Ο Μάρτιν Σόνγκαουερ (Martin Schongauer, Κολμάρ, 1445 – 2 Φεβρουαρίου 1491) ήταν Γερμανός χαράκτης και ζωγράφος της Αναγέννησης. Μνημονεύεται για τα εξαιρετικά χαρακτικά του, ιδίως με τη χρήση χαλκού, και για τα έργα ζωγραφικής του, καθώς και για τη διακόσμηση Αγίων Τραπεζών.
The Virgin And Child In A Garden
Drawings
Crossbow tensioner and crossbow
Lecturer Christ or prophet of the Old Covenant
Mary with the Child on the grassy bank
Oriental man with high batted cap
Oriental man with a long beard
Seated Madonna with St. Jude Thaddeus and St. Ursula
Illustrations
Όλα τα παραπάνω άσκησαν καθοριστική επιρροή στην όψιμη γοτθική τέχνη στη Γερμανία. Ο Σόνγκαουερ θεωρείται ένας από τους διασημότερους καλλιτέχνες της Γερμανικής Αναγέννησης, του οποίου το έργο ενέπνευσε μεγάλους καλλιτέχνες όπως ο Μικελάντζελο και ο Ντύρερ. Ο ίδιος επηρεάστηκε από την πρώιμη φλαμανδική ζωγραφική, καθώς και από το ευρύτερο αναγεννησιακό ρεύμα στις Κάτω Χώρες, επικεντρώνοντας στη θρησκευτική τέχνη. Ενεργός κυρίως στο Κολμάρ της Αλσατίας, το αριστούργημά του θεωρείται το ρετάμπλ «Η Μαντόνα στον Κήπο με τα Τριαντάφυλλα» (1473), που εξακολουθεί να κοσμεί την Εκκλησία του Αγίου Μαρτίνου στην πόλη αυτή. Σε αντιδιαστολή με τα προγενέστερα έργα του, εκείνα που δημιούργησε προς το τέλος της ζωής του έχουν απαλότερη, πιο ντελικάτη υφή.[2]
Βιογραφικά στοιχεία
«Η Μαντόννα στον Κήπο με τα Τριαντάφυλλα» (1473)
Νεανική ηλικία
Γεννημένος στο Κολμάρ, ο Σόνγκαουερ καταγόταν από οικογένεια καλλιτεχνών. Δύο από τα αδέρφια του υπήρξαν ζωγράφοι και χαράκτες, ενώ δύο άλλα χρυσοχόοι όπως ο πατέρας τους. Δεν σώζονται λεπτομέρειες για την παιδική του ηλικία ή για την εκπαίδευσή του στη ζωγραφική και τη χαρακτική, αν και γνωρίζουμε πως σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας.[2]
Ζωγραφική
Ως ζωγράφος, ο Σόνγκαουερ εργάστηκε με την τέμπερα καθώς και με ελαιοχρώματα. Μεγάλη επιρροή άσκησε πάνω του η ακρίβεια και τα χρώματα του Φλαμανδού καλλιτέχνη Ρόχιερ φαν ντερ Βάιντεν.[2][3] Από τα ελάχιστα έργα που αποδίδονται στον Σόνγκαουερ, το Musee d´Unterlinden στο Κολμάρ (το οποίο στεγάζει επίσης το «Ρετάμπλ του Άιζενχαϊμ» του Ματίας Γκρύνεβαλντ) φιλοξενεί έντεκα έργα που κοσμούσαν Άγιες Τράπεζες. Άλλα γνωστά του έργα είναι τα ακόλουθα: «Η Αγία Οικογένεια» (περ.1470, Alte Pinakothek, Μόναχο), «Η Μαντόννα στον Κήπο με τα Τριαντάφυλλα» (1473, Εκκλησία του Αγίου Μαρτίνου, Κολμάρ), «Η Αγία Οικογένεια» (1475-80, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης, Βιέννη) και «Η Γέννηση» (περ.1480, Gemäldegalerie SMPK, Βερολίνο). Επίσης, δημιούργησε μια σειρά από τοιχογραφίες για τον Καθεδρικό Ναό του Μπράιζαχ (Breisach) (1489-90).[2]
Φωτοθήκη
Έργα του Μάρτιν Σόνγκαουερ
«Η Αγία Οικογένεια» (περ.1470)
«Η Αγία Οικογένεια» (1475-80)
«Πορτραίτο νεαρής γυναίκας» (περ.1478)
«Η Γέννηση» (περ.1480)
Χαρακτική
Ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου (1475), έργο που αποτέλεσε την πρώτη ύλη για αντίστοιχο έργο ζωγραφικής του Μιχαήλ Αγγέλου.
Η κύρια απασχόληση του Σόνγκαουερ ήταν, εντούτοις, η χαρακτική, στην οποία ανέπτυξε ένα καθαρό και τακτικό γοτθικό στυλ. Όπως και στα έργα ζωγραφικής του, επέλεξε κυρίως θέματα από τη Βίβλο, παρόλο που συναντούμε και ορισμένες σκηνές από την καθημερινή ζωή. Όντας αναμφίβολα ο μεγαλύτερος χαράκτης μέχρι την άφιξη του Άλμπρεχτ Ντύρερ (1471-1528), ανέπτυξε την τεχνική της σταυρωτής γραμμοσκίασης για να υποδηλώσει τον όγκο και υπήρξε ο πρώτος χαράκτης που καμπύλωσε με επιτυχία παράλληλες γραμμές, περιστρέφοντας την πλάκα γύρω από τη γλυφίδα (burin).[2]
Θυμιατό (1480-85)
Η Κοίμηση της Θεοτόκου (αρχές δεκαετίας 1470)
Με το έργο του χάρισε νέο πλούτο και ωριμότητα στην τέχνη της χαρακτικής, επεκτείνοντας την ποικιλία των τόνων και υφών, κάνοντας μια τέχνη που ανήκε πριν στον τομέα των χρυσοχόων να αποκτήσει ποιότητα έργου ζωγραφικής. Η χάρη του έργου του έγινε θρυλική, δίνοντάς του τα προσωνύμια «Hübsch (γοητευτικός) Μάρτιν» και «Schön (όμορφος) Μάρτιν».[3]
Μέχρι το θάνατό του είχε δημιουργήσει μια πολύ σημαντική σχολή χαρακτών στο Κολμάρ, που άσκησε μεγάλη επιρροή στην επόμενη γενιά χαρακτών της Γερμανίας. Τα πιο ξεχωριστά έργα χαρακτικής του Σόνγκαουερ είναι εκείνα που απαρτίζουν τη σειρά των «Παθών» και της «Κοίμησης της Θεοτόκου», καθώς και εκείνη των «Φρονίμων και Μωρών Παρθένων». Έργα του πωλούνταν σε ολόκληρη τη Γερμανία, καθώς επίσης και στην Ιταλία, την Αγγλία και την Ισπανία. Διατηρούνται σε πολλά από τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου, όπως το Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο, την Alte Pinakothek στο Μόναχο, τη Gemäldegalerie SMPK στο Βερολίνο και το Szepmuveszeti Muzeum στη Βουδαπέστη.[2]
Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα σημαντικών χαρακτικών: [2]
«Η Γέννηση» (1470), Χαρακτικό, Εθνική Πινακοθήκη Ουάσινγκτον
«Ο Πόνος του Κυρίου με την Παρθένο Μαρία & τον Ιωάννη τον Ευαγγελιστή» (1470-75), Χαρακτικό σε χαλκό, Graphische Sammlung Albertina, Βιέννη
«Οικογένεια Χωρικών Πηγαίνει στην Αγορά» (1473-75), Χαρακτικό, Μουσείο Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη
«Ο Χριστός Αίρων το Σταυρό» (1474), Χαρακτικό, Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη
«Η Προσκύνηση των Μάγων» (1475), Χαρακτικό σε χαλκό, Gemäldegalerie SMPK, Βερολίνο
«Ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου» (1475), Χαρακτικό σε χαλκό, Szepmuveszeti Muzeum, Βουδαπέστη
«ο Ενταφιασμός» (1480), Χαρακτικό σε χαλκό, Graphische Sammlung Albertina, Βιέννη
«Μωρή Παρθένος» (1480s), Χαρακτικό σε χαλκό, Εθνική Πινακοθήκη, Ουάσινγκτον
«Η Παναγία στον Πάγκο με τη Χλόη» (1480s), Χαρακτικό σε χαλκό, Gemaldegalerie SMPK, Βερολίνο
«Η Παναγία και το Θείο Βρέφος στην Αυλή» (περ.1480), Χαρακτικό σε χαλκό, Gemaldegalerie SMPK, Βερολίνο
«Η Πρώτη Μωρή Παρθένος» (1481), Χαρακτικό σε χαλκό, Szepmuveszeti Muzeum, Βουδαπέστη
«Η Δεύτερη Μωρή Παρθένος» (1481), Χαρακτικό σε χαλκό, Szepmuveszeti Muzeum, Βουδαπέστη
Δείτε επίσης
Αναγεννησιακή τέχνη στη Γερμανία
Αναγέννηση στη Βόρεια Ευρώπη
Παραπομπές
artist list of the National Museum of Sweden. 12 Φεβρουαρίου 2016. kulturnav.org/6f0f6383-6e10-468d-a1fd-e0ec4bb1526e. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2016.
«Martin Schongauer (1448-91)», βιογραφία του καλλιτέχνη στον ιστότοπο Visual-arts-cork.com.
Schongauer, Martin, βιογραφία στην Web Gallery of Art.
Βιβλιογραφία
Cuttler, Charles D. (1968). «Northern Painting from Pucelle to Bruegel», Holt, Rinehart and Winston, Inc., ISBN 0030725003.
Miller, Frederic P. & Vandome, Agnes F. & McBrewster, John (2011). «German Renaissance», Betascript Publishing, Μαυρίκιος, ISBN 9786134251822.
Shestack, Alan (1967). «Fifteenth Century Engravings of Northern Europe», National Gallery of Art (Κατάλογος), Ουάσινγκτον, LOC 67-29080.
Snyder, James (1984). «Northern Renaissance Art: Painting, Sculpture, the Graphic Arts From 1350 to 1575», Prentice Hall, ISBN 9780136235965.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Schongauer, Martin, περιγραφές έργων ζωγραφικής στην Web Gallery of Art
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
