Τόμας Μαν

Ο Τόμας Μαν (γερμ. Πάουλ Τόμας Μάν, Paul Thomas Mann, 6 Ιουνίου 1875 – 12 Αυγούστου 1955) ήταν γερμανός συγγραφέας, βραβευμένος με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας του 1929. Τα ιδιαίτερα συμβολικά, ειρωνικά και ταυτόχρονα επικά μυθιστορήματα και νουβέλες του εμφανίζουν αξιοσημείωτη παρατήρηση της ψυχολογίας του καλλιτέχνη και του διανοούμενου. Η ανάλυση και κριτική του της ευρωπαϊκής και γερμανικής ψυχής χρησιμοποίησε εκσυγχρονισμένες γερμανικές και βιβλικές ιστορίες, όπως και τις ιδέες των Γκαίτε, Νίτσε και Σοπενχάουερ. Ο μεγαλύτερος αδελφός του ήταν ο ριζοσπάστης συγγραφέας Χάινριχ Μαν.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στο Λίμπεκ (Lübeck, εξελλ. Λυβέκκη) της Γερμανίας και ήταν Λουθηρανός, όπως ο πατέρας του, ο Τόμας Χάινριχ Μαν (Thomas Heinrich Mann). Η μητέρα του, Γιούλια ντι Σίλβα Μπρους (Julia di Silva Bruhs) από τη Βραζιλία ήταν γερμανικής καταγωγής και καθολική στο θρήσκευμα. Μετά τον θάνατο του πατέρα του το 1891 και το κλείσιμο της εταιρείας του, ο Τόμας Μαν και η οικογένειά του μετακόμισαν στο Μόναχο. Εκεί ο Τόμας Μαν τελείωσε το γυμνάσιο και σπούδασε ιστορία, οικονομικά, ιστορία της τέχνης και λογοτεχνία. Στο Μόναχο, όπου έζησε μέχρι το 1933, ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως συγγραφέας, δημοσιεύοντας το πρώτο του διήγημα «Der Kleine Herr Friedmann» στο περιοδικό Simplicissimus το 1898. Το 1905 νυμφεύτηκε την Κάτια Πρίνγκσχαϊμ (Katia Pringsheim) και απέκτησαν έξι παιδιά (την Έρικα, τον Κλάους, τον Γκόλο, τη Μόνικα, την Ελίζαμπεθ και τον Μίχαελ), τα οποία αργότερα διακρίθηκαν στα γράμματα και στις τέχνες.

Κατά την άνοδο των Ναζί στην εξουσία στη Γερμανία το 1933, ο Τόμας Μαν με τη γυναίκα του βρίσκονταν στη Ζυρίχη. Ύστερα από προτροπή του γιου του Κλάους, δεν επέστρεψε στη Γερμανία, καθώς τα προηγούμενα χρόνια είχε ασκήσει έντονη κριτική στον Ναζισμό. Το 1936 πήρε την τσεχοσλοβακική υπηκοότητα και του αφαιρέθηκε η γερμανική. Το 1939 έφυγε για τις Η.Π.Α., όπου δίδαξε στο πανεπιστήμιο Πρίνστον και πέντε χρόνια αργότερα απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα. Στην Ευρώπη επέστρεψε το 1952 και εγκαταστάθηκε στο Κίλχμπεργκ (Kilchberg) κοντά στη Ζυρίχη. Πέθανε το 1955.

Οι πολιτικές του θέσεις

Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ο Τόμας Μαν υποστήριζε τον γερμανό αυτοκράτορα Βίλχελμ Β΄ (Wilhelm ΙΙ) και ήταν αντίθετος με τον φιλελευθερισμό. Σταδιακά οι πολιτικές του θέσεις άλλαξαν, άρχισε να υποστηρίζει τον φιλελευθερισμό και τις δημοκρατικές αρχές, ενώ αργότερα εξέφρασε συμπάθεια προς τις σοσιαλιστικές ιδέες. Κατήγγειλε δημοσίως τον εθνικοσοσιαλισμό και ενεθάρρυνε την αντίσταση από την εργατική τάξη. Το 1930 έδωσε στο Βερολίνο μία διάλεξη («Έκκληση προς την λογική» - «Ein Appell an die Vernunft») με την οποία ζήτησε να συγκροτηθεί ένα κοινό μέτωπο καλλιεργημένων αστών-σοσιαλιστικής εργατικής τάξης ενάντια στη βαρβαρότητα του ναζισμού.

Τα βιβλία του Τόμας Μαν, σε αντίθεση με τα βιβλία του αδερφού του Χάινριχ και του γιου του Κλάους, δεν κάηκαν δημόσια από το ναζιστικό καθεστώς το 1933, ίσως επειδή οι Ναζί φοβήθηκαν τον αντίκτυπο που θα είχε η δημόσια καταστροφή των βιβλίων ενός συγγραφέα που είχε τιμηθεί με το Νόμπελ Λογοτεχνίας τέσσερα χρόνια νωρίτερα.

Τα μυθιστορήματα του Τόμας Μαν

Buddenbrooks. Verfall einer Familie (Μπούντενμπροκς. Η παρακμή μιας οικογένειας, 1901)
Η ιστορία της μεγαλοαστικής οικογένειας εμπόρων της Λυβέκης Μπούντενμπροκ, από τη δημιουργία της εμπορικής φίρμας το 1830 μέχρι την εξαφάνισή της μαζί με τον τελευταίο απόγονο, τον Χάννο. Το έργο αυτό ήταν ο κύριος λόγος της βράβευσης του Μαν με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1929.
Königliche Hoheit (Η Αυτού Βασιλική Υψηλότης, 1909)
Ο πρίγκιπας Κλάους Χάινριχ μέσα από τον έρωτά του για την δεσποινίδα Σπόελμαν θα γνωρίσει την καινούρια εποχή με το ανοιχτό πνεύμα και τους διευρυμένους ορίζοντες και θα ανακαλύψει το πραγματικό νόημα της ύπαρξης, απελευθερωμένος από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος.
Der Zauberberg (Το μαγικό βουνό, 1924)
Ένας τελειόφοιτος μηχανικός σχεδιάζει να επισκεφθεί για τρεις εβδομάδες τον ξάδερφό του, που νοσηλεύεται σε ένα σανατόριο στο Νταβός της Ελβετίας. Τελικά θα παραμείνει εκεί επτά χρόνια. Έργο που άσκησε μεγάλη επίδραση στην λογοτεχνία του 20ου αιώνα, από τις πρώτες ανιχνεύσεις της ιδρυματοποίησης.
Joseph und seine Brüder – Tetralogie (Ο Ιωσήφ και οι αδελφοί αυτού, 1933-1943, τετραλογία)
Η γνωστή ιστορία της Βίβλου με τον τρόπο του Τόμας Μάν. Είναι η απόπειρα να ενωθούν οι πολύπτυχες εκδοχές των πραγμάτων και του κόσμου, οι διαφορετικές αφηγηματικές νόρμες-μύθος, ο θρύλος, η βιβλική ιστορία, πραγματικά περιστατικά, η ανθρωπογεωγραφία, μέσα από την προβολή ενός προσώπου. [23]
Lotte in Weimar (Η Λόττε στην Βαϊμάρη, 1939)
Η Λόττε, η αγαπημένη του Γκαίτε στα νεανικά του χρόνια, την οποία απαθανάτισε στον Φάουστ, επισκέπτεται τη Βαϊμάρη για να ξανασυναντήσει τον Γκαίτε, ύστερα από 44 χρόνια.
Doktor Faustus (Δόκτωρ Φαούστους, 1947)
Ο συνθέτης Άντριαν Λέβερκυν (Adrian Levekühn) θα έρθει σε συμφωνία με τον διάβολο ζητώντας όχι πλούτη η δόξα αλλά τη δυνατότητα πραγματοποίησης του καλλιτεχνικού του οράματος. Σε αυτό το βιβλίο ο Τόμας Μαν θα ασχοληθεί με βασικά θέματα, όπως η τέχνη, η ζωή, η αγάπη, η λαγνεία και η μουσική. Αλλά το βασικό είναι πως θα φτιάξει μια αλληγορία για την γιγάντωση του Ναζισμού στην Γερμανία, θα λοιδορήσει την ίδια την τοιχογραφία της μπουρζουαζίας που στήνει μπροστά στα μάτια μας, θα καταφερθεί εναντίον της Γερμανικότητας και ταυτόχρονα θα την υμνήσει.[24]
Der Erwählte (Ο εκλεκτός, 1951)
Με αφορμή λαϊκούς μεσαιωνικούς θρύλους ο Μαν θα στήσει την ιστορία του Γρηγόριου, που από φτωχός ψαράς γίνεται πολεμιστής και τέλος δούκας στην πατρίδα του τη Φλάνδρα. Απο εκεί θα ακολουθήσει μια πορεία μέχρι το Βατικανό και την παπική τιάρα.
Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull (Εξομολογήσεις του αρχιαπατεώνα Φέλιξ Κρουλ, 1954), ανολοκλήρωτο
Ο Φέλιξ Κρουλ αναλαμβάνει να πάρει τη θέση ενός νεαρού μαρκησίου που οι γονείς του, προμηθεύοντάς τον με ένα μεγάλο χρηματικό ποσό τον αναγκάζουν να φύγει σε πολύχρονο ταξίδι για να τον απομακρύνουν από την ανεπιθύμητη γι' αυτούς, αγαπημένη του. Ο Κρουλ θα αντικαταστήσει τον Μαρκήσιο και θα αναλάβει μάλιστα και την αλληλογραφία με τους γονείς του.

Εργογραφία και ελληνικές μεταφράσεις
Η πρώτη έκδοση (1897) του «Ο μικρός κύριος Φρήντεμαν»
Η πρώτη έκδοση (1939) του μυθιστορήματος «Η Λόττε στην Βαϊμάρη»
Η πρώτη έκδοση του «Δόκτωρ Φαούστους. Η ζωή του γερμανού μουσουργού Άντριαν Λέβερκυν εξιστορημένη από ένα φίλο»

Μυθιστορήματα

1901: Buddenbrooks. Verfall einer Familie (Μπούντενμπροκς. Η παρακμή μιας οικογένειας)

—μτφ. Τούλα Σιετή (εκδ. "Οδυσσέας", α΄ έκδ. 1986)

1909: Königliche Hoheit (Η Αυτού Βασιλική Υψηλότης)

—μτφ. Κώστας Σκαλίδης (εκδ. "Ερατώ", 2000)

1924: Der Zauberberg (Το μαγικό βουνό)

—μτφ. Άρης Δικταίος (εκδ. "Δίφρος", 1956 και εκδ. "Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος", 1989)
—μτφ. Θεόδωρος Παρασκευόπουλος (εκδ. "Εξάντας", 1995 και εκδ. "Μεταίχμιο", 2017)

1933-1943 : Joseph und seine Brüder – Tetralogie (Ο Ιωσήφ και οι αδελφοί αυτού τετραλογία)

—μτφ. Λευτέρης Αναγνώστου (εκδ. "Gutenberg", 2004 – Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα, για το 2005)

1933: Die Geschichten Jaakobs (Οι ιστορίες του Ιακώβ)
1934: Der junge Joseph (Ο νέος Ιωσήφ)
1936: Joseph in Ägypten (Ο Ιωσήφ στην Αίγυπτο)
1943: Joseph der Ernährer (Ιωσήφ ο τροφοδότης)
1939: Lotte in Weimar (Η Λόττε στην Βαϊμάρη)

—μτφ. Θόδωρος Παρασκευόπουλος (εκδ. "Εξάντας", 2000)

1947: Doktor Faustus. Das Leben des deutschen Tonsetzers Adrian Leverkuhn erzahlt von einem Freunde (Δόκτωρ Φαούστους. Η ζωή του γερμανού μουσουργού Άντριαν Λέβερκυν εξιστορημένη από ένα φίλο)

—μτφ. Άρης Δικταίος (εκδ. " Σ. Ι.Ζαχαρόπουλος", 1992
—μτφ. Θόδωρος Παρασκευόπουλος (εκδ. "Πόλις", 2002)

1951: Der Erwählte (Ο εκλεκτός)

—μτφ. Στέλλα Βουρδουμπά, (εκδ. "Δίφρος" χ.χ.)
—μτφ. Σοφία Γεωργοπούλου, (εκδ. "Εξάντας", 2005)

1954: Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull (Εξομολογήσεις του αρχιαπατεώνα Φέλιξ Κρουλ), ανολοκλήρωτο

—μτφ. Α. Σπυρόπουλος, (εκδ. "Μαγγανιάς", χ.χ.)
—μτφ. Τούλα Σιετή (εκδ. "Οδυσσέας", α΄ έκδ. 1986)

Διηγήματα και νουβέλες

1893: Vision (Οπτασία)

—μτφ. Αλέξανδρος Κυπριώτης (εκδ. "Ίνδικτος", 2002) (περιέχεται στην συλλογή 13 διηγημάτων του Μαν «Συγκεχυμένα ανέρχονται τα λησμονημένα», όπως και όλα τα διηγήματα με αστερίσκο που ακολουθούν)

1894: Gefallen (Η χάρη)
1896: Der Wille zum Glück (Η βούληση για ευτυχία) *
1897: Der Tod (Ο θάνατος)
1897: Der kleine Herr Friedemann (Ο μικρός κύριος Φρήντεμαν)

—μτφ. Τέα Ανεμογιάννη ("Νέα Εστία" 1957 Α΄)
—μτφ. Γιώργος Δεπάστας (εκδ. "Μεταίχμιο", 2006)
—μτφ. Βασινιώτης ("Ερατώ", 1990)

1897: Der Bajazzo (Ο παλιάτσος)*
1898: Tobias Mindernickel (Τομπίας Μίντερνίκελ)*
1899: Der Kleiderschrank (Το ιματιοφυλάκιο)
1899: Gerächt (Εκδίκηση)*
1900: Luischen (Λουιζάκι) *
1900: Der Weg zum Friedhof (Ο δρόμος για το κοιμητήριο)

—μτφ. Βασ. Λαζανάς ("Νέα Εστία" 1957 Α΄)

1902: Gladius Dei [Το ξίφος του Θεού]

—μτφ. Άρης Δικταίος (εκδ. "Σ.Ι.Ζαχαρόπουλος", 1988)

1903: Tristan (Τριστάνος)*

—& μτφ. Κυριάκος Κεντρωτής (εκδ. "Ύψιλον", 1985)

1903: Das Wunderkind (Το παιδί θαύμα)*
1903: Die Hungernden
1903: Tonio Kröger (Τόνιο Κρέγκερ) , νουβέλα

—μτφ. Δ. Διβαρής (εκδ. "Κλασσικά Παπύρου", χ.χ.)
—μτφ. Αλέξανδρος Ίσαρης (εκδ. "Ύψιλον", 1985)
—μτφ. Αλέξανδρος Κυπριώτης (εκδ. "Ίνδικτος", 2000

1904: Ein Glück (Μια κάποια ευτυχία)* [25]
1904: Beim Propheten (Παρά τω Προφήτη)*
1905: Schwere Stunde (Δύσκολη ώρα)
1908: Anekdote (Ανέκδοτο)*
1909: Das Eisenbahnunglück (Το σιδηροδρομικό ατύχημα)*
1911: Wie Jappe und Do Escobar sich prügelten (Πώς παίξανε ξύλο ο Γιάπε και ο Ντο Εσκομπάρ)
1912: Der Tod in Venedig (Ο θάνατος στη Βενετία)

—μτφ. Άρης Δικταίος (εκδ. "Σ. Ι.Ζαχαρόπουλος, 1993
—μτφ. Δ. Διβαρής (εκδ. "Κλασσικά Παπύρου", χ.χ.)
—μτφ. Μαρία Αγγελίδου (εκδ. "Αναστασιάδης", 1997)
—μτφ. Μαρία Κωνσταντινίδη (εκδ. "Ίνδικτος", 2017)

1918: Herr und Hund. Ein Idyll (Σκύλος και αφέντης)

—μτφ. Γιώργος Δεπάστας (εκδ. "Μεταίχμιο", 2006)

1919: Gesang vom Kindchen (Το τραγούδι του παιδιού)
1921: Wälsungenblut (Το αίμα των Βελσούνγκεν)

—μτφ. Γιάννης Κοιλής (εκδ. "Κριτική", 1989)

1923: Tristan und Isolde (Τριστάνος και Ιζόλδη)
1925: Unordnung und fruhes Leid (Αναστάτωση και πρώιμος πόνος)

—μτφ. Γ. Κοιλής (εκδ. "Κριτική", 1989)

1930: Mario und der Zauberer (Ο Μάριο και ο μάγος)

—μτφ. Φώτης Βασινιώτης (εκδ. "Ερατώ", 1990)

1940: Die Vertauschten Köpfe (Τα αλλαγμένα κεφάλια)

—μτφ. Νίκος Λίβος (εκδ. "Κριτική", 1988)

1944: Das Gesetz (Ο Νόμος)

—μτφ. Άρης Δικταίος (εκδ. " Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος", 1988)

1953 Die Betrogene (Η απατημένη), νουβέλα

—μτφ. Γ. Κοιλής (εκδ. "Κριτική", 1989)

Δοκίμια (Επιλογή)

1918: Betrachtungen eines Unpolitischen (Στοχασμοί ενός απολίτικου)

—μτφ. Μαντώ Πουλή (εκδ. "Ίνδικτος", 1999)

1932: Goethe und Tolstoi. Zum Problem der Humanität (Γκαίτε και Τολστόι)

—μτφ. Γερ. Λυκιαρδόπουλος (εκδ. "Ύψιλον", 2012)

1933: Leiden und Größe Richard Wagners (Πάθος και μεγαλείο του Ρίχαρντ Βάγκνερ)
1934: Meerfahrt mit Don Quijote (Ταξίδι με τον Δον Κιχώτη), μεταθανάτια έκδοση

—μτφ. Γερ. Λυκιαρδόπουλος και Στέφανος Ροζάνης (εκδ. "Έρασμος", 2002)

1936: Freud und die Zukunft (Ο Φρόυντ και το μέλλον)

—μτφ. Στάθης Φερεντίνος (εκδ. "Γκοβόστη", χ.χ.)

1938: Schopenhauer

—μτφ. Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος (εκδ. "Έρασμος", 2006)

1947: Nietzsches Philosophie im Lichte unserer Erfahrung (Η φιλοσοφία του Νίτσε υπό το φως της εμπειρίας μας)

—μτφ. Γιώργος Λαμπράκος (εκδ. "Οκτώ", 2017)

1955: Versuch über Schiller (Δοκίμιο για τον Σίλλερ)

—μτφ. Θανάσης Λάμπρου (εκδ. "Ίνδικτος", 2002)

1963 Wagner und unsere Zeit (Ο Βάγκνερ και η εποχή μας) , μεταθανάτια έκδοση

—μτφ. Γιάννης Λάμψας (εκδ. "PRINTA", 1993)

Αυτοβιογραφικά

1950: Meine Zeit (Η εποχή μου), σκέψεις του συγγραφέα σε αυτοβιογραφικό τόνο

—μτφ. Αντιγόνη Χατζηθεοδώρου ("Εκδόσεις των Φίλων", α΄ έκδ. 1972)

Theodor W. Adorno-Thomas Mann: Briefwechsel, 1943-1955 (Theodor W. Adorno-Thomas Mann: Αλληλογραφία 1943-1955)

—μτφ. Λευτέρης Αναγνώστου (εκδ. "Αλεξάνδρεια", 2009)

Herman Hess Thomas Mann:Briefwechsel (Έρμαν Έσσε- Τόμας Μαν: Αλληλογραφία 1910-1955), επιστολογραφία

—μτφ. Γιώτα Λαγουδάκου (εκδ. "Καστανιώτης", 2003)

Έργα σχετικά με τον Τόμας Μαν στα Ελληνικά

Γκόλο Μαν: Αναμνήσεις από τον πατέρα μου Τόμας Μαν,1965, σύντομη βιογραφία του συγγραφέα από τον γιό του (εκδ. "Γαβριηλίδης", 2005)[26]
Μπρίτα Μπέλερ: Τόμας Μαν, οι τρεις κρίσιμες μέρες (De Beslissing), (μτφ. Μαργαρίτα Μπονάτσου (εκδ. "Καπόν", 2014) λογοτεχνική ανακατασκευή της συγγραφέως με βάση τα ημερολόγια του Μαν των ημερών που προηγήθηκαν της ανοιχτής επιστολής που έστειλε ο συγγραφέας στις εφημερίδες της Γερμανίας καταγγέλοντας τον Ναζισμό [27]
Klaus Betzen: Ο Τόμας Μαν και το πρόβλημα του ανθρωπισμού, από διάλεξη στο Ινστιτούτο Γκαίτε τον Δεκέμβριο του 1975. (μτφ. Νίκος Μ.Σκουτερόπουλος, "Εκδόσεις των Φίλων", 1977)

Παραπομπές

Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
«Краткая литературная энциклопедия». (Ρωσικά) Συνοπτική Λογοτεχνική Εγκυκλοπαίδεια. Great Russian Entsiklopedia, JSC. Μόσχα. 1962.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119142833. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Thomas-Mann. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) SNAC. w68p62c7. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Internet Broadway Database. 11089. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 7029. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Discogs. 247337. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Internet Speculative Fiction Database. 13692. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
RKDartists. 213126. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
filmportal.de. b82e0485148b4958a2880070ea2c7478. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Ακαδημία τεχνών του Βερολίνου. 50290. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
«Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Great Russian Entsiklopedia, JSC. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
«Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Great Russian Entsiklopedia, JSC. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2015.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2014.
www.kilchberg.ch/xml_1/internet/de/application/d20/d24/d302/f243.cfm. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119142833. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
www.tum.de/die-tum/aktuelles/pressetermine/detail/article/30502/.
Gisela Ostwald: «Jüngste Tochter von Thomas Mann gestorben». (Γερμανικά) Jüngste Tochter von Thomas Mann gestorben. 9 Φεβρουαρίου 2002.
www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1929/.
www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/.
http://www.lifo.gr/team/selides/55701
http://diavazontas.blogspot.gr/2016/01/thomas-mann.html
το διήγημα μπορείτε να το διαβάσετε εδώ:http://logotexnia21.blogspot.gr/2010/08/thomas-mann.html
Διαβάστε το βιβλίο εδώ: http://www.gavrielidesbooks.gr/showebook.aspx?vid=333

http://no14me.blogspot.gr/2016/06/britta-bohler.html?m=0

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Εργογραφία Thomas Mann, Collection Dr. Haack, Λειψία
Manfred Schmeling, «Tόμας Μαν, Αντρέ Ζιντ και Ευρώπη. Όψεις μιας Θεώρησης της Λογοτεχνίας, υπερβαίνοντας τα Σύνορα», Σύγκριση, τ/χ. 6, (Ιούνιος 1995), σσ. 8-24 [1]

Βραβευμένοι με Νόμπελ Λογοτεχνίας (1926–1950)

Γκράτσια Ντελέντα (1926) Ανρί Μπεργκσόν (1927) Σίγκριντ Ούντσετ (1928) Τόμας Μαν (1929) Σίνκλερ Λιούις (1930) Έρικ Άξελ Κάρλφελντ (1931) Τζον Γκάλσγουορθυ (1932) Ιβάν Μπούνιν (1933) Λουίτζι Πιραντέλλο (1934) Ευγένιος Ο'Νηλ (1936) Ροζέ Μαρτέν ντυ Γκαρ (1937) Περλ Μπακ (1938) Φρανς Έμιλ Σίλανπαα (1939) Γιοχάνες Βίλχελμ Γένσεν (1944) Γκαμπριέλα Μιστράλ (1945) Έρμαν Έσσε (1946) Αντρέ Ζιντ (1947) Τ. Σ. Έλιοτ (1948) Γουίλιαμ Φώκνερ (1949) Μπέρτραντ Ράσελ (1950)

Υπόλοιπες περίοδοι: (1901-1925) (1951–1975) (1976–2000) (2001–2025)