.
Ο Χανς Μπάλντουνγκ Γκριν (γερμανικά: Hans Baldung Grien, περ. 1484–1545) υπήρξε ένας από τους σπουδαίους καλλιτέχνες της Αναγέννησης στη Γερμανία, που ξεχωρίζει για την οραματιστική ζωγραφική του, η οποία περιλαμβάνει στοιχεία τόσο παγανιστικά όσο και χριστιανικά. Ο Μπάλντουνγκ επίσης παρήγαγε χαρακτικά υψηλής ποιότητας με έντονη χρήση της τεχνική του κιαροσκούρο (ιταλικά: chiaroscuro). Επίσης, διακρίθηκε στο σχεδιασμό ταπισερί και στην εικονογράφηση συγγραμάτων.[1]
Hans Baldung Grien
Christ as the Gardener ( Noli me tangere )
Death and the Maiden ( The death and lust )
The Youth ( The Three Graces )
Three kings altar : St. George and St. Agnes
Woman with Cat ( Allegory of Music ? )
Woman with mirror and snake (Vanitas ? )
Holy Family outdoors ( Rest on the Flight )
Holy Family in the chamber with five angels
Mucius Scaevola before Porsena
Portrait of Count Ludwig zu Löwenstein
Sebastian Altar: The Martyrdom of St. Sebastian
The Virgin as queen of heaven suckling the infant Christ
Drawings
On the ground, seated , half nude female
On the ground, seated female nude
Blue cornflower, flower stalks
The shot on the dead father , Tondo
The shot on the dead father , Tondo , Detail: The dead and the judge
Die Deutschordens-Veste Hornbeck am Neckar
Prostitute and lover on a bench
Hercules as the winner over Antaeus
Hercules at Omphale at the distaff
St. Catherine in the landscape
Hl. Sippe, Szene: Anna selbdritt mit Joachim und Joseph
Young female figure playing lute
Monastery church Maursmünster , seen from the southwest , detail of a sketch sheet
Head of an elderly man in profile
Head of a bearded old man with lowered eyes
Head of an old man with beard in profile
Head of a Landsknecht with cap
Head of a girl with lowered eyes
Head of a man with curly hair and chin beard
Head of Mary with lowered eyes
Landsknecht with shouldered lance
Maria Egyptiaca, hovering in the air
Mary with child, crowned by an angel
Crescent Madonna and St. Barbara
Portrait of the margrave Christoph von Baden
Portrait of a young woman in profile
Portrait of Emperor Maximilian I.
Profile portrait of a beardless gentleman
Veltin of Andlau and relatives
Self portrait at the age of 49 years
Men's head with protruding hair
Men's head with protruding hair
Study for St. Stephan: Robes Study
Study for St. Stephan: Robes Study
Study for St. Stephan: Upper body
Study about a boy, about one year old, head
Study about a boy, about one year old, head
Study of a boy, about one year old, lower body
Study of a boy, about one year old, lower body
Study sheet with five men's heads
Study sheet with four heads in profile
Transfiguration of Christ on the Mount Tabor
Preliminary drawing for a window pane
Female allegorical figure (Fortuna?)
See also Hans Baldung Grien: Illustrations
Πέρασε τέσσερα χρόνια στη Νυρεμβέργη ως μαθητής του Άλμπρεχτ Ντύρερ (1471-1528), προτού εγκατασταθεί στο Στρασβούργο, όπου έγινε μέλος του Σωματείου Ζωγράφων του Αγίου Λουκά. Ενώ τα ειδυλλιακά και ρομαντικά του έργα δανείζονται στοιχεία από τη γοτθική παράδοση, τα μυθολογικά και αλληγορικά του έργα, με τα αισθησιακά γυναικεία γυμνά τους, παρουσιάζουν περισσότερο ουμανιστικό χαρακτήρα. Ορισμένες από τις πιο περίπλοκες συνθέσεις του φιλοτεχνήθηκαν στο στυλ που αργότερα έγινε γνωστό ως Μανιερισμός. Κατά τη διάρκεια του σημαντικότερου τμήματος της καριέρας του, ο Μπάλντουνγκ ζωγράφισε πίνακες που επρόκειτο να κοσμίσουν Άγιες Τράπεζες, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται το αριστούργημά του για τον Καθεδρικό Ναό του Φράιμπουργκ, θρησκευτικά θέματα και πορτραίτα για ιδιώτες. Προς το τέλος της ζωής του επικεντρώθηκε στα κοσμικά θέματα, τα οποία και άντλησε από αρχαίους μύθους, την ιστορία, ακόμη και τον κόσμο της μαγείας.[1]
Ανάμεσα στα σημαντικότερα έργα του συγκαταλέγονται: «Η Εύα, το Ερπετό και ο Θάνατος» (Εθνική Πινακοθήκη του Καναδά, Οττάβα), «Ο Θάνατος και η Κόρη» (1520, Βασιλεία), «Αλληγορίες της Μουσικής και της Σωφροσύνης» (1529, Alte Pinakothek, Μόναχο), «Οι Τρεις Ηλικίες του Ανθρώπου και ο Θάνατος» (περ. 1540, Πράδο, Μαδρίτη) και «Οι Τρεις Χάριτες» (περ. 1540, Πράδο, Μαδρίτη). Ο Μπάλντουνγκ θεωρείται ένας από τους πιο ευέλικτους, καινοτόμους - αν και κάπως αντισυμβατικούς - δασκάλους της αναγεννησιακής τέχνης στο Βορρά.[1]
Βιογραφικά στοιχεία
Η Αγία Οικογένεια με τους Αγίους Ιωακείμ και Άννα (1510-1511).
Οι Τρεις Χάριτες (π.1540).
Οι Επτά Ηλικίες του Ανθρώπου (1544).
Οι Τρεις Ηλικίες του Ανθρώπου και ο Θάνατος (π.1540).
Υαλογραφία στον Καθεδρικό Ναό του Φράιμπουργκ.
Η Εύα, το Ερπετό και ο Θάνατος (1510-1512).
Οι Τρεις Ηλικίες του Ανθρώπου και ο Θάνατος (1509-1511).
Η Μάγισσα και ο Δράκος (1515).
Πορτραίτο νεαρής κοπέλας.
Νεανικά χρόνια
Ο Μπάλντουνγκ προερχόταν από επιφανή και καλλιεργημένη οικογένεια του Στρασβούργου, όπου ο πατέρας του υπηρετούσε ως νομικός σύμβουλος του Επισκόπου. Αφού έκανε τα πρώτα του βήματα στη ζωγραφική και τη χαρακτική υπό την εποπτεία ενός ακολούθου του Γερμανού ζωγράφου και χαράκτη Μάρτιν Σονγκάουερ (Martin Schongauer, 1430-1491), ο Μπάλντουνγκ - του οποίου το ταλέντο είχε ήδη αναπτυχθεί - έπιασε δουλειά στο εργαστήριο του Ντύρερ στη Νυρεμβέργη το 1503. Εκεί, στενοί του σύντροφοι υπήρξαν οι Χανς φον Κούλμπαχ (Hans von Kulmbach, 1480-1522), Χανς Λέοναρντ Σόιφελάιν (Hans Leonhard Schäufelein, 1480-1540) και Χανς Λόι ντερ Έλτερε (Hans Leu der Ältere, 1460–1507). Ίσως επειδή επιθυμούσε να διαφοροποιηθεί από εκείνους - και ίσως από αγάπη για το πράσινο χρώμα - ξεκίνησε να υπογράφει τα έργα του, αρχικά με ένα αμπελόφυλλο και κατόπιν με τα αρχικά HBG (Grien).[1]
Πρώτα έργα
Ο Μπάλντουνγκ απολάμβανε προνομιούχο θέση στο εργαστήριο: αναλάμβανε σημαντικές παραγγελίες για σχεδιασμό παραθύρων για ναούς (για το Ναό του Γκροσγκρύντλαχ (Großgründlach) το 1505, για το Ναό του Αγίου Λαυρεντίου στη Νυρεμβέργη και για το Ναό του Τιμίου Σταυρού στο Γκμουντ (Gmund) την επόμενη χρονιά). Τα προνόμια αυτά συνεχίστηκαν κατά την απουσία του Ντύρερ στην Ιταλία το 1505. Η δραστηριότητά του στον τομέα της χαρακτικής υπήρξε εξίσου σημαντική την περίοδο αυτή. Περιελάμβανε 35 έργα χαρακτικής σε ξύλο για τον «Beschlossen Gart des Rosenkranz Maria» (Περίφρακτο Κήπο του Ροζαρίου της Παρθένου) του Ulrich Pinder, που εκδόθηκαν το 1505, καθώς και μία συλλογή χαρακτικών γνωστά για την ενέργεια και τη ευφάνταστη θεματολογία τους. Το 1507 ο καλλιτέχνης ζωγράφισε δύο πίνακες που προορίζονταν για Άγιες Τράπεζες κατόπιν παραγγελίας του Καρδιναλίου Άλμπρεχτ του Βραδεμβούργου για το Ναό της Χάλλε: την «Προσκύνηση των Μάγων» (Gemaldegalerie, Βερολίνο) και τον «Άγιο Σεβαστιανό» (Μουσείο Νυρεμβέργης). Στα έργα αυτά διακρίνεται η επιρροή των Ντύρερ και Λουκά Κράναχ του πρεσβύτερου, ωστόσο επιδεικνύουν μια νέα και πολύ προσωπική χρήση των χρωμάτων και των αντιθέσεων.[1]
Ένταξη στη συντεχνία
Κατόπιν ίσως ο Μπάλντουνγκ να ανανέωσε το συμβόλαιό του με το Ντύρερ στη Νυρεμβέργη, ωστόσο είναι σίγουρο πως επέστρεψε στο Στρασβούργο όπου έλαβε δικαιώματα δημότη το Πάσχα του 1509, καθώς και την αναγνώρισή του από τη Συντεχνία του την επόμενο χρονιά. Στα χνάρια των Ντύρερ και Κράναχ ανέπτυξε ένα τολμηρό στυλ, πολύχρωμο και διακοσμητικό, που μεταφράστηκε σε παραγγελίες από, ανάμεσα σε άλλους, το Μαγράβο Κρίστοφερ του Μπάντεν («Αναθηματική Εικόνα», Μουσείο Karlsruhe) και τον Erhart Kienig, Διοικητή του Μοναστηρίου του Αγίου Ιωάννη στο Πράσινο Νησί, Στρασβούργο («Λειτουργία του Αγίου Γρηγορίου», Μουσείο του Κλίβελαντ). Η αισθησιακή δύναμη των ξυλόγλυπτων αυτής της περιόδου, επίσης, βοήθησε στο να χτίσει ο καλλιτέχνης τη φήμη του.[1]
Άγιες Τράπεζες
Το Μάιο του 1512, μετά την ολοκλήρωση μίας «Σταύρωσης» για το Μοναστήρι του Schutteren στο Στρασβούργο (Gemaldegalerie, Βερολίνο), ο Μπάλντουνγκ εγκαταστάθηκε για πέντε χρόνια στο Φράιμπουργκ, όπου ανέλαβε να διακοσμήσει την Αγία Τράπεζα του Καθεδρικού Ναού της πόλης. Το πρώτο έργο του εκεί απεικονίζει τη «Στέψη της Παρθένου» στο κεντρικό τμήμα και τη «Σταύρωση» στο πίσω μέρος, πλαισιωμένα από κλείστρα με τις φιγούρες των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου και σκηνές από τη ζωή της Παναγίας. Στην τελευταία περίπτωση, το γλυπτό μέρος της οποίας εκτέλεσε ο Χανς Βάιντιτς (Hans Weiditz, περ. 1495-1537) κατόπιν σχεδίων του Μπάλντουνγκ, απεικονίζει την «Ανάπαυση κατά τη Φυγή στην Αίγυπτο», πλαισιωμένη από τον «Ευαγγελισμό», τη «Βάπτιση του Χριστού» και τον «Ευαγγελιστή Ιωάννη στην Πάτμο». Ο Μπάλντουνγκ δημιούργησε μια σειρά από ξυλογραφίες και εικονογραφήσεις, καθώς και πίνακες και σκίτσα για τις υαλογραφίες του Καθεδρικού, τα οποία και ολοκληρώθηκαν στο εργαστήρι του Αλσατού Χανς Γκίτσμαν φον Ρόπσταϊν (Hans Gitschmann von Ropstein).[1]
Εγκατάσταση στο Στρασβούργο
Μετά την πολύ παραγωγική αυτή περίοδο, ο Μπάλντουνγκ επέστρεψε την άνοιξη του 1517 στο Στρασβούργο, όπου πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του. Έγινε μέλος του Μεγάλου Συμβουλίου της πόλης και υποστηρικτής της Μεταρρύθμισης, η οποία, ωστόσο, δεν είχε μεγάλη επίδραση στα έργα του, καθώς οι εμπνεύσεις του διέθεταν κοσμικό χαρακτήρα. Ο τελευταίος πίνακάς του για Άγια Τράπεζα, το «Μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού» το 1522, όπως και η παλαιότερη εκδοχή του 1507, εκτελέστηκε κατόπιν παραγγελίας του Καρδιναλίου Άλμπρεχτ του Βραδεμβούργου. Γνωρίστηκε προσωπικά με την πρώτη γενιά ουμανιστών της πόλης και επεδίωξε να εξωτερικεύσει μέσω της ζωγραφικής του τις συναισθηματικές εκφράσεις που μπορεί να πάρει το ανθρώπινο πρόσωπο.
Όταν ο Ντύρερ απεβίωσε το 1528, ο Μπάλντουνγκ έλαβε ως δώρο μια μπούκλα από τα μαλλιά του, κάτι που υπονοεί πως οι δύο καλλιτέχνες διατηρούσαν στενή επαφή.
Από το 1529 στράφηκε στο νέο ουμανιστικό θέατρο για έμπνευση - επιρροή που διακρίνεται καθαρά, σε διάφορους βαθμούς, σε συνθέσεις όπως «Πύραμος και Θίσβη» (Gemaldegalerie, Βερολίνο), «Ηρακλής και Ανταίος» (Κάσσελ), «Mucius Scaevola» (Gemaldegalerie, Δρέσδη) και πολλές εκδοχής της «Παρθένου με το Θείο Βρέφος» που σήμερα φιλοξενούνται σε μουσεία του Βερολίνου, της Νυρεμβέργης και του Βερτσέλλι.[1]
Τελευταία χρόνια
Προς το τέλος της ζωής του, οι ελαιογραφίες του Μπάλντουνγκ διακρίνονται για την έμφαση στο σχέδιο σε βάρος της ζωγραφικής ποιότητας, μοιάζοντας ορισμένες φορές κατά παράξενο τρόπο με ανάγλυφο, όπως στην «Παρθένο και το Θείο Βρέφος» στο Μουσείο Καλών Τεχνών του Στρασβούργου. Ακόμη κι όταν δανειζόταν διάφορες λεπτομέρειες - κινήσεις, διακοσμήσεις, αρχιτεκτονικά στοιχεία - από άλλους καλλιτέχνες, ο Μπάλντουνγκ απέφυγε να «ιταλικίσει». Από τα όψιμα έργα του «Οι Επτά Ηλικίες του Ανθρώπου» (Λειψία) και «ο Δρόμος προς το Θάνατο» (Ρεν, πιθανώς αντίγραφο) συνοψίζουν τις αντιλήψεις του για τη ζωή.[1]
Αποτίμηση
Όντας προϊόν βίαιου ταμπεραμέντου, τα έργα του Μπάλντουνγκ χαρακτηρίζονται από ανησυχία και αισθησιασμό: συναθροίσεις μαγισσών, σκηνές με το «Θάνατο και την Κόρη» (Βιέννη, Οττάβα, Βασιλεία και Βερολίνο) και αλληγορίες (Alte Pinakothek, Μόναχο). Τα ίδια χαρακτηριστικά διακρίνουν τα πορτραίτα του, που συχνά είναι βίαια ακριβή, και οι ουμανιστικές ερμηνείες του παραδοσιακών θρησκευτικών θεμάτων.[1]
Επέδειξε αξιοσημείωτα ενδιαφέρον για τις μάγισσες, τις οποίες απεικόνισε πολλές φορές σε διαφορετικά υλικά. Ανάμεσα σε αυτά τα έργα υπάρχουν μερικά πολύ όμορφα σχέδια με γκουάς, που είναι κατά πολύ πιο ερωτικά από εκείνα που φιλοτέχνησε με άλλες μεθόδους. Όντας αντισυμβατικός ως χαράκτης, ο τρόπος που πραγματεύτηκε την ανθρώπινη μορφή είναι συχνά επιτηδευμένος και εκκεντρικός (εξ ού και η σύνδεση του στην ιστορική βιβλιογραφία με το Μανιερισμό), ενώ το στυλ του στα διακοσμητικά στοιχεία είναι, επίσης, ξεχωριστό.
Δείτε επίσης
Αναγεννησιακή τέχνη στη Γερμανία
Αναγέννηση στη Βόρεια Ευρώπη
Παραπομπές
↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 «Hans Baldung Grien (1484-1545)», βιογραφία του καλλιτέχνη στον ιστότοπο Visual-arts-cork.com.
Βιβλιογραφία
Bartrum, Giulia (1995). «German Renaissance Prints, 1490–1550», British Museum Pubns Ltd, Λονδίνο, ISBN 9780714126043.
Koerner, Joseph Leo (1997). «The Moment of Self-Portraiture in German Renaissance Art», University of Chicago Press, Σικάγο, ISBN 9780226449999.
Snyder, James (1984). «Northern Renaissance Art: Painting, Sculpture, the Graphic Arts From 1350 to 1575», Prentice Hall, ISBN 9780136235965.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
