Ο Γιόχαν Έλερτ Μπόντε (Johann Elert Bode, Αμβούργο 19 Ιανουαρίου 1747 – Βερολίνο 23 Νοεμβρίου 1826) ήταν Γερμανός αστρονόμος, που έγινε γνωστός για την επαναδιατύπωση του Νόμου Μπόντε-Τίτιους, τον οποίο και κατέστησε ευρύτερα γνωστό, καθώς και για την προσπάθεια προσδιορισμού της τροχιάς του πλανήτη Ουρανού, για τον οποίο επίσης πρότεινε το σημερινό του όνομα. Του αποδίδεται επιπλέον η ανακάλυψη του γαλαξία M81, που ονομάζεται μερικές φορές και «Γαλαξίας του Μπόντε».
Το έργο του
Ο Μπόντε ξεκίνησε από μικρή ηλικία ν΄ ασχολείται ερασιτεχνικά με την Αστρονομία. Μάλιστα κατασκεύασε και μικρό τηλεσκόπιο για να κάνει τις παρατηρήσεις του. Παράλληλα άρχισε να γράφει αστρονομικές παρατηρήσεις που κατέληξαν να γίνουν συγγράμματα και διατριβές εκ των οποίων τα αναφερόμενα στο πέρασμα της Αφροδίτης από τον δίσκο του Ήλιου έπεισαν τον Κουκ να μεταβεί στο νότιο ημισφαίριο προκειμένου να παρατηρήσει το φαινόμενο. Το 1769 ο Μπόντε ανακάλυψε τον πρώτο γνωστό περιοδικό κομήτη βραχείας περιόδου και υπολογίζοντας την τροχιά του προανήγγειλε την επανεμφάνισή του για το επόμενο έτος. Το 1786 ανέλαβε διευθυντής του Αστεροσκοπείου του Βερολίνου σχεδόν επί 40 χρόνια. Εκεί εξέδωσε την «Ουρανογραφία» του το έτος 1801, έναν ουράνιο άτλαντα που στόχευε τόσο στην επιστημονική ακρίβεια στις θέσεις των αστέρων κ.ά. ουράνιων σωμάτων, όσο και στην καλλιτεχνική αναπαράσταση των μορφών των αστερισμών. Η «Ουρανογραφία» σημειώνει το αποκορύφωμα μιας ολόκληρης εποχής στην καλλιτεχνική αναπαράσταση των αστερισμών, πρόκειται για πολυσέλιδο άτλαντα που περιέχει περισσότερους από 17.000 αστέρες. Οι μεταγενέστεροι άτλαντες έδειχναν όλο και λιγότερες λεπτομερώς ζωγραφισμένες μορφές, μέχρι που σήμερα δείχνουν μόνο μερικές γραμμές.
Ο Μπόντε δημοσίευσε επίσης από το 1774 μέχρι το 1825 ένα είδος αστρονομικού αλμανάκ, μορφής αστρονομικών εφημερίδων και έναν άλλο, μικρότερο ουράνιο άτλαντα, προοριζόμενο για τους ερασιτέχνες αστρονόμους (Vorstellung der Gestirne). Επίσης, ένα εισαγωγικό βιβλίο για τους αστερισμούς και τους μύθους τους, που έκανε πάνω από δέκα ανατυπώσεις. Το 1786 ο Μπόντε, για την σπουδαία συμβολή του στην αστρονομία, εκλέχθηκε μέλος της Ακαδημίας του Βερολίνου.
Ονομάσθηκαν προς τιμή του
Το όνομα του Μπόντε φέρει ένας κρατήρας στο βόρειο ημισφαίριο της Σελήνης. Επίσης, ο αστεροειδής 998 Μπόντεα (998 Bodea) ονομάσθηκε έτσι από τον Μπόντε.
Δείτε επίσης
Νόμος του Μπόντε
Πηγές
Schwemin, Friedhelm (2006). Der Berliner Astronom. Leben und Werk von Johann Elert Bode (1747–1826). Frankfurt am Main: Verlag Harri Deutsch.- Acta Historica Astronomiae, τόμος 30
Sticker, Berhard (1970). «Bode, Johann Elert». Στο: Gillispie, Charles Coulston, επιμ. Dictionary of Scientific Biography. II. Νέα Υόρκη: Scribner, σελ. 220–221
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Βιογραφία (SEDS)
Ο «Πλήρης κατάλογος τον παρατηρηθέντων νεφελωδών αστέρων και αστρικών σμηνών» (1779), με συνδέσμους προς τις παρατηρήσεις και ανακαλύψεις του (SEDS)
Σύνδεσμοι σε καταλόγους καθιερωμένων όρων
WorldCat VIAF: 31986104 LCCN: n88643409 ISNI: 0000 0001 0884 5321 GND: 116215372 SUDOC: 066865239 BNF: cb104634498 (data) BIBSYS: 99006971 MGP: 127710 NKC: xx0085432
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Johann Elert Bode της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0. (ιστορικό/συντάκτες).
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Johann-Elert-Bode. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) SNAC. w6h99w2n. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
«Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Great Russian Entsiklopedia, JSC. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb104634498. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb104634498. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License