Ρούντολφ Ες (*)

Ο Ρούντολφ Βάλτερ Ρίχαρντ Ες (γερμ. Rudolf Walter Richard Heß) (* 26 Απριλίου 1894 στην Αλεξάνδρεια Αιγύπτου, † 17 Αυγούστου 1987 στο Βερολίνο) ήταν εθνικοσοσιαλιστής ιδεολόγος και πολιτικός.

Βιογραφία

Τα πρώτα χρόνια

Ο Ρούντολφ Ες γεννιέται στις 26 Απριλίου 1894 στην Αίγυπτο, όπου ο πατέρας του, ο Φριτς Ες, ασχολείται με το εμπόριο. Η μητέρα του λεγόταν Κλάρα Μυνχ (Klara Münch). Ο Ρούντολφ περνά τα πρώτα χρόνια της ζωής του στην Αλεξάνδρεια, όπου πηγαίνει σε γερμανικό σχολείο. Αργότερα θα συνεχίσει τα μαθήματά του στο σημερινό Κιρχενλάμιτς, στην βορειοανατολική Βαυαρία. Η οικογένειά του τον στέλνει το 1908 στο Μπαντ Γκόντεσμπεργκ κοντά στη Βόννη για να τελειώσει εκεί το σχολείο. Αφού ο Ες παίρνει το απολυτήριο του, αρχίζει να ασχολείται με το εμπόριο στο Αμβούργο. Μένει εκεί μέχρι την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου το 1914, όπου πηγαίνει να πολεμήσει ως εθελοντής. Αρχικά πολεμά στο πεζικό, αργότερα γίνεται πιλότος της πολεμικής αεροπορίας. Στα τέλη του πολέμου είναι ανθυπολοχαγός (Leutnant).

Ο Ες και ο εθνικοσοσιαλισμός

Οι αρχές (1920-33)

Ο Ες σπουδάζει πολιτική οικονομία, ιστορία και γεωπολιτική (με καθηγητή τον Καρλ Χαουσχόφερ, με τον οποίο διατηρεί και τα επόμενα χρόνια φιλικές σχέσεις) στο Μόναχο. Σαν φοιτητής έρχεται σε επαφή με εθνικοσοσιαλιστικά κυκλώματα όταν γίνεται μέλος της οργάνωσης "Σιδερένια Γροθιά" (Eiserne Faust). Επίσης γίνεται μέλος της "Εταιρείας της Θούλης" (Thule-Gesellschaft), για την οποία γράφει και δημοσιεύει ακροδεξιά και αντισημιτικά άρθρα ο Ντίτριχ Έκαρτ. Το διάστημα αυτό γνωρίζει τον λοχαγό Ερνστ Ρεμ (αργότερα ηγέτης των SA) και τον Χάινριχ Χίμλερ (αργότερα ηγέτης των SS).

Στις αρχές του 1920 γίνεται 16ο μέλος του Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος , πριν ακόμη από τον Χίτλερ, ο οποίος προσχωρεί στο κόμμα τον Οκτώβριο του ίδιο έτους ως 55ο μέλος. Το φθινόπωρο του 1920 ιδρύει στο Μόναχο τον Εθνικοσοσιαλιστικό Σύνδεσμο Φοιτητών. Στις 9 Νοεμβρίου 1923 παίρνει μέρος μαζί με τον Ρεμ, τον Χίτλερ και άλλα 1.500 άτομα περίπου στο πραξικόπημα των Ναζί, οι οποίοι προσπαθούν (με πρότυπο το πραξικόπημα του Μπενίτο Μουσολίνι στην Ιταλία το 1922) για πρώτη φορά να καταλαμβάνουν την εξουσία στην Γερμανία. Μετά την αποτυχία του πραξικοπήματος συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε 15 μήνες φυλάκισης. Μαζί με τον Χίτλερ φυλακίζεται στο φρούριο του Λάντσμπεργκ, όπου τον βοηθά να γράψει το πρώτο μέρος του "Mein Kampf". Αφού αποφυλακίζεται πρόωρα, εργάζεται για μικρό διάστημα στο πανεπιστήμιο του Μόναχου ως βοηθός και έπειτα γίνεται πάλι γραμματέας του Χίτλερ.

Το 1927 παντρεύεται την Ίλζε Πρελ. Κουμπάρος του Ες είναι ο Αδόλφος Χίτλερ.

Αφού οι εθνικοσοσιαλιστές το 1933 τελικά καταφέρνουν την κατάληψη της εξουσίας, ο Ες γίνεται μέλος του υπουργικού συμβουλίου. Με διαταγή του Χίτλερ αποκτά το δικαίωμα να φορά ηγετική στολή των SS.

Στις 21 Απριλίου 1933 γίνεται αναπληρωτής του Αδόλφου Χίτλερ. Εννοείται όμως απλά ότι θα τον αντιπροσωπεύει ως πρόεδρο σε συνεδριάσεις και συνελεύσεις του κόμματος. Επίσης είναι υπεύθυνος ασφάλειας για τα γραφεία του κόμματος στο Μόναχο.

Τα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (1939-45)

Κατά τη διάρκεια της εθνικοσοσιαλιστικής δικτατορίας στη Γερμανία ο Ες συνέβαλλε στην οργάνωση της καταδίωξης των Εβραίων. Επίσης φρόντισε στην κατειλημμένη Πολωνία να πραγματοποιηθεί ο μέγιστος σε βαθμό πιθανός χωρισμός μεταξύ Γερμανών και Πολωνών υποστηρίζοντας και εφαρμόζοντας έτσι ρατσιστικούς νόμους.

Σε αντίθεση με τον καγκελάριο Χίτλερ, ο Ες είχε σχετικά καλή φήμη στο εξωτερικό, τουλάχιστον δεν υπολογίζονταν ως φανατικός εθνικοσοσιαλιστής. Για τον λόγο αυτό ο Χίτλερ προτιμούσε να στέλνει αυτόν στις ανεπίσημες διαπραγματεύσεις.

Στις 10 Μαΐου 1941 ο Ες πετά με αεροπλάνο του τύπου Messerschmitt Bf 110 στη Σκοτία, όπου θέλει να συναντήσει τον ηγέτη (έτσι τουλάχιστον πιστεύει) του βρετανικού ειρηνικού κινήματος, τον Δούκα του Χάμιλτον, με σκοπό να σταματήσει ο πόλεμος μεταξύ της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου και να μπορέσει η Γερμανία να στραφεί κατά της Σοβιετικής Ενώσεως, αφού αυτός είναι ο τελικός σκοπός του Εθνικοσοσιαλισμού. Ο πόλεμος αυτός μεταξύ των δύο συγκεκριμένων χωρών σημαίνει για τον Ες την "αυτοκτονία της λευκής φυλής" (βλ. Mein Kampf). Δεν πετυχαίνει, όμως, και συλλαμβάνεται, αφού οι Άγγλοι δεν έχουν καμία διάθεση να διαπραγματευτούν με τους εθνικοσοσιαλιστές.
Στην Γερμανία, το ναζιστικό καθεστώς ερμηνεύει την πτήση του Ες δημοσίως ως προδοσία. Επίσης η ηγεσία δηλώνει ότι ο Ες πρέπει να έχει τρελαθεί.

Δεν έχει εξακριβωθεί μέχρι σήμερα εάν ο Ες έκανε την πτήση αυτή αυτόνομα ή με εντολή του Χίτλερ. Ο βρετανός ιστορικός Μάρτιν Άλεν υποστηρίζει ότι ο Χίτλερ πρέπει τουλάχιστον να ήταν ενημερωμένος για τα σχέδια του Ες αφού τον είχε συναντήσει λίγο πριν ξεκινήσει για την Σκοτία.
Από την άλλη όμως είναι γεγονός ότι ο άτυχος βοηθός του Ες στάθηκε στόχος της οργής του Χίτλερ: Συνελήφθη στην Γερμανία αμέσως μετά την πτήση του Ες και έμεινε φυλακισμένος σε στρατόπεδο συγκέντρωσης μέχρι το τέλος του πολέμου.

Ο Ρούντολφ Ες στη δίκη της Νυρεμβέργης (πρώτη σειρά, δεύτερος από πάνω)

Ο Ες και η μεταπολεμική περίοδος

Στα πλαίσια των δικών της Νυρεμβέργης ο Ες προσαχθείς ως εγκληματίας πολέμου καταδικάζεται σε ισόβια φυλάκιση για τα εξής:

Συνωμοσία κατά της παγκόσμιας ειρήνης
Σχεδιασμός, έναρξη και διεξαγωγή επιθετικού πολέμου

Αμέσως μετά την δίκη οδηγείται στη Συμμαχική Φυλακή Εγκληματιών Πολέμου στο Βερολίνο- Σπάνταου, όπου θα αυτοκτονήσει 41 χρόνια αργότερα. Αντιμέτωπος με τις σκληρότητες των στρατοπέδων συγκεντρώσεως κατά την διάρκεια της δίκης, ο Ες δεν φαίνεται ιδιαίτερα ταραγμένος. Η τελευταία του δήλωση στην δίκη είναι η εξής: "Δεν υπερασπίζομαι ενάντια σε κατηγόρους, στους οποίους δεν δίνω το δικαίωμα να κατηγορήσουν εμένα και τους συμπατριώτες μου. Δεν ασχολούμαι με κατηγορίες, οι οποίες αποτελούν θέματα εσωτερικά των Γερμανών και επομένως δεν αφορούν τους ξένους. Δεν προβάλλω καμία αντίρρηση ενάντια στις εκφράσεις, οι οποίες στρέφονται κατά της τιμής μου και της τιμής ολόκληρου του γερμανικού λαού. Αντιθέτως, θεωρώ τις κατηγορίες αυτές των αντιπάλων μου τιμή. Είχα την τύχη να δράσω πολλά χρόνια της ζωής μου κάτω από την ηγεσία του μεγαλύτερου γιου που έβγαλε ο λαός μου στα χίλια χρόνια της ιστορίας του. Ακόμη και αν μπορούσα, δεν θα ήθελα να σβήσω τα χρόνια αυτά από την ύπαρξή μου. Είμαι ευτυχισμένος γνωρίζοντας ότι εκπλήρωσα την υποχρέωσή μου απέναντι στο λαό μου, την υποχρέωση μου ως Γερμανός, εθνικοσοσιαλιστής και πιστός σύντροφος του ηγέτη μου. Δεν μετανοώ για τίποτα. Εάν βρισκόμουν πάλι στην αρχή, θα ενεργούσα πάλι καθώς ενέργησα, ακόμα κι αν ήξερα, ότι στο τέλος θα βρω τον θάνατο στις φλόγες. Δεν έχει σημασία τι θα κάνουν οι άνθρωποι, αφού κάποτε θα βρεθώ μπροστά στο δικαστήριο της αιωνιότητας. Μόνο απέναντί του θα λαμβάνω ευθύνη, και ξέρω πως θα αθωωθώ." Την δήλωση αυτή δεν πήρε πίσω ποτέ.

Αφού το 1966 οι Μπάλντουρ φον Σίραχ και Άλμπερτ Σπέερ ολοκληρώνουν την έκτιση την ποινή τους και εγκαταλείπουν το Σπάνταου, ο Ες παραμένει ο μόνος κρατούμενος σε ολόκληρη την φυλακή από το 1966 μέχρι το θάνατό του το 1987.

Στις 17 Αυγούστου 1987, σύμφωνα με τις αρχές της φυλακής , ο Ες αυτοκτονεί χρησιμοποιώντας ένα καλώδιο που δένει στο χερούλι του παράθυρου του. Την ίδια μέρα ο βρετανός ιατροδικαστής Τζέιμς Κάμερον (James Cameron) εξετάζει το πτώμα. Δυο μέρες αργότερα, με πρωτοβουλία της οικογένειας Ες, ο Γερμανός ιατροδικαστής Βόλφγκαγκ Σπαν εξετάζει επίσης το πτώμα του Ρούντολφ Ες και παρουσιάζει αποτελέσματα, τα οποία εν μέρει αποκλείουν τα αποτελέσματα της πρώτης αυτοψίας. Ειδικά τα σημάδια στο λαιμό του πτώματος (τα οποία κατά τον Σπαν αποδεικνύουν περισσότερο βίαιο στραγγαλισμό παρά αυτοκτονία) θα μείνουν για την οικογένεια Ες για πάντα η απόδειξη ότι ο Ρούντολφ Ες έπεσε θύμα των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών. Επίσης, η οικογένεια Ες χρησιμοποιεί και το επιχείρημα ότι ο Ρούντολφ Ες ήταν 93 ετών και δεν ήταν ούτε καν σε θέση να περπατήσει δίχως βοήθεια.

Στον χώρο των νεοναζιστών ο Ες αποτελεί είδωλο και μάρτυρα, επειδή σε όλη του τη ζωή, στα 46 χρόνια της κράτησης του (πάνω από το μισό σε περιορισμό), παρέμεινε πιστός εθνικοσοσιαλιστής.

Πηγές, Αναφορές

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

Guido Knopp, Hitler's Henchmen, (2000). Sutton Pub Ltd. (ISBN 0-7509-2587-6)

Εξωτερικές συνδέσεις

www.dhm.de/ Ιστοσελίδα του Γερμανικού Ιστορικού Μουσείου (Deutsches Historisches Museum) – Βιογραφία του Ες.
Στοιχεία για τη δίκη της Νυρεμβέργης (ελληνικά)

Γερμανοί

Εγκυκλοπαίδεια Γερμανίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library