Αρχαίο θέατρο Απτέρας

Ελλάδα

Το αρχαίο θέατρο της Απτέρας βρίσκεται στην ομώνυμη αρχαία πόλη της Κρήτης, η οποία ιδρύθηκε κατά τα γεωμετρικά χρόνια και βρίσκεται έξω από τα Χανιά, στο ύψωμα Παλιόκαστρο. Στην αρχαία πόλη της Απτέρας ανυψώθηκαν αρκετά σημαντικά δημόσια κτίρια και μνημεία, ένα εκ των οποίων ήταν το αρχαίο θέατρο.[1][2][3]

Η οικοδόμησή του αρχαίου θεάτρου της Απτέρας έγινε σε δύο φάσεις: η πρώτη χρονολογείται κατά τους ελληνιστικούς χρόνους και η δεύτερη τον 1ο αιώνα μ.Χ. Σε τμήματα του σκηνικού οικοδομήματος διακρίνεται μετασκευή, η οποία έγινε μετά την ολοκλήρωση του μνημείου.

Με το πέρασμα των αιώνων το θέατρο εγκαταλείφθηκε και το μεγαλύτερο μέρος του καλύφθηκε με χώμα.[2]

Περιγραφή μνημείου

Το θέατρο έχει τη χαρακτηριστική διάρθρωση των ελληνιστικών θεάτρων, δηλαδή αποτελούνταν από κοίλο, ορχήστρα και σκηνικό οικοδόμημα. Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε το ασβεστολιθικό πέτρωμα της περιοχής, από το οποίο έχουν κατασκευαστεί τα περισσότερα μνημεία της πόλης.

Το αρχαίο θέατρο της Απτέρας χτίστηκε πάνω σε φυσική πλαγιά και ως προς το σχήμα του ήταν λίγο μεγαλύτερο από ημικύκλιο. Το κοίλο αναφέρεται ότι χωριζόταν μέσω πέντε κάθετων κλιμάκων σε τέσσερις κερκίδες , ενώ με την ύπαρξη ενός διαζώματος διαιρούνταν σε άνω και κάτω κοίλο. Από τις σειρές εδωλίων του σώζονται σήμερα μόνο δεκατρείς. Το ψηλότερο τμήμα του κοίλου καταστράφηκε στα νεότερα χρόνια λόγω αξιοποίησής του για γεωργικούς σκοπούς. Στα άκρα το κοίλο στηρίζεται σε δύο ισχυρούς αναλημματικούς τοίχους, κατασκευασμένους από πέτρες.

Σε γενικές γραμμές το κοίλο του θεάτρου είναι πολύ ταλαιπωρημένο, καθώς στο κέντρο του λειτουργούσε ασβεστοκάμινος, στην οποία ασβεστοποιήθηκε μεγάλος αριθμός εδωλίων.

Το τμήμα της ορχήστρας είναι λίγο μεγαλύτερο από ημικύκλιο - όπως και το κοίλο -. Η κυκλική πέτρα που υπάρχει στο κέντρο ήταν η βάση της θυμέλης, του βωμού δηλαδή προς τιμήν του θεού Διονύσου. Στην ορχήστρα οδηγούσαν δύο διάδρομοι, οι πάροδοι, οι οποίοι βρίσκονται ανάμεσα στο κοίλο και τη σκηνή και είχαν μήκος περίπου 20 μέτρα

Γύρω από την ορχήστρα υπήρχε ένας υπόγειος αποχετευτικός αγωγός, καλυμμένος με πλάκες για να απομακρύνει τα όμβρια ύδατα.

Από το τμήμα της σκηνής το μόνο που έχει απομείνει είναι τα θεμέλια από τα ρωμαϊκά χρόνια. Σήμερα έχουν σωθεί μόνο η βάση ενός τοίχου, τα θεμέλια του λογείου. Το δωμάτιο δεξιά από το λογείο και αντίστοιχα στην αριστερή πλευρά ήταν τα παρασκήνια, τα οποία χρησιμοποιούσαν οι υποκριτές και εκεί φύλασσαν τα αντικείμενα των παραστάσεων.[1][2]
Ανασκαφές

Η συστηματική ανασκαφή του μνημείου ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2008. Από την πρώτη οικοδομική φάση οικοδόμησης διακρίνονται οι ευθείες των ελληνιστικών παρόδων και οι αγωγοί απορροής των υδάτων. Εντοπίστηκε ο αναλημματικός τοίχος της σκηνής και τμήματος του κοίλου, δομημένος κατά τον οχυρωματικό τύπο από μεγάλες λίθινες πλίνθους, όμοιες με εκείνες της ελληνιστικής οχύρωσης.[1][2]

Η ανάδειξη και η αποκατάσταση του θεάτρου υλοποιήθηκε με χρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής ένωσης.[1][2][3]
Αποκατάσταση του μνημείου

Με βάση την εγκεκριμένη από το Κ.Α.Σ. «Μελέτη αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου της Απτέρας» υλοποιήθηκε η αποκατάσταση, καθώς και η ανάδειξη του μνημείου με την ήπια διαμόρφωση του περιβάλλοντός του. Οι εργασίες ξεκίνησαν τον Αύγουστο του 2012 και ολοκληρώθηκαν τον Νοέμβριο του 2015, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2007-2013, συνολικού ύψους 2.440.000 ευρώ.

Το έργο περιλάμβανε την αναστήλωση του κοίλου, την κατάχωση τμήματος της ευαίσθητης αργολιθοδομικής θεμελίωσης των εδωλίων, την ανάταξη λιθοπλίνθων των παρόδων στις αρχικές τους θέσεις, τη συντήρηση και αποκατάσταση του σκηνικού οικοδομήματος. Επιπλέον, αποκαλύφθηκε το περίγραμμα του θεάτρου και δυο λιθόστρωτες οδοί που εξυπηρετούσαν την πρόσβαση στο μνημείου.

Για την αποκατάσταση του κοίλου χρησιμοποιήθηκαν τα αυθεντικά εδώλια, αλλά και νέα από φυσικό λίθο. Στο σκηνικό οικοδόμημα επανατοποθετήθηκαν στις θέσεις τους οι ορθοστάτες του προσκηνίου, μετά τις απαραίτητες συγκολλήσεις, αλλά και ένα τμήμα γείσου.

Στις 12 Δεκεμβρίου 2015 το θέατρο άνοιξε τις πύλες του στο κοινό με τη διοργάνωση μιας παράστασης.[3]
Παραπομπές

Μπαζίνη, Ε. (2015). Ακολούθησε με στο αρχαίο θέατρο της Απτέρας. Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Νινιού – Κινδελή, Βάννα. «Αρχαίο θέατρο Απτέρας». diazoma.gr. ΔΙΑΖΩΜΑ. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2017.

«Ολοκληρώθηκε το έργο της αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου της Απτέρας». diazoma.gr. ΔΙΑΖΩΜΑ. 12 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2017.

Βιβλιογραφία

Μπαζίνη Ε., Ακολούθησε με στο αρχαίο θέατρο της Απτέρας, Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων 2015

Ιστότοποι

Σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ - Αρχαίο θέατρο Απτέρας
Σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ - Ολοκληρώθηκε το έργο της αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου της Απτέρας

Αρχαία ελληνικά θέατρα

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License