Ανάφλυστος

Ελλάδα

Η Ανάφλυστος (αρχαία ελληνικά: Ἀνάφλυστος), (ο δήμος: Αναφλύστου) ήταν αρχαίος οικισμός - πόλη και δήμος της Αντιοχίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Ελλάδας).

Ονομασία

Ο δήμος πήρε το όνομά του, πιθανώς από τον μυθικό επώνυμο ήρωα Ανάφλυστο, ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση ήταν ένας από τους γιους του βασιλιά της αρχαίας Τροιζηνίας Τροιζήνα, εγγονός του Πέλοπα, ανιψιός του Πιτθέα και αδελφός του Σφηττού. Ο Ανάφλυστος μετανάστευσε στη συνέχεια, μαζί με τον αδελφό του Σφηττό, από την Τροιζήνα στην Αττική.[1]
Τοποθεσία του αρχαίου δήμου

Ο δήμος της Αναφλύστου, ήταν δήμος της Παραλίας.[2] Βρισκόταν νοτιοανατολικά του κύριου οικισμού της Αθήνας, ανάμεσα στους δήμους της Αιγιλίας και της Αζηνίας,[3] απέναντι από το νησί της Αρσίδας (αναφέρεται και ως Ελεούσα ή Ελαιούσα ή Αρτσιδάς ή Αργέντας), μεταξύ του ακρωτηρίου του Σουνίου και του ακρωτηρίου της Αστυπάλαιας. Οι σύγχρονοι ερευνητές θεωρούν ότι βρίσκεται στη θέση του Αγίου Γεωργίου Αναβύσσου[4] στην Ανάβυσσο, η οποία ανήκει διοικητικά στο Δήμο Σαρωνικού Αττικής.
Ανασκαφές στην Ανάβυσσο και την Παλαιά Φώκαια

Ο δήμος της Αναφλύστου εκτεινόταν εντός των ορίων της Αναβύσσου και της Παλαιάς Φώκαιας, στην εύφορη πεδιάδα, στα βορειοδυτικά όρια της Λαυρεωτικής. Οι ανασκαφές στην περιοχή της Αναβύσσου ξεκίνησαν το 1911 από τους Παναγιώτη Καστριώτη και Αλέξανδρο Φιλαδελφέα και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Σημαντικά ευρήματα υπάρχουν από τις ανασκαφές στους τύμβους της Παλαιάς Φώκαιας και της Αναβύσσου.[5]
Δήμοι της Λαυρεωτικής

Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Ανδρέα Καπετάνιο, ο οποίος αναφέρεται στο χώρο και τους ανθρώπους με βάση την αρχαία τοπογραφία των οικισμών και των δήμων της Λαυρεωτικής: «Οι αρχαίοι δήμοι της Λαυρεωτικής, συναπαρτίζονται από την Ανάφλυστο, τους Φρεαρρίους, τη Βήσα, την Αμφιτροπή, το Θράσυμο, το Λαύρειο, τη Μαρώνεια, τον Θορικό, το Σούνιο (με τη Νάπη και την Σκοπιά) και την Ατήνη. Κάποια από τα ονόματα αυτά φαίνεται να είναι τοπωνύμια που προσδιορίζουν θέσεις μεταλλείων εντός των ορίων των δήμων, όπως η Σκοπιά και η Νάπη εντός του Δήμου Σουνίου. Κάποια άλλα πιθανώς να αντιστοιχούν σε "δορυφορικούς" οικισμούς, που συναπαρτίζουν έναν δήμο, όπως έχει προταθεί για τους Φρεαρρίους ως οικιστικό πυρήνα εντός της Αναφλύστου».[6]
Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή

Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[7] ως μέλος της Αντιοχίδας φυλής, συμμετείχε με 10 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν με 11 βουλευτές στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.
Οι κάτοικοι της Αναφλύστου

Ο δημότης της αρχαίας Αναφλύστου ονομαζόταν Αναφλύστιος.[8][9] Η περιοχή της Αναφλύστου κατοικήθηκε ήδη από τη νεολιθική εποχή και ο αρχικός της οικισμός μεταβλήθηκε σταδιακά, ως και τον όγδοο αιώνα π.Χ., σε πόλη αναπτυσσόμενη γύρω από την οικία του τοπικού της άρχοντα. Πιθανώς, πριν ενσωματωθεί στην Αθήνα, η Ανάφλυστος να ήταν ήδη μια πόλις με τη δικιά της αυτονομία, χωρίς όμως να είναι μέλος της Δωδεκάπολης της Αττικής.
Οχυρώσεις

Η Ανάφλυστος ήταν αρκετά σημαντική, καθώς ο Ξενοφών υπενθυμίζει την παρουσία του φρουρίου της,[10] για την προστασία των μεταλλείων του δήμου του Σουνίου.[11][12][13]
Λατρευτικές παραδόσεις

Ο Στράβων αναφέρει σπήλαιο του Πανός στην περιοχή του δήμου, γνωστού και ως «Πανείον» (αρχαία ελληνικά: Πανεῖον).[3] Η περιοχή του σπηλαίου ταυτίζεται σε τοποθεσία προς το όρος του Ολύμπου Αττικής, κυρίως προς το δυτικό τμήμα του, το οποίο καλείται Πάνειο Όρος.
Νεκροπόλεις

Νεκροταφείο του Άγιου Γεωργίου: Οι ανασκαφές, το 1911, στο νεκροταφείο της γεωμετρικής εποχής του Άγιου Γεωργίου ανέδειξαν διάφορα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα.
Νεκροταφείο του Άγιου Παντελεήμονα: Οι ανασκαφές, το 1965, στο νεκροταφείο της γεωμετρικής εποχής του Άγιου Παντελεήμονα ανέδειξαν πλήθος χρυσών κοσμημάτων και γεωμετρικών αγγείων.

Προσωπικότητες από την Ανάφλυστο

Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από τον δήμο της Αναφλύστου, όπως ο βουλευτής Βερυλλανός ο Αναφλύστιος, ο Βίων ο Αναφλύστιος, ο Βόηθος ο Αναφλύστιος γιος του Πεισικλέους, ο Γηρόστρατος ο Αναφλύστιος γιος του Καλλιστομάχου, ο Γλαύκος ο Αναφλύστιος γιος του Μέμνονος, ο Δέξανδρος ο Αναφλύστιος, ο ιερέας των Αιγυπτίων Θεών Δημήτριος ο Αναφλύστιος γιος του Δημητρίου, ο αστυνόμος Δημήτριος ο Αναφλύστιος γιος του Θεμίσωνος, ο βουλευτής Δημήτριος ο Αναφλύστιος γιος του Καλίππου, ο βουλευτής Δημήτριος ο Αναφλύστιος γιος του Πυθίππου, ο πομπόστολος Δημήτριος ο Αναφλύστιος γιος του Σαραπίωνος, ο ιερέας της Αφροδίτης Δημόνικος ο Αναφλύστιος γιος του Ευρήμονος, ο βουλευτής Δημοχάρης ο Αναφλύστιος γιος του Επικτήτου, ο ιερομνήμων των αμφικτιονιών των Δελφών Διόγνητος ο Αναφλύστιος, ο βουλευτής Διόδωρος ο Αναφλύστιος, ο βουλευτής Διοκλής ο Αναφλύστιος γιος του Ύλλου, ο επιμελητής Διονύσιος ο Αναφλύστιος γιος του Δημητρίου, ο βουλευτής Διονυσόδωρος ο Αναφλύστιος γιος του Ζωσίμου, ο βουλευτής Δίων (Αίλιος) ο Αναφλύστιος, ο βουλευτής Δίων ο Αναφλύστιος γιος του Θεαίου, ο βουλευτής Δρακαλίων ο Αναφλύστιος κ.α.[14] Από τους πλέον γνωστούς, οι οποίοι είχαν κάποιου είδους σχέση με το δήμο ή την περιοχή του ήταν επίσης οι:

Εύβουλος, γεννήθηκε γύρω στο 405 π.Χ., (είχε ενταχθεί στον δήμο).
Κτησιφώντας, γεννήθηκε στα τέλη του πέμπτου ή στις αρχές του τέταρτου αιώνα π.Χ., (είχε ενταχθεί στον δήμο).
Τιμόθεος, γεννήθηκε στα τέλη του πέμπτου ή στις αρχές του τέταρτου αιώνα π.Χ., (είχε ενταχθεί στον δήμο).

Δείτε επίσης

Αρχαία Αττική
Αντιοχίδα φυλή

Παραπομπές - σημειώσεις

Παυσανίας, «Ελλάδος περιήγησις», «Κορινθιακά», 30.9: [...] "Τροίζηνος δὲ οἱ παῖδες Ἀνάφλυστος καὶ Σφῆττος μετοικοῦσιν ἐς τὴν Ἀττικήν, καὶ οἱ δῆμοι τὰ ὀνόματα ἔχουσιν ἀπὸ τούτων". [...]
[...] "Anaphlystus: (Ἀνάφλυστος; Anáphlystos). Attic paralia deme of the phyle Antiochis (10 bouleutai) in the coastal region of Anavysso in south-western Attica between Aegilia in the west, Atene in the south-east, and Amphitrope in the east; the astike hodos, the arterial highway from Athens to Sounion, and respectively the Rhevma Maresas/Ari formed the border to Phrearrhii in the north-west". [...], Lohmann, Hans (Bochum), Anaphlystus
Στράβων, «Γεωγραφικά», Βιβλίο Θ', 1.21: [...] "Μετὰ δὲ τὸν Πειραιᾶ Φαληρεῖς δῆμος ἐν τῆι ἐφεξῆς παραλίαι• εἶθ᾽ Ἁλιμούσιοι Αἰξωνεῖς Ἁλαιεῖς οἱ Αἰξωνικοὶ Ἀναγυράσιοι• εἶτα Θοραιεῖς Λαμπτρεῖς Αἰγιλιεῖς Ἀναφλύστιοι Ἀζηνιεῖς• οὗτοι μὲν οἱ μέχρι τῆς ἄκρας τοῦ Σουνίου. μεταξὺ δὲ τῶν λεχθέντων δήμων μακρὰ ἄκρα, πρώτη μετὰ τοὺς Αἰξωνέας Ζωστήρ, εἶτ᾽ ἄλλη μετὰ Θοραιέας Ἀστυπάλαια• ὧν τῆς μὲν πρόκειται νῆσος Φάβρα τῆς δ᾽ Ἐλαιοῦσσα• καὶ κατὰ τοὺς Αἰξωνέας δ᾽ ἔστιν Ὑδροῦσσα• περὶ δὲ Ἀνάφλυστόν ἐστι καὶ τὸ Πανεῖον καὶ τὸ τῆς Κωλιάδος Ἀφροδίτης ἱερόν, εἰς ὃν τόπον ἐκκυμανθῆναι τὰ τελευταῖα τὰ ἐκ τῆς περὶ Σαλαμῖνα ναυμαχίας τῆς Περσικῆς ναυάγιά φασι, περὶ ὧν καὶ τὸν Ἀπόλλω προειπεῖν «Κωλιάδες δὲ γυναῖκες «ἐρετμοῖσι φρύξουσι.» πρόκειται δὲ καὶ τούτων τῶν τόπων Βέλβινα νῆσος οὐ πολὺ ἄπωθεν καὶ ὁ Πατρόκλου χάραξ• ἔρημοι δ᾽ αἱ πλεῖσται τούτων". [...]
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 140.
Όλγα Κακαβογιάννη, Νίκος Πετρόχειλος, "Από τα νεκροταφεία των αττικών δήμων της δυτικής παραλίας", σελ. 69-80 από το "Πρακτικά ΙΔ΄ Επιστημονικής Συνάντησης ΝΑ Αττικής[νεκρός σύνδεσμος]", επιμέλεια: Αθανάσιος Στεφανής, εκδότης: Εταιρεία Μελετών Νοτιοανατολικής Αττικής, Καλύβια Θορικού 2013, ISBN 978-960-98550-3-7 και αναφορά στην ιστοσελίδα: www.emena.gr της Εταιρείας Μελετών Νοτιοανατολής Αττικής (ΕΜΝΑ), σελ. 69-70.
Ανδρέας Καπετάνιος, "Ο χώρος και οι άνθρωποι στην αρχαία τοπογραφία της Λαυρεωτικής", σελ. 183-198, από το συλογικό έργο: "Αρχαιολογικές Συμβολές", Τόμος Α: Αττική - ΚΣΤ’ και Β’ Εφορείες Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων, επιμέλεια: Μαρία Δόγκα-Τόλη, Σταυρούλα Οικονόμου, έκδοση: Ίδρυμα Νικολάου & Ντόλλης Γουλανδρή – Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Αθήνα 2013, ISBN 978-618-5060-00-8 και ISBN 978-960-7064-99-8, σελ. 189.
Αναφλ Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org
Στέφανος Βυζάντιος, "Εθνικά", ("Stephani Byzantii Ἐθνικων quæ supersunt." Gr. Edidit Anton Westermann, Λειψία 1839), [...] "Ανάφλυστος, δήμος της Αντιοχίδος φυλής, από Αναφλύστου ήρωος. Παυσανίας δευτέρω' (c. 30,9) Τροιζήνος οι παίδες Ανάφλυστος και Σφήττος. ο δημότης Αναφλύστιος. τα τοπικά Αναφλυστόθεν, Αναφλυστόνδε, Αναφλυστοί". [...], σελ. 42.
Δανιήλ ο Μάγνης, "Λεξικόν Ιστορικομυθικόν και Γεωγραφικόν, συντεθέν υπό Δανιήλου Δημητρίου Μάγνητος του εκ του Πηλίου όρους εκ κωμοπόλεως Αγίου Λαυρεντίου, εις χρήσιν της ελληνικής νεολαίας". Εκ της Ελληνικής τυπογραφίας Φραγκίσκου Ανδρεώλα. Εν Βενετία 1834. Lexikon historikomythikon kai geographikon (etc.)(Historisch-mythologisches und geographisches Worterbuch etc.) neograece, Daniel Demetrios Magnes, Andreola, 1834, [...] "Ανάφλυστος, δήμος της Αττικής, εκ της Αντιοχίδος φυλής (Κάτοικ. Αναφλύστιος, και Επιρρ. Αναφλυστόθεν)". [...], σελ. 36.
Ξενοφών, «Πόροι ή περί προσόδων», Κεφάλαιο 4, 43: [...] "λογίζομαι δ᾽ ἔγωγε καὶ πολέμου γιγνομένου οἷόν τ᾽ εἶναι μὴ ἐκλείπεσθαι τὰ ἀργύρεια. ἔστι μὲν γὰρ δήπου περὶ τὰ μέταλλα ἐν τῇ πρὸς μεσημβρίαν θαλάττῃ τεῖχος ἐν Ἀναφλύστῳ, ἔστι δ᾽ ἐν τῇ πρὸς ἄρκτον τεῖχος ἐν Θορικῷ: ἀπέχει δὲ ταῦτα ἀπ᾽ ἀλλήλων ἀμφὶ τὰ ἑξήκοντα στάδια". [...]
Ηρόδοτος, «Ιστορίαι», Βιβλίο Δ', «Μελπομένη», 99:[...] "ἔστι γὰρ τῆς Σκυθικῆς τὰ δύο μέρεα τῶν οὔρων ἐς θάλασσαν φέροντα, τήν τε πρὸς μεσαμβρίην καὶ τὴν πρὸς τὴν ἠῶ, κατά περ τῆς Ἀττικῆς χώρης• καὶ παραπλήσια ταύτῃ καὶ οἱ Ταῦροι νέμονται τῆς Σκυθικῆς, ὡς εἰ τῆς Ἀττικῆς ἄλλο ἔθνος καὶ μὴ Ἀθηναῖοι νεμοίατο τὸν γουνὸν τὸν Σουνιακόν, μᾶλλον ἐς τὸν πόντον τὴν ἄκρην ἀνέχοντα, τὸν ἀπὸ Θορικοῦ μέχρι Ἀναφλύστου δήμου• 5 λέγω δὲ ὡς εἶναι ταῦτα σμικρὰ μεγάλοισι συμβάλλειν• τοιοῦτον ἡ Ταυρική ἐστι. ὃς δὲ τῆς Ἀττικῆς ταῦτα μὴ παραπέπλωκε". [...]
Σκύλαξ ο Καρυανδεύς, «Περιοδός Γης» ή «Περίπλους» - Scilace, "Periodòs ghès", p. 21.
(EN) William Martin Leake, "The topography of Athens and the Demi", J. Rodwell, 1841, p. 59.

Δημότες της Αναφλύστου Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): ANAFLUSTIOS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project

Πηγές – βιβλιογραφία

Πρωτογενείς πηγές

Ηρόδοτος, «Ιστορίαι», Βιβλίο Δ', «Μελπομένη», 99.
Ξενοφών, «Πόροι ή περί προσόδων», Κεφάλαιο 4, 43.
Παυσανίας, «Ελλάδος περιήγησις», «Κορινθιακά», 30.9.
Στράβων, «Γεωγραφικά», Βιβλίο Θ', 1.21
Ελληνικές επιγραφές - IG Αναφλ Attica (IG I-III).

Δευτερογενείς πηγές

Anaphlystus, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
Ουίλλιαμ Σμιθ, Το συγκεκριμένο λήμμα περιλαμβάνει περιεχόμενο από πηγή, η οποία αποτελεί, πλέον, κοινό κτήμα:
(Αγγλικά) Smith, William, επιμ. (1854–1857). «Anaphlystus». Dictionary of Greek and Roman Geography. Λονδίνο: John Murray. Anaphlystus
John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council, “Attica”. Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 140.
Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630
Ανδρέας Καπετάνιος, "Ο χώρος και οι άνθρωποι στην αρχαία τοπογραφία της Λαυρεωτικής", σελ. 183-198, από το συλογικό έργο: "Αρχαιολογικές Συμβολές", Τόμος Α: Αττική - ΚΣΤ’ και Β’ Εφορείες Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων, επιμέλεια: Μαρία Δόγκα-Τόλη, Σταυρούλα Οικονόμου, έκδοση: Ίδρυμα Νικολάου & Ντόλλης Γουλανδρή – Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Αθήνα 2013, ISBN 978-618-5060-00-8 και ISBN 978-960-7064-99-8
Όλγα Κακαβογιάννη, Νίκος Πετρόχειλος, "Από τα νεκροταφεία των αττικών δήμων της δυτικής παραλίας", σελ. 69-80 από το "Πρακτικά ΙΔ΄ Επιστημονικής Συνάντησης ΝΑ Αττικής[νεκρός σύνδεσμος]", επιμέλεια: Αθανάσιος Στεφανής, εκδότης: Εταιρεία Μελετών Νοτιοανατολικής Αττικής, Καλύβια Θορικού 2013, ISBN 978-960-98550-3-7 και αναφορά στην ιστοσελίδα: www.emena.gr της Εταιρείας Μελετών Νοτιοανατολής Αττικής (ΕΜΝΑ), σελ. 69-70.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

«Anaphlystos». www.ancientworlds.net (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2014.[νεκρός σύνδεσμος]
Δήμος Σαρωνικού Αρχειοθετήθηκε 2017-01-15 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.saronikoscity.gr του Δήμου Σαρωνικού Αττικής.
Θεόδωρος Δ. Δαλάκογλου, "Λίγα λόγια για την ιστορία της Αναβύσσου", Ομιλία της 18ης Αυγούστου 2000, Αμφιθέατρο Παλαιάς Φώκαιας, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων "Φωκαϊκά 2000", από την ιστοσελίδα: www.silia.gr.
Traill, J. «Places: 579865 (Anaphlystos Limen)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2017.
Traill, J. «Places: 579866 (Anaphlystos)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2017.
Anaphlystos, Ag. Georgios, στις ιστοσελίδες: http://imperium.ahlfeldt.se & https://web.archive.org/web/20170808012018/http://dare.ht.lu.se/, Ψηφιακός Άτλας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ("Digital Atlas of the Roman Empire", Johan Ahlfeldt, Department of Archaeology and Ancient History, Lund University, Sweden), Πανεπιστήμιο Λουντ, Λουντ, Σουηδία, πρόγραμμα: Pelagios.
Anaphlystos, στην ιστοσελίδα: ASCSA Digital Collections και https://web.archive.org/web/20170422162836/http://www.ascsa.edu.gr/ της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.
Anaphlystos, Lexicon of Greek Personal Names (LGPN).
Anaphlystos, Attic Inscriptions Online.

Δήμοι της Αντιοχίδας φυλής
Τριττύς των Μεσογείων

Ειτέα Εροιάδαι Κολωναί Κριώα Παλλήνη Σημαχίδαι

Τριττύς της Παραλίας
Αιγιλία Αμφιτρόπη Ανάφλυστος Ατήνη Βήσα Θοραί
Τριττύς του Άστεως
Αλωπεκή

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License