.
Με την ονομασία τσαπράζι, εκ της τουρκικής τσαπράζ (= σταυρωτός, διασταυρούμενος) περιγράφεται το σταυρωτό αλυσιδωτό επιστήθιο κόσμημα το οποίο φοριόταν τόσο από άνδρες όσο και από γυναίκες.[1] Αποτελεί ιδιαίτερο κόσμημα της ελληνικής ανδρικής εθνικής φορεσιάς.
Τσαπράζια έφεραν συνηθέστερα οι κάτοικοι των πολεμικών περιοχών του ελλαδικού χώρου επί τουρκοκρατίας, λίγο προ της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, και κυρίως οι Σουλιώτες, στις επίσημες φορεσιές του αλλά και οι Σαρακατσάνοι[2] και οι Πόντιοι.
Τα τσαπράζια ήταν συνηθέστερα αργυρά, και πολύ σπάνια επίχρυσα, συμπλέγματα πολλών αλυσίδων σε μορφή ζωνών με καλλιτεχνικές σμαλτοδέσεις, μικρούς δικέφαλους αετούς, φυλαχτά και θυσάνους που φέρονταν από του ενός ώμου στον άλλο, χιαστί, διασταυρούμενα επί του στήθους. Τα τσαπράζια αποτελούσαν σύμβολα λεβεντιάς, πλούτου αλλά και ηρωικής καταγωγής.
Ως τσαπράζι, αναφέρεται στην Κρήτη το πριονωτό, αναδιπλούμενο μαχαίρι το οποίο χρησιμοποιείται κατά την εποχή του τρύγου.[3]
Τσαπράζι λέγεται και η ειδική φαλτσέτα που είχαν οι αλμπάνηδες (πεταλωτές) για να κόβουν/περιποιούνται τα νύχια των ζώων πριν τα πεταλώσουν.
Παραπομπές
«Europeana: Σταυρωτό τσαπράζι ή σταυρός».
«Openarchives:Διπλό σαρακατσάνικο τσαπράζι».[νεκρός σύνδεσμος]
«Το γλωσσάρι του οινοτουρίστα στην Κρήτη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2015.
Πηγές
"Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ. ΚΓ΄, σελ. 413
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
