Το βινσάντο (Vinsanto) της Σαντορίνης είναι παραδοσιακό γλυκό κρασί με σκούρο μπρούτζινο χρώμα, το οποίο ανήκει στην κατηγορία των κρασιών Ονομασίας Προελεύσεως Ανωτέρας Ποιότητος (ΟΠΑΠ Σαντορίνης).

Ο τρύγος γίνεται γύρω στα μέσα Σεπτεμβρίου και αρχικά γίνεται λιάσιμο (έκθεση στον ήλιο) των σταφυλιών (ημισταφιδομένα σταφύλια) για μερικές - δέκα με δεκαπέντε - ημέρες. Αυτή η διαδικασία οδηγεί σε απώλεια νερού και αύξηση της περιεκτικότητας σε σάκχαρα. Oίνοι, οι οποίοι παράγονται έτσι ονομάζονται στο εξωτερικό "Άχυροι οίνοι". Το πάτημα των σταφυλιών γίνεται με μάγγανα. Ο μούστος που προκύπτει, οδηγείται σε ξύλινα βαρέλια, για να ακολουθήσει η διαδικασία της ζύμωσης για τουλάχιστον τέσσερις μήνες. Στην συνέχεια αφήνεται να ωριμάσει τουλάχιστον για δύο χρόνια μέσα σε δρύινα βαρέλια. Σύμφωνα με την νομοθεσία, τα σταφύλια πρέπει κατά να είναι τουλάχιστον κατά 51% της ποικιλίας Ασύρτικο, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό θα πρέπει να είναι σταφύλια των ποικιλιών Αηδάνι και Αθήρι ή άλλα λευκά σταφύλια που να καλλιεργουνται παραδοσιακά στην Θήρα και στην Θηρασία.[1]

Υπάρχουν δύο θεωρίες για την προέλευση του ονόματος. Η μία θεωρία θέλει η ονομασία του να προέρχεται από την χρήση του για την Θεία Ευχαριστία (Ιταλικά vino santo: "οίνος άγιος"), ενώ η άλλη ότι υποδηλώνει την προέλευση του κρασιού (Ιταλικά vino di Santorini: "οίνος από την Σαντορίνη").

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, στις ετικέτες και τα μέσα συσκευασίας, η ονομασία Vinsanto γράφεται πάντοτε με γράμματα του λατινικού αλφαβήτου του ιδίου τύπου και χρώματος, ώστε να αποτελούν ενιαίο σύνολο. Εντούτοις, στα δελτία προβολής και διαφήμισης που απευθύνονται στον 'Ελληνα καταναλωτή, η ονομασία αυτή μπορεί να γράφεται και με γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, δηλαδή: Βινσάντο.

Στην Σαντορίνη φτιάχνουν, επίσης, μαύρο γλυκό βινσάντο με σταφύλια της ποικιλίας Μαντηλαριά ή Βάφτρα, το οποίο, όμως, δεν ανήκει στην κατηγορία κρασιών ΟΠΑΠ.[2]
Ιστορία

Το κρασί βινσάντο θεωρείται συνεχιστής των πάσσων, όπως ονομάζονταν στην αρχαιότητα οι λιαστοί οίνοι, για τους οποίους φημίζονταν τα νησιά του Αιγαίου.

Ιστορικά είναι γνωστό ότι γινόταν εξαγωγή βινσάντο στην Ρωσία τουλάχιστον από το 1786. Μάλιστα, η οικονομία της Σαντορίνης οδηγήθηκε σε παρακμή, όταν, λόγω της Οκτωβριανής επανάστασης, σταμάτησε η εξαγωγή βινσάντο προς στην χώρα αυτή.
Αναφορές

↑ Υπουργείο Γεωργίας, Υπουργική Απόφαση Αριθ.235309/7.2.2002
↑ Ρούσσου Α.: "Ποικιλία. Η γη της μαύρης Μαντηλαριάς" Εφημερίδα Καθημερινή.