Φέρντιναντ φον Λίντεμαν

Ο Καρλ Λούις Φέρντιναντ φον Λίντεμαν (Carl Louis Ferdinand von Lindemann, 12 Απριλίου 1852 – 6 Μαρτίου 1939) ήταν Γερμανός μαθηματικός, γνωστός για την απόδειξή του (δημοσιεύθηκε το 1882), ότι ο π είναι υπερβατικός αριθμός, δηλαδή δεν είναι ρίζα κάποιας μη-μηδενικής πολυωνυμικής εξισώσεως (πολυωνύμου) με συντελεστές ρητούς αριθμούς.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Λίντεμαν γεννήθηκε στο Αννόβερο, τότε πρωτεύουσα του ομώνυμου βασιλείου. Ο πατέρας του, που επίσης ονομαζόταν Φέρντιναντ, δίδασκε νεότερες γλώσσες σε ένα γυμνάσιο της πόλεως, ενώ η μητέρα του, Εμιλίε Κρούσιους (Emilie Crusius), ήταν κόρη του διευθυντή του γυμνασίου. Η οικογένεια μετακόμισε αργότερα στο Σβερίν, όπου ο νεότερος Φέρντιναντ πήγε σχολείο.

Αργότερα σπούδασε μαθηματικά στα Πανεπιστήμια του Γκέτινγκεν, του Ερλάνγκεν και του Μονάχου. Στο Ερλάνγκεν πήρε διδακτορικό, υπό την επίβλεψη του Φέλιξ Κλάιν, με θέμα τις μη ευκλείδειες γεωμετρίες. Στη συνέχεια ο Λίντεμαν δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Βύρτσμπουργκ και στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ. Κατά τη θητεία του στο δεύτερο, εκπόνησε την απόδειξη ότι ο π είναι υπερβατικός αριθμός (Θεώρημα Λίντεμαν-Βάιερστρας). Μετά το Φράιμπουργκ, ο Λίντεμαν μετακλήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Καίνιγκσμπεργκ. Εκεί ο Λίντεμαν υπήρξε ο επιβλέπων καθηγητής για τις διδακτορικές διατριβές των μαθηματικών Ντάβιντ Χίλμπερτ, Χέρμαν Μινκόφσκι και Άρνολντ Σόμμερφελντ.

Η απόδειξη της υπερβατικότητας του π

Το 1882 ο Λίντεμαν δημοσίευσε την εργασία για την οποία είναι κυρίως γνωστός, την απόδειξη της υπερβατικότητας του π. Οι μέθοδοί του ήσαν παρόμοιες με εκείνες που είχε εφαρμόσει εννέα χρόνια νωρίτερα ο Σαρλ Ερμίτ για να αποδείξει ότι ο αριθμός e, η βάση των φυσικών λογαρίθμων, είναι υπερβατικός. Πριν τη δημοσίευση της αποδείξεως του Λίντεμαν ήταν ήδη γνωστο ότι αν ο π ήταν υπερβατικός, τότε θα ήταν αδύνατο να τετραγωνισθεί ο κύκλος με κανόνα και διαβήτη. Το αρχαίο αυτό ζήτημα βρήκε έτσι την οριστική απάντησή του.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., «Φέρντιναντ φον Λίντεμαν», MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews.
Lindemann, F.: Η απόδειξη της υπερβατικότητας του π, Mathematische Annalen, τόμος 20 (1882), σσ. 213-225,