Ο Χέρμπερτ Μαρκούζε (Herbert Marcuse, 19 Ιουλίου 1898 – 29 Ιουλίου 1979) ήταν Γερμανός θεωρητικός μαρξιστής, εβραϊκής καταγωγής, φιλόσοφος και κοινωνιολόγος, και μέλος της Σχολής της Φρανκφούρτης. Γεννημένος στο Βερολίνο, ο Μαρκούζε σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Χούμπολτ και στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ, από το οποίο έλαβε το διδακτορικό του.[1] Αποτελούσε σημαντική προσωπικότητα του Ινστιτούτου Κοινωνικής Έρευνας στη Φρανκφούρτη, αργότερα γνωστό ως Σχολή της Φρανκφούρτης. Ήταν παντρεμένος με τη Σόφι Βέρτχαϊμ (1924-1951), την Ίνγκε Νόιμαν (1955-1972) και την Έρικα Σερόβερ (1976-1979).[2][3][4] Στα έργα του, ο Μαρκούζε ασκούσε κριτική στον καπιταλισμό, στη μοντέρνα τεχνολογία, στον ιστορικό υλισμό και στον πολιτισμό της ψυχαγωγίας, υποστηρίζοντας ότι αποτελούν νέες μορφές κοινωνικού ελέγχου.[5]

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και τη δεκαετία του 1970, ο Μαρκούζε αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερους θεωρητικούς του κινήματος που έγινε γνωστό ως Νέα Αριστερά, όντας γνωστός ως «Ο πατέρας της Νέας Αριστεράς»,[6] καθώς και των φοιτητικών κινημάτων στη Γερμανία, στη Γαλλία και στις ΗΠΑ. Από το 1943 μέχρι το 1950, ο Μαρκούζε εργάστηκε για την κυβέρνηση των ΗΠΑ, πράγμα που τον βοήθησε στη συγγραφή του βιβλίου Σοβιετικός Μαρξισμός: Μια Κριτική Ανάλυση (1958). Τα γνωστότερα έργα του είναι τα βιβλία Έρως και πολιτισμός (1955) και Ο μονοδιάστατος άνθρωπος (1964). Η μαρξιστική του σκέψη ενέπνευσε πολλούς ριζοσπάστες διανοούμενους και πολιτικούς ακτιβιστές στις δεκαετίες του 1960 και του 1970.
Έργα

Έρως και πολιτισμός (1955)
Ο Μονοδιάστατος Άνθρωπος (1964)
Το τέλος της ουτοπίας (1967)
Ψυχανάλυση και Πολιτική (1968)
Αντεπανάσταση και εξέγερση (1972)
Δοκίμιο για την απελεύθερωση (1973)
Η αισθητική διάσταση (1978)

Βιβλιογραφία

Ζερβίδης, Γιώργος, «Η απόπειρα του Μαρκούζε να αναθεωρηθεί η θεωρία του Μαρξ». Ατραπός 3-4 (1986), 2-12 + 6 (1987), 30-38.
Schmidt, Alfred, «Ο Heidegger και η Σχολή της Φραγκφούρτης. Ο χαϊντεγγεριανός μαρξισμός του Herbert Marcuse». Μετάφρ. Ναταλία Παπαγιαννοπούλου. Λεβιάθαν 8 (1990),σελ. 39-65.
Kettler, David, «Herbert Marcuse » , Ἐποπτεία, 40 (1979), σσ. 901-910

Παραπομπές

Lemert, Charles. Social Theory: The Multicultural and Classic Readings. Westview Press, Boulder, CO. 2010.
«Sophie Wertheim (1901–1951)». Marcuse.org. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2013.
«Inge Neumann (1910–1972)». Marcuse.org. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2013.
«Erica Sherover-Marcuse (1938–1988)». Marcuse.org. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2013.
Mann, Douglas. "A Survey of Modern Social Theory". Oxford University Press. 2008.
Douglas Kellner. «Illuminations: Kellner». Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2012.

Εγκυκλοπαίδεια Φιλοσοφίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library