Το αρχαίο θέατρο της Μήλου βρίσκεται στην πλαγιά του λόφου, όπου εκτείνεται η αρχαία πόλη, μεταξύ των σύγχρονων οικισμών Τρυπητή και Κλήμα, με θέα τον κόλπο της Μήλου.[1]
Περιγραφή μνημείου
Η οικοδόμηση του θεάτρου έγινε κατά την ρωμαϊκή περίοδο, 1ο αι. μ.Χ. έως 4ο αι. μ.Χ., στο δυτικό τμήμα του σταδίου και σε μία θέση που συνδεόταν με το ανατολικό τμήμα της οχύρωσης. Στο τμήμα του θεάτρου κατά την ελληνιστική περίοδο φαίνεται πως διατηρούνταν νεκροταφείο, αν ληφθεί υπόψιν ότι βρέθηκαν λείψανα στο βράχο του προσκηνίου και στο δυτικό άκρο της ορχήστρας. Η κατασκευή του ήταν ένα ιδιαίτερα πολυτελές έργο, με μακρόχρονη κατασκευαστική δραστηριότητα και πιθανότητα φάσεων αναδιαμόρφωσης.
Υπήρξε δείγμα θεατρικού οικοδομήματος για την ρωμαϊκή εποχή με στοιχεία από το πρότυπο του ελληνικού θεάτρου. Υπολογίζεται ότι κατά τον 4ο αι. μ.Χ. έπαψε να λειτουργεί, όμως ο χώρος του αξιοποιήθηκε για οικιστική χρήση και για τη στέγαση εργαστηρίων μέχρι περίπου τις αρχές του 7ου αι. μ.Χ. Το θέατρο ακόμη και μετά την εγκατάλειψή του συνέχισε να προμηθεύει οικοδομικά υλικά στους κατοίκους του νησιού.
Το κοίλο του θεάτρου αναπτύσσεται στη μεγαλύτερη επιφάνειά του στο φυσικό πρανές και τα άκρα του θεμελιώνονται σε επιχώσεις, οι οποίες στηρίζονται από ισχυρά αναλήμματα, κατασκευασμένα από πυριγενείς λιθόπλινθους. Το τμήμα του θεάτρου που έχει ανασκαφεί αποτελεί το 1/10 της συνολικής του έκτασης - το θέατρο υπολογίζεται ότι είχε χωρητικότητα περίπου 800 θεατών - ανήκει στο κάτω μέρος του θεάτρου. Το κάτω κοίλο διαιρείται σε επτά κερκίδες, αποτελούμενες από μαρμάρινα εδώλια ανάμεσα στα οποία είναι τοποθετημένες οκτώ μαρμάρινες κλίμακες. Οι κερκίδες διέθεταν τέσσερα με πέντε μαρμάρινα εδώλια. Στο δυτικό ανάλημμα υπάρχει μία είσοδος με μαρμάρινες παραστάδες, από την οποία έφταναν οι θεατές στο κοίλο. Η ορχήστρα είναι λίγο μεγαλύτερη από ημικύκλιο, ώστε να λειτουργεί ως αρένα για μονομαχίες. Περιφερειακά ήταν επενδυμένη με μαρμάρινες πλάκες και το δάπεδό της ήταν αποτελούνταν από χώμα.
Το σκηνικό οικοδόμημα ενώνεται με το κοίλο και αποτυπώνει την κλασική μορφή ενός ρωμαϊκού θεάτρου. Το προσκήνιο του θεάτρου υψωνόταν περίπου 2,50 μέτρα από το δάπεδο της ορχήστρας και διέθετε τρία διακοσμητικά ανοίγματα με μαρμάρινα περίθυρα, πιθανότατα με κινητούς ξύλινους πίνακες. Στα άκρα του προσκηνίου εντοπίστηκε ότι υπήρχαν δύο μαρμάρινες κλίμακες ανόδου προς το λογείο, εκεί όπου δρούσαν οι ηθοποιοί. Το τμήμα της σκηνής, το οποίο ήταν ισχυρή κατασκευή, υπολογίζεται ότι έφτανε το ύψος των δύο ορόφων του λογείου. Σώζεται το κατώτερο τμήμα της, το σημείο δηλαδή που εξυπηρετούσε τις ανάγκες των ηθοποιών και την αποθήκευση το εξοπλισμού τους. Η πρόσοψη του κτηρίου προς το κοίλο είχε μνημειακή μορφή και διέθετε πλούσιο αρχιτεκτονικό διάκοσμο και επάλληλες προστάσεις, οι οποίες επιστέφονταν από θριγκούς με τριγωνικά και καμπύλα αετώματα εναλλάξ. Στα δύο πλάγια σκέλη της σκηνής είχαν διαμορφωθεί προσβάσεις για τους ηθοποιούς με μαρμάρινα κατώφλια και επένδυση στους τοίχους. Τέσσερις επιγραφές χαραγμένες σε εδώλια αναγράφουν κατηγορίες των πολιτών που κάθονταν στις αντίστοιχες θέσεις. Με βεβαιότητα αναγνωρίζονται τόποι «νεανίσκων», «υμνωδών» και «βουλευτών».[1][2][3][4]
Ανασκαφές
Το θέατρο ανακαλύφθηκε τυχαία τον 18ο αιώνα από έναν Ιησουίτη μοναχό και περιηγητή, τον Nicolas Sarrabat που εντόπισε σημάδια που μαρτυρούσαν την ύπαρξη θεάτρου.[5][2][3][6] Οι πρώτες ανασκαφικές ενέργειες για τον εντοπισμό του θεάτρου πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της διετίας 1816-1817, από το Γερμανό αρχιτέκτονα Καρλ Χάλλερ φον Χάλλερσταϊν. Με την ανασκαφή αυτή ήρθαν στο φως τμήματα τόσο του κοίλου και του προσκηνίου, καθιστώντας τη θέση του θεάτρου, ιδιαίτερα σημαντικό σημείο θέσης των ταξιδιωτών της αρχαίας πόλης. Ο Χάλλερ αγόρασε το θέατρο για το διάδοχο και μετέπειτα βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου Α΄, ο οποίος επισκέφθηκε το 1836 το νησί της Μήλου. Εκεί πραγματοποίησε μια σειρά ανασκαφών και στη συνέχεια δώρισε το αρχαίο θέατρο στο γιο του, βασιλιά της Ελλάδας, Όθωνα.
Συστηματικές ανασκαφές σημειώθηκαν στο χώρο κατά την περίοδο 1990-1995 από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Κατά την διάρκεια αυτών των ανασκαφών επιβεβαιώθηκε η συνέχεια του κοίλου στο πρανές, ήρθαν στην επιφάνεια τμήματα του σκηνικού οικοδομήματος, της ορχήστρας, καθώς και της πλευρικής εισόδου στα δυτικά. Ακόμη, κατά την περίοδο 2010-2015, με αφορμή τις εργασίες για το έργο «Ανάδειξη αρχαίου θεάτρου Μήλου», πραγματοποιήθηκε μία επιπλέον σειρά ανασκαφών όπου ανακαλύφθηκε το μεγαλύτερο μέρος των καταλοίπων του σκηνικού οικοδομήματος και του υπόγειου ταφικού θαλάμου της ελληνιστικής περιόδου.[2][3][7]
Ιστορία χρήσης μνημείου
Το θέατρο άνοιξε για το κοινό το 1930, όταν ο χώρος προσφέρθηκε για θεάματα πάλης. Έκτοτε και μέχρι το 2000, ανά διαστήματα διοργανώνονται μαθητικοί αθλητικοί αγώνες, ερασιτεχνικές και επαγγελματικές παραστάσεις αρχαίου δράματος αλλά και μουσικές εκδηλώσεις. Λόγω ορισμένων φθορών το αρχαίο θέατρο τέθηκε μη κατάλληλο για τη συνέχιση εκδηλώσεων.
Θέλοντας την επανένταξη του θεάτρου στην κοινωνική ζωή, το 2009 εκπονήθηκε μελέτη αποκατάστασής του. Στη συνέχεια το έργο «Ανάδειξη αρχαίου θεάτρου Μήλου», εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ μέσω του επιχειρηματικού προγράμματος Κρήτης και Νήσων Αιγαίου 2007-2013.[8]
Το Σάββατο 9 Ιουλίου 2016 το αναστηλωμένο αρχαίο θέατρο της Μήλου άνοιξε τις πύλες του για το κοινό μετά από την ολοκλήρωση των εργασιών ανάδειξής του.
Παραπομπές
Πάντου, Πέγκυ. «Αρχαίο θέατρο Μήλου». diazoma.gr. ΔΙΑΖΩΜΑ. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2017.
Πάντου Π.: Έντυπο, χ.α.
Μποσνάκης Δ., Γκαγκτζής Δ.: 156.
Πάντου Π.: 26-36.
Πάντου Π.: 8-9.
«Το αρχαίο θέατρο που ανακάλυψε τυχαία ένας παρατηρητικός Ιησουίτης μοναχός. Αν και είναι στην καρδιά του Αιγαίου, το αγόρασε ο βασιλιάς Λουδοβίκος! Είναι ένα από τα καλύτερα σωζόμενα των Κυκλάδων». mixanitouxronou.gr. Μηχανή του Χρόνου. 12 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2017.
Πάντου Π.:10-13, 16, 18-23.
Πάντου Π.: 40-42.
Βιβλιογραφία
Πάντου Π., Το αρχαίο Θέατρο στη Μήλο, Εκδόσεις: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, σελ. 8-13, 16, 18-23, 26-36, 40-42, Αθήνα 2015.
Πάντου Π., Το αρχαίο Θέατρο στη Μήλο, Έντυπο, Εκδόσεις: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Αθήνα 2015.
Μποσνάκης Δ., Γκαγκτζής Δ., Αρχαία Θέατρα, …θέατρα θέας αξία…, σελ. 156, Αθήνα 1996.
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
