Γιόχαν Μπάζεντοβ

Ο Γιόχαν Μπέρνχαρντ Μπάζεντοβ (γερμ. Johann Bernhard Basedow, 11 Σεπτεμβρίου 1724 - 25 Ιουλίου 1790) ήταν Γερμανός θεολόγος, παιδαγωγός, συγγραφέας και φιλάνθρωπος.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου του 1724 στο Αμβούργο. Ο πατέρας του εξασκούσε το επάγγελμα του κατασκευαστή περουκών. Άρχισε να σπουδάζει θεολογία στο πανεπιστήμιο της Λειψίας και συνέχισε στο πανεπιστήμιο του Κίελου, όπου και αποφοίτησε. Στο Κίελο αναγορεύτηκε Μάγιστρος το 1752. Διορίστηκε καθηγητής της ηθικής, ρητορικής και θεολογίας στην Ιπποτική Ακαδημίας της Δανίας. Έγραψε και δημοσίευσε διάφορα συγγράμματα περί ρασιοναλισμού, με αποτέλεσμα να έρθει σε θεολογική ρήξη με την εκκλησία και να μετατεθεί το 1761 σε κάποιο άλλο γυμνάσιο στην Άλτονα και εν συνεχεία να απολυθεί το 1767.

Ο Μπάζεντοβ ήταν ο κορυφαίος διανοούμενος των φιλανθρώπων, μιας ανακαινιστικής κίνησης παιδαγωγών την εποχή του διαφωτισμού. Οι φιλάνθρωποι πίστευαν ότι ο κάθε άνθρωπος είναι χρήσιμος για την κοινωνία, και ήθελαν να επιφέρουν ένα νέο σύστημα μόρφωσης, με το οποίο θα πετύχαιναν κοινωνικές αλλαγές, σύμφωνες με το πνεύμα του διαφωτισμού. Το 1771 δέχτηκε πρόσκληση του Δούκα Λέοπολντ Γ' στην Ντέσαου, όπου ίδρυσε και οργάνωσε την Φιλανθρωπινή Σχολή (Philanthropinum), στην οποία μπορούσαν να εγγραφούν μαθητές οποιασδήποτε προέλευσης. Η συρροή των μαθητών ήταν αθρόα και μεγάλη, ενώ κορυφαίοι παιδαγωγοί του διαφωτισμού έγιναν διδάσκαλοι. Το 1793 η σχολή έκλεισε λόγω συνεχών διαπληκτισμών μεταξύ των καθηγητών, ενώ υπήρχαν επίσης οργανωτικά και οικονομικά προβλήματα. Ο Μπάζεντοβ όμως είχε ήδη παραιτηθεί το 1776, διότι είδε ότι οι στόχοι του δεν μπορούσαν να εκπληρωθούν, ενώ κατηγορήθηκε ότι δεν είχε διοικητικές ικανότητες, αρκετές για να διευθύνει το νεοσυσταθέν εκπαιδευτικό ίδρυμα. Απεβίωσε στις 25 Ιουλίου 1790 στο Μαγδεμβούργο. Προς τιμή του ονομάστηκε δρόμος στο Αμβούργο, Μαγβεμβούργο και Ντέσαου.
Βιβλιογραφία

(Johann Bernhard Basedow:) Ein Privatgesangbuch zur gesellschaftlichen und unanstößigen Erbauung auch für solche Christen welche verschiedenes Glaubens sind. Berlin und Altona 1767. Anonym erschienen, mit anonymer Vorrede, Identifizierung als Werk von Basedow nach F. G. Lüdkes Besprechung dieses Buches in: Anhang zu dem ersten bis zwölften Bande der allgemeinen deutschen Bibliothek. Berlin und Stettin, verlegt Friedrich Nicolai 1771, S. 37 - 40. Basedow ist Herausgeber, Vorwortschreiber und Dichter einiger enthaltener Lieder, hat aber auch Texte anderer Autoren aufgenommen, auch bekannte Kirchenlieder, allerdings hat er daraus teils Strophen weggelassen bzw. umgedichtet

Johann Christian Meier: Johann Bernhard Basedow's Leben, Charakter und Schriften unparteiisch beurtheilt, 2 Bände, Hamburg 1791/92

Heinrich Rathmann: Beyträge zur Lebensgeschichte Johann Bernhard Basedows aus seinen Schriften und andern Quellen gesammlet. Magdeburg: Pansa 1791

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Άρθρο στην γερμανική εφημερίδα DIE ZEIT (Γερμανικά)
Συλλογή εξωτερικών συνδέσμων της βιβλιοθήκης του πανεπιστημίου του Βερολίνου

Σύνδεσμοι σε καταλόγους καθιερωμένων όρων

WorldCat VIAF: 52483005 LCCN: n81056777 ISNI: 0000 0001 0971 9650 GND: 118653377 SELIBR: 176892 SUDOC: 06117422X BNF: cb14592381k (data) NDL: 00432478

Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2018.
LIBRIS. 26 Μαρτίου 2018. libris.kb.se/katalogisering/vs688xxd56hh0vf. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2018.
British Museum person-institution thesaurus. 157880. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Hymnary.org. Calvin Theological Seminary, Christian Classics Ethereal Library. Basedow_Johann. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2014.