδωλίων υπήρχε ο αποχετευτικός αγωγός που συγκέντρωνε τα όμβρια ύδατα. Ο αγωγός καλυπτόταν από πλάκες, δημιουργώντας ένα διάδρομο πρόσβασης των θεατών προς το κοίλο.
Η σκηνή διατηρείται σε κακή κατάσταση, καθώς σώζονται μόνο τα θεμέλιά του προσκηνίου, συνολικού μήκους 21,89 μέτρων και των παρασκηνίων 5 μ. x 5,62 μ. το καθένα. Η ακουστική του μνημείου ήταν πολύ καλή και η χωρητικότητά του μεγάλη, καθώς έφτανε τους 4.600 θεατές.[4]
Ανασκαφικές έρευνες
Η πρώτη ανασκαφική έρευνα πραγματοποιήθηκε το 1900 από τον Αμερικανό αρχαιολόγο Μπέντζαμιν Πάουελ[5] και συνεχίστηκε μέχρι και τον επόμενο χρόνο. Στη διάρκεια αυτής αποκαλύφθηκε μεγάλο μέρος του θεάτρου. Από την πρώτη έρευνα δόθηκαν οι περισσότερες πληροφορίες για την ολοκληρωτική εικόνα του θεάτρου. Έπειτα, το 1987, η ΣΤ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Πατρών ανέλαβε την πλήρη ανακάλυψή του. Κατά τα έτη 1991-1993 η έρευνα συνεχίστηκε και ολοκληρώθηκε από τους Σάββα Γώγο και Λάζαρο Κολώνα. Από το 2002 μέχρι και το 2006 έγιναν εργασίες συντήρησης και ανάταξης επιμερούς τμημάτων του μνημείου στο πλαίσιο του έργου «Προστασία, έρευνα & ανάδειξη τριών (3) αρχαίων πόλεων του Νομού Αιτωλοακαρνανίας: Πλευρώνα – Οινιάδες – Πάλαιρος».[3][9]
Παραπομπές
Κολώνας Λ., Σταυροπούλου- Γάτση Μ., Σταμάτης Γ., Τα αρχαία θέατρα της Αιτωλοακαρνανίας, ΔΙΑΖΩΜΑ, Αθήνα 2009, σελ. 35.
Κολώνας Λ., Αρχαίοι Οινιάδες, Υπουργείο Πολιτισμού - Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων, Αθήνα 2008, σελ. 5.
Κολώνας Λ., 2008, σελ. 10.
Κολώνας Λ., Σταυροπούλου- Γάτση Μ., Σταμάτης Γ., 2009, σελ. 43.
Powell B., Oeniadae: II. The Theatre, American Journal of Archaeology, Vol. 8, No. 2 (Apr. - Jun., 1904), pp. 174-201.
Κολώνας Λ., Σταυροπούλου- Γάτση Μ., Σταμάτης Γ., 2009, σελ. 40.
Μποσνάκης Δ., Γκάγκτζης Δ. ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΑΤΡΑ. θέατρα θέας άξια, εκδ. ITANOS. σελ. 110.
Κολώνας Λ., Σταυροπούλου- Γάτση Μ., Σταμάτης Γ., 2009, σελ. 42.
Κολώνας Λ., Σταυροπούλου- Γάτση Μ., Σταμάτης Γ., 2009, σελ. 40 - 41.
Βιβλιογραφία
Powell B., "Oeniadae: II. The Theatre", American Journal of Archaeology, Vol. 8, No. 2 (Apr. - Jun., 1904), pp. 174-201.
Γώγος Σ., Το αρχαίο θέατρο των Οινιαδών, εκδ. Μίλητος, Αθήνα 2004.
Γώγος Σ., Κολώνας Λ., "Περί του θεάτρου των Οινιαδών", Αρχαιγνωσία 9, Αθήνα 1998.
Κολώνας Λ., Αρχαίοι Οινιάδες, Αθήνα 2008.
Κολώνας Λ., Σταυροπούλου-Γάτση Μ., Σταμάτης Γ., Τα αρχαία θέατρα της Αιτωλοακαρνανίας, ΔΙΑΖΩΜΑ.
Μάξιμος Π., Αρχαία ελληνικά θέατρα 2.500 χρόνια φως και πνεύμα, Αθήνα 2000.
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
