.
Η φορεσιά των Ανωγείων ή σάρτζα είναι μια από τις δύο κυρίαρχες παραδοσιακές γυναικείες ενδυμασίες της Κρήτης μαζί με την αντίστοιχη φορεσιά των Σφακιών. Εμφανίστηκε κατά τα μέσα του 17ου αιώνα και αποτέλεσε την καθημερινή αλλά και επίσημη φορεσιά των γυναικών ανεξάρτητα από ηλικιακά κριτήρια. Η χρήση της δεν εντοπίζεται αποκλειστικά στην περιοχή των Ανωγείων[1] αλλά και σε άλλες περιοχές της κεντρικής Κρήτης. Η ονομασία της φορεσιάς προήλθε από τη σάρτζα, ένα βασικό κομμάτι της φορεσιάς σε σχήμα ποδιάς το οποίο ως όρος φαίνεται να προέρχεται από το αραβικό λιμάνι Σάρτζα, τόπο κατασκευής των υφασμάτων από τα οποία φτιαχνόταν το συγκεκριμένο εξάρτημα.[2][3][4]
Περιγραφή
Η φορεσιά των Ανωγείων αποτελείται από το σαλβάρι (μακριά βράκα), την πουκαμίσα (είναι μακριά, μεταξωτή, συνήθως κρεμ χρώματος και έχει χρησιμότητα αντίστοιχη λόγω μάκρους με αυτή του φορέματος), την ποδιά (λευκή με ποικιλία κεντημένων γεωμετρικών σχημάτων), τη σάρτζα (κόκκινη υφαντή ή μάλλινη ποδιά που τοποθετείται στο πίσω μέρος της φορεσιάς), το ζιπόνι (κοντή ζακέτα με μανίκια σε διάφορα χρώματα που διαθέτει έμπροσθεν μεγάλο ημικυκλικό άνοιγμα γύρω από το στήθος), τη ζώνη και το γιεμενί (είδος κεφαλομάντηλου το οποίο είναι κατά κανόνα κόκκινου, βυσσινί, χρυσού ή κίτρινου χρώματος).[2][3][4]
Ακόμη και σήμερα, η παρούσα ενδυμασία φοριέται από τις παρανύμφους (τις λεγόμενες στην τοπική διάλεκτο ψικαρούδες) κατά την τέλεση παραδοσιακών γάμων.[4] Παραλλαγή της σάρτζας είναι η τοπική φορεσιά της Κριτσάς Λασιθίου.[1]
Παραπομπές
Παπαντωνίου, Ιωάννα (1996). Ελληνικές τοπικές ενδυμασίες. Ναύπλιο: Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα. σελ. 95.
«Η Γυναικεία Κρητική φορεσιά». Σύλλογος Κρητών Αγ. Δημητρίου. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2015.
«ΣΑΡΤΖΑ». Δήμος Ανωγείων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2015.
«ΟΙ ΚΡΗΤΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣΙΕΣ».
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
