Έριχ Μαρκς

Ο Έριχ Μαρκς (Erich Marcks, 6 Ιουνίου 1891 - 12 Ιουνίου 1944) ήταν στρατηγός του πυροβολικού (General der Artillerie) της γερμανικής Βέρμαχτ κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σύντομη βιογραφία

Ο Μαρκς γεννήθηκε στο Βερολίνο (Σένεμπεργκ) (Berlin-Schöneberg) στις 6 Ιουνίου του 1891. Ήταν γιος του Γερμανού ιστορικού Έριχ Μαρκς και, με την παρότρυνση του λόγιου πατέρα του, ακολούθησε ανώτατες σπουδές στην Φιλοσοφική Σχολή του Φράιμπουρκ, στην οποία εγγράφηκε το 1909. Δεν παρέμεινε, όμως, στην Σχολή περισσότερα από τρία εξάμηνα. Διέκοψε τις σπουδές του και κατατάχθηκε, ως αξιωματικός καριέρας, στον Γερμανικό Στρατό το 1910. Κατά τη διάρκεια της περιόδου της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και στις αρχές του 1930 τοποθετήθηκε ως επικεφαλής δημοσίων σχέσεων του Υπουργού Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ από το 1932 ως το 1933 υπηρέτησε ως αξιωματικός υπεύθυνος για τις δημόσιες σχέσεις των Καγκελαρίων Φραντς φον Πάπεν και Κουρτ φον Σλάιχερ.

Όταν ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ο Μαρκς υπηρετούσε σε μάχιμη μονάδα και, συγκεκριμένα, ήταν επικεφαλής του Επιτελείου της 18ης Στρατιάς του Γκέοργκ φον Κύχλερ, η οποία συμμετείχε στην εισβολή στη Γαλλία. Έτσι, είχε την δυνατότητα να μεταβάλει ελαφρά τον σχεδιασμό της δράσης της Στρατιάς και να αποτρέψει τον βομβαρδισμό της Μπριζ. Κατά την κατάληψη του Παρισιού, συμβούλευσε τους ανωτέρους του να μην βομβαρδίσουν τις γέφυρες στο Σηκουάνα. Και οι δύο αυτές ενέργειές του προέρχονταν από την καλλιέργεια που είχε λόγω οικογενειακής καταγωγής και σπουδών: Πίστευε ότι η ιστορική σημασία των περιοχών αυτών ήταν τέτοια, που άξιζαν περισσότερες θυσίες για την, έστω δυσχερέστερη, κατάληψή τους, από την καταστροφή τους[1].

Με την ολοκλήρωση της εκστρατείας στη Γαλλία, o Μαρκς και η μονάδα του επιστρέφουν στην Γερμανία. Τοποθετείται στο Επιτελείο του OKW (Oberkommando Wehrmacht, Ανώτατη Διοίκηση της Βέρμαχτ) και επιφορτίζεται με την κατάστρωση του επιτελικού σχεδίου της γερμανικής εισβολής στη Σοβιετική Ένωση. Ο Μαρκς, βαθύς γνώστης της Ιστορίας, προετοιμάζει ένα μεγαλοφυές, στη σύλληψή του, σχέδιο: Μια μάχη με μεγάλη αναστροφή μετώπων, για να επιτευχθεί η καταστροφή όσο το δυνατόν μεγαλύτερου αριθμού εχθρικών μονάδων. Ο Μαρκς έχει σαφή αντίληψη τόσο του χώρου όσο και του αριθμού των αντιπάλων. Η σύλληψη του σχεδίου αξίζει τον χαρακτηρισμό του μεγαλοφυούς, αλλά ο Χίτλερ, ο οποίος ένιωθε βαθιά αντιπάθεια για τον Στρατηγό, απέρριψε το σχέδιο, δηλώνοντας ότι είναι "σχέδιο υπερβολικά πολύπλοκου εγκεφάλου".[2] Τη θέση του στον σχεδιασμό πήρε ο Στρατηγός Φρίντριχ Πάουλους.

Ο Μαρκς μετατίθεται στην 101η Ελαφρά Μεραρχία ως Διοικητής και, με την Μονάδα του, λαμβάνει μέρος στην εισβολή στην Σοβιετική Ένωση. Στις 26 Ιουνίου 1941 ο Μαρκς, που βρίσκεται στο μέτωπο της Ουκρανίας τραυματίζεται σοβαρά και, ως επακόλουθο, χάνει το ένα του πόδι. Στην ίδια εκστρατεία σκοτώνονται και οι δύο από τους τρεις γιους του.

Ύστερα από την ανάρρωσή του και παρά την αναπηρία του ο Μαρκς τοποθετείται Διοικητής της 337ης Μεραρχίας Πεζικού, η οποία εδρεύει στο Παρίσι. Μετατίθεται στο 37ο Σώμα Στρατού με έδρα το Κλερμόν-Φεράν και τέλος, το 1944, στο 67ο Σώμα, που, εδρεύοντας στη Βρετάνη, έχει αναλάβει την περιφρούρηση της περιοχής από ενδεχόμενη Συμμαχική απόβαση. Την παραμονή των 53ων γενεθλίων του τον επισκέπτονται δύο ανώτεροι αξιωματικοί του με μια φιάλη κρασιού για να του ευχηθούν. Ο Μαρκς τους ευχαριστεί αλλά η μικρή αυτή συγκέντρωση δεν διαρκεί πολύ, καθώς ο Μαρκς πρέπει να πάει την άλλη μέρα στις 6:30 το πρωί στην έδρα του Σώματος για μια άσκηση αντι-αποβατικών επιχειρήσεων. Δεν πρόλαβε. Η απόβαση των Συμμάχων ματαίωσε την άσκηση, μεταβάλλοντάς την σε πραγματικότητα. Ο φιλότιμος αξιωματικός μετακινείται συνεχώς για να οργανώνει τα στρατεύματα που διοικεί και δέχεται την παρατήρηση του αρχηγού του Επιτελείου του ότι εκτίθεται υπερβολικά στον κίνδυνο. Ο Μαρκς του απαντά ότι "στην κατάσταση που βρίσκεται πλέον η Γερμανία, το μόνο που εύχεται είναι να βρει έναν αξιοπρεπή θάνατο ως στρατιώτης". Αυτές ήταν οι τελευταίες του λέξεις. Ξεκινώντας με το αυτοκίνητό του, στην περιοχή Εμπεκρεβόν, κοντά στο Μαρινί, προκειμένου να επιθεωρήσει την κατάσταση των στρατιωτών του, δέχεται επίθεση από αεροσκάφη Typhoon και ο Μαρκς σκοτώνεται. Είναι 12 Ιουνίου 1944[3].

Διακρίσεις

Σιδηρούς Σταυρός Β' Τάξης (25 Σεπτεμβρίου 1914)
Σιδηρούς Σταυρός Α' Τάξης (Αύγουστος 1914)
Μελανό Έμβλημα Τραυμάτων (1918)
Χανσεατικός Σταυρός του Αμβούργου
Σταυρός της Τιμής για τους Μαχητές του Μετώπου 1914/18
Έμβλημα Υπηρεσίας της Βέρμαχτ
Πόρπη επί του Σιδηρού Σταυρού Β' Τάξης (21 Σεπτεμβρίου 1939)
Πόρπη επί του Σιδηρού Σταυρού Α' Τάξης (29 Σεπτεμβρίου 1939)
Χρυσό Έμβλημα Τραυμάτων (1941)
Σταυρός των Ιπποτών του Σιδηρού Σταυρού με Φύλλα Δρυός
Σταυρός των Ιπποτών του Σιδηρού Σταυρού στις 26 Ιουνίου 1941 ως Αντιστράτηγος και Διοικητής της 101ης Ελαφράς Μεραρχίας
503ος τα Φύλλα Δρυός (μεταθανάτια) στις 24 Ιουνίου 1941 ως Στρατηγός του Πυροβολικού και Διοικών Στρατηγός του LXXXIV Σώματος Στρατού
Αναφορά στην Ημερήσια Διαταγή της Βέρμαχτ (13 Ιουνίου 1944)[4]

Ημερομηνία Πρωτότυπο κείμενο Μετάφραση
14 Ιουνίου 1944 Der kommandierende General eines Armeekorps, General der Artillerie Marcks, der tapferer Verteidiger der Halbinsel Cherbourg, fand bei den schweren Kämpfen in vorderster Linie der Heldentod.[5] Ο διοικών στρατηγός ενός Σώματος Στρατού, Στρατηγός του Πυροβολικού Μαρκς, ο γενναίος υπερασπιστής της χερσονήσου του Χερβούργου, βρήκε στις σκληρές μάχες στην πρώτη γραμμή το θάνατο του ήρωα.
Πηγές, αναφορές

Βιογραφία του Μαρκς στα γαλλικά
Ρεϊμόν Καρτιέ, Ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Πάπυρος, Αθήνα, 1964
Καρτιέ, ό.π.
Miller, Michael D. & Collins, Gareth: General der Artillerie Erich Marcks από τον ιστοχώρο Axis Biographical Research (Αγγλικά)
Die Wehrmachtberichte 1939-1945 Band 3, 1. Januar 1944 bis 9. Mai 1945. Deutscher Taschenbuch Verlag GmbH & Co. KG, Μόναχο 1985. ISBN 3-423-05944-3 (Γερμανικά), σ. 126