To ΤΣΦ 1860 Μόναχο (γερμανικά: TSV 1860 München) είναι γερμανικός ιστορικός αθλητικός σύλλογος του Μονάχου. Πιο γνωστή είναι η ποδοσφαιρική ομάδα, η οποία τώρα αγωνίζεται στην τρίτη κατηγορία του γερμανικού πρωταθλήματος (Bundesliga 3). Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Μπουντεσλίγκα το 1963 και αγωνίστηκε σε αυτήν 20 περιόδους συνολικά.
Το πλήρες όνομα του συλλόγου είναι Turn- und Sportverein München von 1860 (Γυμναστικός και αθλητικός σύλλογος Μόναχο του 1860) και χρώματά του είναι πράσινο και χρυσό. Τα χρώματα του ποδοσφαιρικού τμήματος όμως είναι γαλανόλευκα. Έχει το παρατσούκλι Die Löwen (τα λιοντάρια) από το έμβλημα του. Αποκαλούν επίσης την ομάδα Sechzig (εξήντα) και Die Sechzger ('ξηντάρηδες). Ως έδρα χρησιμοποιεί το Grünwalder Stadion.Επίσης, έχει μακρά αντιπαλότητα με τη συμπολίτισσα Μπάγερν.
Ιστορία
Ίδρυση
Οι απαρχές της ίδρυσης του σωματείου, ως συλλόγου γυμναστικής και άθλησης, ανάγονται στις 15 Ιουλίου 1848, σε μια συνάντηση που έγινε στην μπιραρία Buttleschen Brauerei zum Bayerischen Löwen. Τυπικά ιδρύθηκε στις 17 Μαΐου 1860 και το 1862 ονομάστηκε Turnverein München (Γυμναστικός σύλλογος Μόναχο) έπειτα από συνενώσεις με διάφορους τοπικούς συλλόγους. Το ποδοσφαιρικό τμήμα συστάθηκε στις 6 Μαρτίου 1899 και έδωσε τους πρώτους αγώνες με άλλες ομάδες τρία χρόνια αργότερα.
Προπολεμική εποχή
Το 1911 καθιερώθηκε το λιοντάρι ως έμβλημα της ομάδας και το 1919 έλαβε το σημερινό όνομα: Turn- und Sportverein München von 1860 (TSV München 1860) (Γυμναστικός και αθλητικός σύλλογος "Μόναχο" του 1860). Στα μέσα της δεκαετίας του ’20 είχε δυνατή ομάδα και αγωνιζόταν στις ανώτερες κατηγορίες. Το 1927 έφτασε ως τα ημιτελικά του πρωταθλήματος και το 1931 ηττήθηκε 2-3 από την Χέρτα στον τελικό. Δυο χρόνια αργότερα έφτασε ξανά στα ημιτελικά, για να αποκλειστεί από την Σάλκε.
Μετά την αναδιοργάνωση των πρωταθλημάτων από τους Ναζί το 1933, η 1860 εντάχθηκε στο πρωτάθλημα της Βαυαρίας, στο οποίο και πρωταγωνίστησε. Πήρε έναν τίτλο (1941) και τερμάτισε τρεις φορές στη δεύτερη θέση (1934, 1938, 1939). Το 1942 κατέκτησε το Κύπελλο Γερμανίας νικώντας στον τελικό την Σάλκε. Ήταν το πρώτο εθνικό τρόπαιο της ομάδας. Τέλος, το 1943 έφτασε ως τα προημιτελικά του πρωταθλήματος.
Μεταπολεμική εποχή
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο εντάχθηκε στην Νότια Όμπερλιγκα, τον νότιο όμιλο του πρωταθλήματος της εποχής εκείνης. Είχε μέτρια παρουσία και τη δεκαετία του ’50 κινδύνεψε να υποβιβαστεί τρεις φορές. Όμως, το 1963 πήρε τον τίτλο και αποτέλεσε ιδρυτικό μέλος της Μπουντεσλίγκα που ιδρύθηκε εκείνη τη χρονιά, ενώ η τοπική αντίπαλος του, η Μπάγερν, τα κατάφερε τρία χρόνια αργότερα.
Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 το Μόναχο 1860 είχε την πιο επιτυχημένη του ομάδα. Το 1964 κατέκτησε το Κύπελλο Γερμανίας για δεύτερη φορά. Την επόμενη σεζόν έφτασε ως τον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων, όπου έχασε από τη Γουέστ Χαμ με 0-2. Το 1966 πήρε το πρωτάθλημα και το 1967 τερμάτισε στη δεύτερη θέση.
Ακολούθησαν μέτριες χρονιές και το 1970 υποβιβάστηκε στην Regionalliga Süd (νότιος τοπικός όμιλος, την εποχή εκείνη δεν υπήρχε Β΄ κατηγορία). Χρειάστηκαν επτά σεζόν για να ανεβεί πάλι στην Α΄ κατηγορία. Όμως, αμέσως υποβιβάστηκε, για να ανεβεί πάλι την επόμενη σεζόν. Παρέμεινε δύο χρόνια στην Μπουντεσλίγκα. Έπειτα έπεσε στη Β΄ κατηγορία και το 1982 στην ερασιτεχνική Oberliga Bayern (Γ΄ κατηγορία), αδυνατώντας να βρει λύσεις στα οικονομικά προβλήματα.
Πρόσφατα χρόνια
Το 1994, έπειτα από δώδεκα χρόνια, η ομάδα κατάφερε να επανέλθει στην Μπουντεσλίγκα. Υποβιβάστηκε αμέσως αλλά κατάφερε να ανεβεί ξανά. Στη συνέχεια, με προπονητή το Λόραντ κι ένα συνδυασμό βετεράνων (Αμπεντί Πελέ, Τόμας Χέσλερ, Νταβόρ Σούκερ) και ταλαντούχων νέων παικτών (Μπόντεν, Τσέρνι, Νόβακ, Στέβιτς, Γέρεμις, Σβαμπλ) προσέλκυσε τους φιλάθλους και καθιερώθηκε ως μια μικρομεσαία ομάδα της Μπουντεσλίγκα.
Το 2000 τερμάτισε στην τέταρτη θέση κερδίζοντας μια θέση στα προκριματικά του Τσάμπιονς Λιγκ. Αποκλείστηκε από τη Ληντς Γιουνάιτεντ κι έπαιξε στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ φθάνοντας ως τον τρίτο γύρο. Όμως, τις επόμενες σεζόν δεν κατόρθωσε να διατηρηθεί στο υψηλό επίπεδο και τελικά ο Λόραντ απολύθηκε. Το 2004, έπειτα από μια δεκαετία στην κορυφαία κατηγορία, υποβιβάστηκε ξανά.
Το 2006 απειλήθηκε με νέο υποβιβασμό στην ημιεπαγγελματική κατηγορία Regionalliga Süd λόγω οικονομικής αδυναμίας αλλά σώθηκε από τη συμπολίτισσα Μπάγερν, η οποία αγόρασε το ποσοστό της ομάδας στο κοινό τους γήπεδο, το Allianz Arena. Έτσι παρέμεινε στη Β΄ κατηγορία, όπου αγωνίζεται μέχρι σήμερα.
Το γήπεδο
Η παραδοσιακή έδρα της Εξήντα
Η παραδοσιακή έδρα της Εξήντα ήταν το δημοτικό στάδιο της οδού Γκρυνβάλντερ (Stadion an der Grünwalderstraße) περισσότερο γνωστό ως στάδιο της ’60 ή των εξηντάρηδων (Sechziger Stadion). Το γήπεδο και μία κερκίδα δημιουργήθηκε το 1911 ενώ το 1922 αγοράστηκε από την '60 και μετατράπηκε σε στάδιο μέχρι το τέλος του 1925. Το 1937 πωλήθηκε στο δήμο Μονάχου για να καλυφθούν χρέη του συλλόγου. Το στάδιο καταστράφηκε κατά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο αλλά ξαναχτίστηκε και επεκτάθηκε ώστε να έχει χωρητικότητα 50.000 θεατών ως το 1958. Το ρεκόρ θεατών υπήρξε όμως από το 1948 με 58.200 να παρακολουθούν παιχνίδι με τη Νυρεμβέργη.
Το 1972, όπως και η Μπάγερν, μετακόμισε στο νεόκτιστο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου, στο οποίο διοργανώθηκαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του ’72. Όμως, η Εξήντα ορισμένες φορές αγωνιζόταν και στο παλιό γήπεδο και από το 1982, όταν έπεσε στην ερασιτεχνική κατηγορία, έμεινε σε αυτό πάνω από μια δεκαετία.
Από το Μάιο του 2005 αγωνίζεται στο νεόκτιστο Αλιάντς Αρένα, του οποίου είχε αρχικά το 50% της ιδιοκτησίας, μέχρι που τον Απρίλιο του 2006 αναγκάστηκε να πουλήσει το ποσοστό της στην Μπάγερν για να μη χρεοκοπήσει.
Διακρίσεις
Εγχώριες
Πρωτάθλημα Γερμανίας
Πρωταθλήτρια (1): 1966
Δεύτερη θέση (2): 1931, 1967
Ομπερλίγκα Σουντ (Α)
Πρωταθλήτρια (1): 1963
2. Μπουντεσλίγκα Σουντ
Πρωταθλήτρια (1): 1979
Δεύτερη θέση (1): 1977
2. Ομπερλίγκα Σουντ (Β)
Πρωταθλήτρια (2): 1955, 1957
Ομπερλίγκα Μπάγερν (Γ)
Πρωταθλήτρια (3): 1984, 1991, 1993
Κύπελλο Γερμανίας
Κυπελλούχος (2): 1942, 1964
Διεθνείς
Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης
Νικήτρια (1): 1965
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
εικονίδιο Ποδόσφαιρο
Πύλη Ποδόσφαιρο
Επίσημος ιστότοπος
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License