Αλιμούς

Ελλάδα

Ο Αλιμούς (αρχαία ελληνικά: Ἁλιμοῦς), σήμερα γνωστός ως Άλιμος, ήταν αρχαίος οικισμός-πόλη και δήμος της Λεοντίδας, περιοχής της Αρχαίας Αττικής και φυλής της Αρχαίας Αθήνας.

Ονομασία

Το όνομα Άλιμος προέρχεται ετυμολογικά, σύμφωνα με μια εκδοχή, από την ομηρική λέξη ἅλς, δηλαδή κόκκος αλατιού ή «άλας», το οποίο συνδέεται με τη θάλασσα (αρχαία ελληνικά: θάλαττα), δηλαδή ο «θαλάσσιος», αυτός, που ανήκει στη θάλασσα[1] ή/και τη λέξη «άλιμα» (αρχαία ελληνικά: τὰ ἅλιμα), δηλαδή η "άκρη του νερού", πληθυντικός του επιθέτου «ἅλιμος»[2] ή σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή με τη λέξη «λιμός» και το στερητικό «α», ο οποίος σημαίνει αυτός που διώχνει την πείνα. Σύμφωνα με άλλη ερμηνεία[3] η ονομασία προέρχεται από το θαμνώδες φυτό «άλιμον» (αρχαία ελληνικά: ἅλιμον), (επιστημονική ονομασία: Salicornia europaea, κοινή ονομασία: αλιμιά ή αρμυρήθρα), το οποίο φυτρώνει σε παραλιακά υφάλμυρα εδάφη.
Τοποθεσία του αρχαίου δήμου

Ο δήμος του Αλιμούντος, ήταν δήμος του άστεως της αρχαίας Αθήνας.[4] Βρισκόταν στην ακτή μεταξύ των αρχαίων δήμων Φαλήρου και Αιξωνής,[5] σε απόσταση 35 σταδίων,[6] δηλαδή περίπου 6.6 χιλιόμετρα, από την Αρχαία Αθήνα. Στα εδάφη του δήμου περιλαμβανόταν και η αρχαία «Άκρα Κωλιάς», παλαιότερα γνωστή ως «ακρωτήριο Κόλιας», σήμερα γνωστότερη ως η περιοχή των αθλητικών εγκαταστάσεων του Αγίου Κοσμά (στην οποία βρίσκονται το Εθνικό Αθλητικό Κέντρο Νεότητας Αγίου Κοσμά και το Ολυμπιακό Κέντρο Ιστιοπλοΐας Αγίου Κοσμά). Σύμφωνα με τον John S. Traill το κέντρο του αρχαίου δήμου βρίσκεται σε θέση βόρεια από τον Άγιο Κοσμά, στον Άλιμο, η οποία υπάγεται στον σύγχρονο Δήμο Αλίμου.[7]

Οι ερευνητές του 19ου αιώνα Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής[8] και Διονύσιος Σουρμελής,[3] επιβεβαιώνουν τη διαχρονική ύπαρξη του δήμου στην περιοχή του σημερινού Αλίμου. Ο Βρετανός τοπογράφος, αρχαιολόγος και περιηγητής Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ τον τοποθετούσε κοντά στο Ακρωτήριο «Καλλιμάκι», στο πίσω μέρος του οποίου υψώνεται λόφος, ο οποίος χαρακτηρίζεται από την παρουσία χριστιανικού ναού αφιερωμένου στον Άγιο Κοσμά.[9] ενώ σύμφωνα με παλαιότερους ερευνητές ίσως το όνομα «Καλαμάκι» είναι παραφθορά του Αλιμούς (Κ-[αλιμ]άκι]).[8]
Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή

Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[10] ως μέλος της Λεοντίδας φυλής, συμμετείχε με 3 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν επίσης με 3 βουλευτές στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.
Οι κάτοικοι του Αλιμούντος

Ο δημότης του αρχαίου Αλιμούντος ονομαζόταν Αλιμούσιος.[11] Ο δήμος Αλιμούντος διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο κατά την κλασική περίοδο, καθώς διοργανώνονταν από τους δημότες του, τον μήνα Πυανεψιώνα, οι εορτές των Θεσμοφορίων, οι οποίες ήταν αφιερωμένες στη θεά Δήμητρα και την κόρη της Περσεφόνη. Στην περιοχή του δήμου υπήρχαν ναοί του Ηρακλή, της Ήρας, του Διονύσου (και θέατρο), της Αφροδίτης και φυσικά της Περσεφόνης και της Δήμητρας.[12]
Αρχαιολογικά ευρήματα στον Άλιμο

Σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα υπάρχουν στις θέσεις:

Στον «λόφο της Αγίας Άννας», όπου βρίσκονται σημαντικά οικιστικά κατάλοιπα κλασικών χρόνων του αρχαίου δήμου των Αλιμουσίων, ο οποίος εκτεινόταν επί και πέριξ του λόφου της Αγίας Άννας, καθώς και τα ερείπια της παλαιοχριστιανικής βασιλικής του Αλιμούντος.[13]
Στον «λόφο Πανί», όπου βρίσκονται αρχιτεκτονικά κατάλοιπα των προϊστορικών χρόνων, του λατομείου της κλασικής εποχής και των καταλοίπων των μεσοβυζαντινών χρόνων.[14]

Η αρχαία «Άκρα Κωλιάς»
Επιτύμβια στήλη του Λεοκράτη γιου του Λεοστράτου, από το δήμο του Αλιμούντος, της συζύγου του Νικαγοράς (και οι δύο απεικονίζονται στην λήκυθο στην κορυφή του μηνημείου) και της οικογένειάς τους. 4ος αι. π.Χ. Βρίσκεται στην υπαίθρια έκθεση κατά μήκος του αρχαίου θεάτρου στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά.

Το σημερινό ακρωτήρι "Άγιος Κοσμάς", λέγονταν παλαιότερα «ακρωτήριο Κόλιας» και σύμφωνα με τους σύγχρονους ερευνητές ήταν κατά την αρχαιότητα η θέση του τόπου-ακρωτηρίου "Άκρα Κωλιάς",[15] όπου βρισκόταν και ο ναός της Κωλιάδας Αφροδίτης, ο οποίος σύμφωνα με αυτούς ανακριβώς αναφέρεται ότι βρισκόταν στον αρχαίο δήμο της Αναφλύστου (σήμερα η Ανάβυσσος Αττικής). Κάποιοι άλλοι ερευνητές πιθανολογούν ότι η αρχαία «Άκρα Κωλιάς» βρισκόταν πιο κοντά στο αρχαίο Φάληρο, πιθανώς στην σημερινή περιοχή του Αγίου Γεωργίου ή γνωστότερα ως «Τρεις Πύργοι». Επισημαίνεται ότι παλαιότερα η περιοχή του Αγίου Γεωργίου αναφερόταν ως περιοχή του Αγίου Νικολάου, προς το σημερινό Παλαιό Φάληρο, όπου υπήρχαν αρχαία ερείπια και ένα μικρό λιμάνι, γνωστό στην Τουρκοκρατία ως Παλιό λιμάνι ή Πόρτο Βέκιο ή Σκάλα του Αγίου Νικολάου, αλλά δεν διασώζονται Πύργοι, καθώς σύμφωνα με σύγχρονους ερευνητές (Γιώργος Πάλλης): «Η μαρτυρία των περιηγητών και η έλλειψη σχετικών αρχαιολογικών τεκμηρίων οδηγούν για την ώρα στο συμπέρασμα ότι στους Τρεις Πύργους δεν υπήρξαν μεσαιωνικά κτίσματα αυτού του είδους, ή, αν υπήρξαν, είχαν καταστραφεί ήδη πριν από τον 17ο αιώνα. Πιθανότερο πάντως φαίνεται να δημιουργήθηκε το τοπωνύμιο στους μεσαιωνικούς χρόνους, με αφορμή την παρουσία αρχαίων ερειπίων στη συγκεκριμένη θέση».[16] Ο Στέφανος Βυζάντιος αναφέρει την «Κωλιάδα», στην οποία υπήρχε και ναός της Κωλιάδας Αφροδίτης, ως τόπο και όχι ως δήμο, όπως θεωρήθηκε από κάποιους ερευνητές.[17] Σύμφωνα με παλαιότερο ερευνητή (Διονύσιος Σουρμελής) η «Κωλιάς» βρισκόταν στην σημερινή περιοχή του Αγίου Γεωργίου ή «Τρεις Πύργοι» και αναφέρει ότι υπήρξε, κατά τον 19ο αιώνα, διαφιλονίκηση για την θέση της.[18]

Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, η περιοχή θα αποτελέσει το «θέατρο», στο οποίο εφαρμόσθηκε μια έξυπνη στρατηγική κίνηση από τον Σόλωνα: Καθώς σύμφωνα με την ιστορία του συγγραφέα, ο Σόλων προσέλκυσε εκεί, με εξαπάτηση, πολλούς κατοίκους των αρχαίων Μεγάρων, λέγοντάς τους, ότι λόγω λειψανδρίας, υπήρχαν πολλές ανυπεράσπιστες γυναίκες, αντικαθιστώντας τες όμως με άνδρες ντυμένους ως γυναίκες και έτσι όταν οι εχθροί Μεγαρείς πήγαν για να τις αρπάξουν, σκοτώθηκαν πέφτοντας στην παγίδα αυτή. Ταυτόχρονα, καθώς η Σαλαμίνα παρέμεινε ανυπεράσπιστη, οι Αθηναίοι κατόρθωσαν να την θέσουν υπό την κατοχή τους.[19]
Η εξέλιξη ως τον σύγχρονο Άλιμο
Κύριο λήμμα: Άλιμος

Η κατοίκηση της περιοχής του Αλιμούντος συνεχίστηκε και στα χρόνια που ακολούθησαν την κλασική εποχή. Την αδιάσπαστη συνέχεια της κατοίκησης στην περιοχή έως σήμερα επιβεβαιώνουν, διάφορα σωζόμενα κατάλοιπα. Το 2011, ο Άλιμος (γνωστός και ως Καλαμάκι), υπολογίζονταν, με βάση την επίσημη απογραφή, σε 41.720 κατοίκους. Σήμερα στον σύγχρονο δήμο του Αλίμου περιλαμβάνεται και τμήμα του αρχαίου δήμου του Ευωνύμου (γνωστό και ως Άνω Καλαμάκι ή περιοχή των Τραχώνων).
Προσωπικότητες από τον Αλιμούντα

Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από τον δήμο του Αλιμούντος, όπως ο θεσμοθέτης Βουκάττης ο Αλιμούσιος γιος του Λυκίνου, ο Διόδοτος ο Αλιμούσιος, ο βουλευτής Διόδωρος ο Αλιμούσιος, ο Διοσκουρίδης ο Αλιμούσιος κ.α.[20] Από τους πλέον γνωστούς, οι οποίοι είχαν κάποιου είδους σχέση με το δήμο ή την περιοχή του ήταν επίσης οι:

Θουκυδίδης, γεννήθηκε γύρω στο 460 π.Χ., (είχε ενταχθεί στον δήμο).

Δείτε επίσης

Αρχαία Αθήνα
Λεοντίδα φυλή

Παραπομπές - σημειώσεις

"Η ιστορία του Δήμου Αλίμου Αρχειοθετήθηκε 2016-10-13 στο Wayback Machine.", από την ιστοσελίδα: www.alimos.gov.gr του Δήμου Αλίμου.
(EN) Henry Liddell e Robert Scott, ἅλιμος, in "A Greek-English Lexicon", 1940.
Διονύσιος Σουρμελής, "Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Έκδοσις πρώτη. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854 και "Attika hē peri dēmōn Attikēs en hois kai peri tinōn merōn asteōs", Dionysios Surmelēs, Gkarpola, 1854, σελ. 45: [...] "Αλιμούς, Αλιμούσιος ο δημότης, ην δε ούτος εκ των μάλλον κατοικημένων και ονομαστός, παράλιος ων• ωνομάσθη δε από του χόρτου αλίμου (αρμύρα νυν καλουμένου)• διότι αυτόθι αναφύεται πολύ, και το τρώγουσι τα πρόβατα. Βεβαιοί και ο Ετυμολόγος την από του χόρτου ονομασίαν. Η μεν κώμη ην κατά το νυν λεγόμενον Καλαμάκι, ο δε λιμήν των Αλιμουσίων ην ο νυν λεγόμενος άγιος Κοσμας, δια την αυτόθι εκκλησίαν του αγίου τούτου. Απέχει δε της πόλεως Αθηνών σταδίους τριάκοντα πέντε κατά Δημοσθένην. (Κατά Ευβουλίδου κ. γ'. §. 6.) Η απόστασις αύτη και το χόρτον του Αλίμου είνε δύο αναντίρρητα μέσα της ανευρέσεως του δήμου". [...]
[...] "Halimus: (Ἁλιμοῦς; Halimoûs). Attic asty-deme of the phyle Leontis, with three bouleutaí (for population size [4. 286]), according to Str. 9,1,21 located on the west coast of Attica between Phalerum and Aexone 35 stadia (= 6.2 km) from the city (Dem. Or. 57,10). H., which bordered Euonymon in the east, lay near the modern Halimos and Hagios Kosmas, the ancient cape Colias with the sanctuary of Demeter Thesmophoros and Kore (Paus. 1,31,1; Hsch. s.v. Κωλιάς; [1-3]; prehistorical settlement: [5]). Thesmophoria are documented for H.", Lohmann, Hans (Bochum), Halimus
Στράβων, «Γεωγραφικά», Βιβλίο Θ΄ 1.21: [...] "Μετὰ δὲ τὸν Πειραιᾶ Φαληρεῖς δῆμος ἐν τῆι ἐφεξῆς παραλίαι• εἶθ᾽ Ἁλιμούσιοι Αἰξωνεῖς Ἁλαιεῖς οἱ Αἰξωνικοὶ Ἀναγυράσιοι• εἶτα Θοραιεῖς Λαμπτρεῖς Αἰγιλιεῖς Ἀναφλύστιοι Ἀζηνιεῖς• οὗτοι μὲν οἱ μέχρι τῆς ἄκρας τοῦ Σουνίου". [...]
Δημοσθένης, «Έφεσις προς Ευβουλίδην», 10: [...] "τοῦ γὰρ δήμου ἡμῖν, ὦ ἄνδρες δικασταί, πέντε καὶ τριάκοντα στάδια τοῦ ἄστεως ἀπέχοντος καὶ τῶν πλείστων ἐκεῖ οἰκούντων, ἀπεληλύθεσαν οἱ πολλοί•" [...]
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 130.
Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής, "Τα Ελληνικά, ήτοι περιγραφή γεωγραφική, ιστορική, αρχαιολογική και στατιστική της αρχαίας και νέας Ελλάδος. Συνταχθείσα υπό Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, εις τρεις τόμους. Ων ο Α' διαλαμβάνει την Στερεάν, Ανατολικήν και Δυτικήν Ελλάδα, ο Β' την Πελοπόννησον και ο Γ' τας νήσους τας τε ελευθέρας και μη, και τον πίνακα, και εκδοθείσα υπό Κωνσταντίνου Αντωνιάδου."... τόμοι 1-3, Εκ του τυπογραφείου Κ. Αντωνιάδου. Εν Αθήναις 1853-1854, Ta Hellenkika: etoi perigraphe, geographike, historike, archaiologike, kai statistike tes archaias kai neas Hellados, Iakobos R. Rankabes, Ek tou typ. K. Antoniadou, 1853, Τόμος 1, σελ. 273: [...] "Αλιμούς, δήμος φυλής Δεοντίδος (5 = Στεφ. Βυζ. — Αρποκρατ. — Σουίδ.) παρά την προς δυσμάς θάλασσαν κατά το δυτ-βόρειον της Αιξωνής, μεταξύ αύτης και του Φαληρού• η θέσις του Αλιμούντος προσδιορίζεται δια τινος χωρίου του Δημοσθένους (6 = Δημοσθ. κ. Ευβελ. σ. 1302) εις απόστασιν 35 σταδίων από των Αθηνών και επίσης εις τοσαύτην από του Φαληρού. — εν Αλιμούντι ην ναος Δήμητρος Θεσμοφόρου και Κόρης (1 = Παυσ. Αττ. κ. 31), και έτερος δε Ηρακλέους (2 = Δημοσθ. αυτ. σ. 1414, 1419.). Οι δημόται Αλιμούσιοι. — Η ανωτέρω απόστασις συμπίπτει μόνον κατά το μιχρόν ακρωτήριον Καλαμάκι• κατά το όπισθεν του ακρωτηρίου τούτου υπάρχει λόφος μικρός άλλά καταφανής και επ' αυτού εκκλησία του Αγ. Κοσμά• ίσως το όνομα Καλαμάκι είναι παραφθορά του Αλιμούς (3 = Ληκ. Δημ.).". [...]
Ουίλλιαμ Σμιθ, Το συγκεκριμένο λήμμα περιλαμβάνει περιεχόμενο από πηγή, η οποία αποτελεί, πλέον, κοινό κτήμα:
(Αγγλικά) Smith, William, επιμ. (1854–1857). «Attica - 38 (Halimvius)». Dictionary of Greek and Roman Geography. Λονδίνο: John Murray. Attica - 38 (Halimvius): [...] "38. Halimvius (Ἁλιμοῦς, Harpocrat.; Suid.; Steph.; Bekker, Anecd. i. p. 376; Schol. ad Aristoph. Av. 498), said to have been so called from τὰ ἅλιμα, sea-weeds (Etym. M. s. v.), was situated on the coast between Phalerum and Aexone (Strab. ix. p.398), at the distance of 35 stadia from the city (Dem. c. Eubulid. p. 1302), with temples of Demeter and Core (Paus. 1.31.1), and of Hercules. (Dem. pp. 1314, 1319.) Hence Leake places it at C. Kallimákhi, at the back of which rises a small but conspicuous hill, crowned with a church of St. Cosmas. Halimus was the demus of Thucydides the historian". [...]
Αλιμ Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org
Στέφανος Βυζάντιος, "Εθνικά", ("Stephani Byzantii Ἐθνικων quæ supersunt." Gr. Edidit Anton Westermann, Λειψία 1839), [...] "Αλιμούς, δήμος της Λεοντίδος φυλής. Καλλίμαχος δε πόλιν ηγείται. ο δημότης Αλιμούσιος. τα τοπικά Αλιμουντόθεν, Αλιμουντάδε, Αλιμούντι". [...], σελ. 33.
Παυσανίας, «Ελλάδος Περιήγησις», «Αττικά», 31.1: [...] "δῆμοι δὲ οἱ μικροὶ τῆς Ἀττικῆς, ὡς ἔτυχεν ἕκαστος οἰκισθείς, τάδε ἐς μνήμην παρείχοντο• Ἀλιμουσίοις <μὲν> Θεσμοφόρου Δήμητρος καὶ Κόρης ἐστὶν ἱερόν, ἐν Ζωστῆρι <δὲ> ἐπὶ θαλάσσης καὶ βωμὸς Ἀθηνᾶς καὶ Ἀπόλλωνος καὶ Ἀρτέμιδος καὶ Λητοῦς. τεκεῖν μὲν οὖν Λητὼ τοὺς παῖδας ἐνταῦθα οὔ φασι, λύσασθαι δὲ τὸν ζωστῆρα ὡς τεξομένην, καὶ τῷ χωρίῳ διὰ τοῦτο γενέσθαι τὸ ὄνομα. Προσπαλτίοις δέ ἐστι καὶ τούτοις Κόρης καὶ Δήμητρος ἱερόν, Ἀναγυρασίοις δὲ Μητρὸς θεῶν ἱερόν• Κεφαλῆσι δὲ οἱ Διόσκουροι νομίζονται μάλιστα, Μεγάλους γὰρ σφᾶς οἱ ταύτῃ θεοὺς ὀνομάζουσιν".
Έγκριση κήρυξης-οριοθέτησης του αρχαιολογικού χώρου στο λόφο «Αγίας Άννας», Δήμου Αλίμου, Περιφέρειας Αττικής: "Την κήρυξη και οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου στο λόφο «Αγίας Άννας» ή «Κοινωνικής Δικαιοσύνης», στον αδόμητο χώρο πρασίνου του Ο.Τ. 271 του Δήμου Αλίμου, Περιφέρειας Αττικής, προκειμένου να προστατευθούν τα σημαντικά οικιστικά κατάλοιπα κλασικών χρόνων του αρχαίου δήμου των Αλιμουσίων, ο οποίος εκτεινόταν επί και πέριξ του λόφου της Αγίας Άννας, καθώς και τα ερείπια της παλαιοχριστιανικής βασιλικής του Αλιμούντος". Αρχαιολογικός χώρος στο λόφο «Αγίας Άννας», Δήμου Αλίμου, Περιφέρειας Αττικής. ΥΑ ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ26/30526/1557/11-6-2012 - ΦΕΚ 206/ΑΑΠ/14-6-2012, σύμφωνα με το Διαρκή Κατάλογο των Κηρυγμένων Αρχαιολογικών χώρων και Μνημείων της Ελλάδος, της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
Έγκριση κήρυξης-οριοθέτησης του αρχαιολογικού χώρου στο λόφο «Πανί», Δήμου Αλίμου, Περιφέρειας Αττικής: "Την κήρυξη και οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου στο λόφο «Πανί», Δήμου Αλίμου, Περιφέρειας Αττικής (Ο.Τ. Γ 570 και Γ 574), το όριο του οποίου συμπίπτει με τον θεσμοθετημένο κοινόχρηστο χώρο πρασίνου του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Αλίμου (ΦΕΚ 618/Δ/1990), για λόγους προστασίας των αρχιτεκτονικών καταλοίπων των προϊστορικών χρόνων, του λατομείου της κλασικής εποχής και των οικιστικών καταλοίπων των μεσοβυζαντινών χρόνων, που βρίσκονται σε αυτόν". Αρχαιολογικός χώρος στο λόφο «Πανί», Δήμου Αλίμου, Περιφέρειας Αττικής. ΥΑ ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ26/41549/2082/11-6-2012 - ΦΕΚ 205/ΑΑΠ/14-6-2012, σύμφωνα με το Διαρκή Κατάλογο των Κηρυγμένων Αρχαιολογικών χώρων και Μνημείων της Ελλάδος, της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
[...] "Kolias akra: (Κωλιὰς ἄκρα; Kōlías ákra). Cape at the western coast of Attica [1] in the deme Halimus, modern Hagios Cosmas, with an Early Helladic settlement [3; 4]. This is where wreckage from the naval battle of Salamis (480 BC) was washed ashore (Hdt. 8,96). A sanctuary of Demeter Thesmophoros is attested by Plutarch (Solon 8,4), Pausanias (1,31,1), and Hesychius (s.v. Κ.) [2. 100]. The cult of Aphrodite Colias is localized by Str. 9,1,21 incorrectly in Anaphlystus". [...], Lohmann, Hans (Bochum), Kolias akra
Γιώργος Πάλλης, Μεσαιωνικοί πύργοι στα παράλια της Αθήνας, Πόλη και ύπαιθρος στη Μεσόγειο. "Διαχρονία", Παράρτημα Β’ (Δεκέμβριος 2012), σελ. 145-160. ("Μedieval Towers on the Athenian Coastline, City and Landscape in the Mediterranean", Diachronia Supplement 2, December 2012, p. 145-160). Ενότητα: "Οι Τρεις Πύργοι στο Φάληρο", σελ. 152-154.
Στέφανος Βυζάντιος, "Εθνικά", ("Stephani Byzantii Ἐθνικων quæ supersunt." Gr. Edidit Anton Westermann, Λειψία 1839), [...] "Κωλιάς, άκρα ήτοι Φαληροί ακτή, όπου και Αφροδίτη Κωλιάς. ο δε τόπος [ούτως] καλείται• εγκείμενος γαρ εστίν, όμοιος δε άνθρώπου κώλω). τα τοπικά Κωλιάθεν και Κωλιοί εν τόπω και Κωλιάδε. το εθνικόν Κωλιεύς. όθεν και το Κωλιάς και Κώλιον ουδέτερον. και Κώλιοι, ως Σούνιοι". [...], σελ. 177.
Διονύσιος Σουρμελής, "Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Έκδοσις πρώτη. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854 και "Attika hē peri dēmōn Attikēs en hois kai peri tinōn merōn asteōs", Dionysios Surmelēs, Gkarpola, 1854, σελ. 37-38: [...] "Κωλιάς, ο δημότης Κωλιεύς κατά τον Στέφανον• Ακρωτήριον μεν ονομασθέν από κωλής, σημαινούσης το παρ' ημίν λεγόμενον κωλομήρι• διότι η άκρα αύτη σχηματίζει πόδα ανθρώπου. Κατοικείτο δε και η Κωλιάς παλαιόθεν και τούτο βεβαιούται εκ του χρησμού ειπόντος• «Κωλιάδες δε γυναίκες ερετμοίσι Φρίξουσι». (Ήροδ. β. ή. § 96. - και Στράβ. β. θ'. σελ. 398). Μάλιστα δε ότι ενταύθα κατεσκευάζοντο πήλινα αγγεία εξαίρετα κατά τον Πλούταρχον. «Εν Κωλιάδι όστρακα κάλλιστα» λέγει ο Σχολιαστής του Αριστοφάνους εν Λυσιστράτη στίχ. 2• και νυν τοιαύτα εισίν, αλλά σπάνια. Καλείται δε νυν η Κωλιάς τρεις Πύργοι. Επειδή δε διεφιλονεικήθη η θέσις της Κωλιάδος παρά τισιν, ώστε ηναγκάσθην άλλοτε ν' ανασκευάσω την περί αύτης πραγματείαν του Ουλερίχου, κρίνω αναγκαίον να καταχωρίσω και ενταύθα την διατριβήν, όπως κατεχωρίσθη εις την Ιστορίαν των Αθηνών.". [...] κ.ε. σελ. 39-44.
Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι», «Σόλων», 8-9: "[8.1] ἐπεὶ δὲ μακρόν τινα καὶ δυσχερῆ πόλεμον οἱ ἐν ἄστει περὶ τῆς Σαλαμινίων νήσου Μεγαρεῦσι πολεμοῦντες ἐξέκαμον, καὶ νόμον ἔθεντο μήτε γράψαι τινὰ μήτ' εἰπεῖν αὖθις ὡς χρὴ τὴν πόλιν ἀντιποιεῖσθαι τῆς Σαλαμῖνος, ἢ θανάτῳ ζημιοῦσθαι, βαρέως φέρων τὴν ἀδοξίαν ὁ Σόλων, καὶ τῶν νέων ὁρῶν πολλοὺς δεομένους ἀρχῆς ἐπὶ τὸν πὸλεμον, αὐτοὺς δὲ μὴ θαῤῥοῦντας ἄρξασθαι διὰ τὸν νόμον, ἐσκήψατο μὲν ἔκστασιν τῶν λογισμῶν, [8.2] καὶ λόγος εἰς τὴν πόλιν ἐκ τῆς οἰκίας διεδόθη παρακινητικῶς ἔχειν αὐτόν, ἐλεγεῖα δὲ κρύφα συνθεὶς καὶ μελετήσας ὥστε λέγειν ἀπὸ στόματος, ἐξεπήδησεν εἰς τὴν ἀγορὰν ἄφνω πιλίδιον περιθέμενος. ὄχλου δὲ πολλοῦ συνδραμόντος ἀναβὰς ἐπὶ τὸν τοῦ κήρυκος λίθον ἐν ᾠδῇ διεξῆλθε τὴν ἐλεγείαν, ἧς ἐστιν ἀρχή: αὐτὸς κῆρυξ ἦλθον ἀφ' ἱμερτῆς Σαλαμῖνος, / κόσμον ἐπέων ᾠδὴν ἀντ' ἀγορῆς θέμενος. [8.3] τοῦτο τὸ ποίημα Σαλαμὶς ἐπιγέγραπται καὶ στίχων ἑκατόν ἐστι, χαριέντως πάνυ πεποιημένον. τότε δὲ ᾀσθέντος αὐτοῦ καὶ τῶν φίλων τοῦ Σόλωνος ἀρξαμένων ἐπαινεῖν, μάλιστα δὲ τοῦ Πεισιστράτου τοῖς πολίταις ἐγκελευομένου καὶ παρορμῶντος πεισθῆναι τῷ λέγοντι, λύσαντες τὸν νόμον αὖθις ἥπτοντο τοῦ πολέμου, προστησάμενοι τὸν Σόλωνα. [8.4] τὰ μὲν οὖν δημώδη τῶν λεγομένων τοιαῦτ' ἐστίν, ὅτι πλεύσας ἐπὶ Κωλιάδα μετὰ τοῦ Πεισιστράτου, καὶ καταλαβὼν αὐτόθι πάσας τὰς γυναῖκας τῇ Δήμητρι τὴν πάτριον θυσίαν ἐπιτελούσας, ἔπεμψεν ἄνδρα πιστὸν εἰς Σαλαμῖνα προσποιούμενον αὐτόμολον εἶναι, κελεύοντα τοὺς Μεγαρεῖς, εἰ βούλονται τῶν Ἀθηναίων τὰς πρώτας λαβεῖν γυναῖκας, ἐπὶ Κωλιάδα μετ' αὐτοῦ πλεῖν τὴν ταχίστην. [8.5] ὡς δὲ πεισθέντες οἱ Μεγαρεῖς ἄνδρας ἐξέπεμψαν ἐν τῷ πλοίῳ καὶ κατεῖδεν ὁ Σόλων τὸ πλοῖον ἐλαυνόμενον ἀπὸ τῆς νήσου, τὰς μὲν γυναῖκας ἐκποδὼν ἀπελθεῖν ἐκέλευσε, τῶν δὲ νεωτέρων τοὺς μηδέπω γενειῶντας ἐνδύμασι καὶ μίτραις καὶ ὑποδήμασι τοῖς ἐκείνων σκευασαμένους καὶ λαβόντας ἐγχειρίδια κρυπτὰ παίζειν καὶ χορεύειν προσέταξε πρὸς τῇ θαλάσσῃ, μέχρις ἂν ἀποβῶσιν οἱ πολέμιοι καὶ γένηται τὸ πλοῖον ὑποχείριον. [8.6] οὕτω δὴ τούτων πραττομένων, ὑπαχθέντες οἱ Μεγαρεῖς τῇ ὄψει καὶ προσμίξαντες ἐγγύς, ἐξεπήδων ὡς ἐπὶ γυναῖκας, ἁμιλλώμενοι πρὸς ἀλλήλους, ὥστε μηδένα διαφυγεῖν, ἀλλὰ πάντας ἀπολέσθαι, καὶ τὴν νῆσον ἐπιπλεύσαντας εὐθὺς ἔχειν τοὺς Ἀθηναίους. [9.1] ἄλλοι δέ φασιν οὐ τοῦτον τὸν τρόπον γενέσθαι τὴν κατάληψιν, ἀλλὰ πρῶτον μὲν αὐτῷ τὸν ἐν Δελφοῖς θεὸν χρῆσαι". [...]

Δημότες του Αλιμούντος Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): ALIMOUSIOS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project

Πηγές – βιβλιογραφία
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Αλιμούς

Πρωτογενείς πηγές

Δημοσθένης, «Έφεσις προς Ευβουλίδην», 10.
Παυσανίας, «Ελλάδος Περιήγησις», «Αττικά», 31.1.
Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι», «Σόλων», 8-9.
Στράβων, «Γεωγραφικά», Βιβλίο Θ΄ 1.21.
Ελληνικές επιγραφές - IG Αλιμ Attica (IG I-III).

Δευτερογενείς πηγές

Halimus, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
Ουίλλιαμ Σμιθ, Το συγκεκριμένο λήμμα περιλαμβάνει περιεχόμενο από πηγή, η οποία αποτελεί, πλέον, κοινό κτήμα:
(Αγγλικά) Smith, William, επιμ. (1854–1857). «Attica - 38 (Halimvius)». Dictionary of Greek and Roman Geography. Λονδίνο: John Murray. Attica - 38 (Halimvius)
John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council,“Attica”. Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 130.
Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630
"Η ιστορία του Δήμου Αλίμου", από την ιστοσελίδα: www.alimos.gov.gr του Δήμου Αλίμου.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δήμος Αλίμου, στην ιστοσελίδα:www.alimos.gov.gr του Δήμο Αλίμου.
Traill, J. «Places: 579941 (Halimous)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2017.
Halimous, N Ag. Kosmas, στις ιστοσελίδες: http://imperium.ahlfeldt.se & https://web.archive.org/web/20170808012018/http://dare.ht.lu.se/, Ψηφιακός Άτλας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ("Digital Atlas of the Roman Empire", Johan Ahlfeldt, Department of Archaeology and Ancient History, Lund University, Sweden), Πανεπιστήμιο Λουντ, Λουντ, Σουηδία, πρόγραμμα: Pelagios.
Halimous, στην ιστοσελίδα: ASCSA Digital Collections και https://web.archive.org/web/20170422162836/http://www.ascsa.edu.gr/ της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.

Δήμοι της Λεοντίδας φυλής
Τριττύς των Μεσογείων

Αιθαλίδαι Εκάλη Ευπυρίδαι Κολωναί Κρωπίδαι Παιονίδαι Πήληκες Υβάδαι Χολλείδαι

Τριττύς της Παραλίας
Δειραδιώται Ποταμός Δειραδιώται Φρεάρριοι Σούνιον
Τριττύς του Άστεως
Αλιμούς Κηττός Λευκονόη Οίον Κεραμεικόν Ποταμός Καθύπερθεν Ποταμός Υπένερθεν Σκαμβωνίδαι

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License