Ο Άλμπερτ Σβάιτσερ (Ludwig Philipp Albert Schweitzer, 14 Ιανουαρίου 1875 – 4 Σεπτεμβρίου 1965) ήταν επιφανής Αλσατός προτεστάντης θεολόγoς, φιλόσοφος, μουσικολόγος, ιατρός και ιεραπόστολος. Γεννήθηκε στο Κάιζερσμπεργκ της Αλσατίας-Λωρραίνης (επαρχίας τότε της Γερμανικής αυτοκρατορίας). Μετά τη νίκη των Συμμάχων το 1918, ζήτησε και πήρε εύκολα τη γαλλική υπηκοότητα βάσει της αλσατικής καταγωγής του. Αργότερα αμφισβήτησε τόσο την τρέχουσα κοσμική αντίληψη της εποχής του για τον ιστορικό Ιησού, όσο και την παραδοσιακή χριστιανική άποψη, απεικονίζοντας έναν Ιησού που περίμενε το επικείμενο τέλος του κόσμου. Ο Άλμπερτ Σβάιτσερ απέκτησε παγκόσμια ακτινοβολία όταν του απονεμήθηκε το Νόμπελ Ειρήνης 1952 για την φιλοσοφία του περί «σεβασμού της ζωής»[13], την οποία εξέφρασε με πολλούς τρόπους, με πιο γνωστό την ίδρυση και τη συντήρηση νοσοκομείου στο Λαμπαρενέ της Γκαμπόν, στην κεντροδυτική Αφρική.
Βιογραφία
Ο Άλμπερτ Σβάιτσερ πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Γκούνσμπαχ, όπου ο πατέρας του ήταν πάστορας σε μία λουθηρανική εκκλησία. Το ίδιο διάστημα ο πατέρας του τού δίδαξε μουσική.
Ήταν μαθητής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη Μυλούζ μέχρι το 1893, χρονιά που έλαβε το απολυτήριο. Κατόπιν πήγε στο Παρίσι για να μελετήσει φιλοσοφία και μουσική, προτού επιστρέψει στη γενέτειρα του Αλσατία για να μελετήσει θεολογία στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου που τότε ονομαζόταν «Πανεπιστήμιο του Κάιζερ Γουλιέλμου».
Το 1899, στο Πανεπιστήμιο του Τίμπινγκεν παρουσίασε την εργασία του Η θρησκευτική φιλοσοφία του Καντ, η οποία του χάρισε τον τίτλο του διδάκτορα. Παράλληλα χρίστηκε πάστορας στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο Στρασβούργο.
Σε ηλικία 30 ετών έδωσε το παρόν στο κάλεσμα της «Ένωσης Ευαγγελικών αποστολών από το Παρίσι», που έψαχνε για ιατρό. Σ' αυτό το σημείο άρχισε τις ιατρικές σπουδές του: έφυγε από την Αλσατία για την Γκαμπόν (που εκείνη την εποχή ήταν Γαλλική αποικία).
Αφιέρωσε τη ζωή του (και της συζύγου του, νοσοκόμας Έλεν Μπρεσλάου) στη μελέτη της νοσολογίας των τροπικών νόσων. Το ζεύγος εγκαταστάθηκε στο Λαμπαρενέ της Γκαμπόν, όπου ίδρυσε νοσοκομείο τροπικών νόσων. Παράλληλα με την ανθρωπιστική του δραστηριότητα ασχολήθηκε με τη μουσική και ιδιαίτερα με την ερμηνεία του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, ενώ βελτίωσε τη δομή της τεχνικής κατασκευής του εκκλησιαστικού οργάνου. Αξιόλογη υπήρξε και η συγγραφική του παραγωγή. Ο Σβάιτσερ συνδέθηκε με στενή φιλία με τον Νίκο Καζαντζάκη[14].
Θεολογία
Όταν ήταν νέος απέκτησε μεγάλη φήμη δημοσιεύοντας ως θεολόγος το βιβλίο Η Αναζήτηση του Χαμένου Ιησού (1906). Στο βιβλίο αυτό ερμήνευσε τη ζωή του Ιησού, φωτίζοντας τις εσχατολογικές πεποιθήσεις του ίδιου του Ιησού. Ο Σβάιτσερ κατέδειξε πως οι «φιλελεύθερες ζωές του Ιησού», που δημιουργήθηκαν το 19ο αιώνα από εκείνους που επεδίωκαν να αναπαραστήσουν εκ νέου τον Ιησού μέσω της ιστορικής μελέτης, αντικατόπτριζαν το ιστορικό και κοινωνικό περιβάλλον των ίδιων των συγγραφέων. Η εργασία αυτή σταμάτησε αποτελεσματικά για δεκαετίες την Αναζήτηση του Ιστορικού Ιησού ως παρακλάδι της μελέτης της Καινής Διαθήκης, μέχρι την ανάπτυξη της περιβόητης "Δεύτερης Αναζήτησης", με επιφανείς υποστηρικτές όπως ο Ρούντολφ Μπάλτμαν.
Ο Σβάιτσερ εδραίωσε περαιτέρω την αναγνώρισή του ως ερμηνευτής της Καινής Διαθήκης και με άλλες θεολογικές μελέτες συμπεριλαμβανομένης και διατριβής του για το πτυχίο της ιατρικής, Η Ψυχιατρική Μελέτη του Ιησού (1911), και Ο Μυστικισμός του Αποστόλου Παύλου (1930). Στη μελέτη του Παύλος εξέτασε τα εσχατολογικά πιστεύω του Παύλου και μέσω αυτού το μήνυμα της Καινής Διαθήκης.
Κατά τη θητεία του ως Λουθηρανός πάστορας στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο Στρασβούργο, ευλόγησε τον γάμο του Τέοντορ Χόις (Theodor Heuss), του πρώτου Προέδρου της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.
Η θεολογία του Σβάιτσερ τείνει προς το είδος της θεολογίας που ενστερνίζεται ο Φιλελεύθερος Χριστιανισμός. Έγραψε πως ο Ιησούς και οι ακόλουθοί του περίμεναν το επικείμενο τέλος του κόσμου.[15]
Μουσική
Ο Αλβέρτος Σβάιτσερ ήταν διάσημος οργανίστας της εποχής του και έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τη μουσική του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ. Ανέπτυξε έναν απλό τρόπο απόδοσης, που θεωρούσε πιστότερο στις προθέσεις του Μπαχ. Η ερμηνεία του βασίστηκε κυρίως στην επανεκτίμησή του για τους θρησκευτικούς σκοπούς του Μπαχ. Όταν μελετούσε με τον Σαρλ-Μαρί Βιντόρ (Charles-Marie Widor) στο Παρίσι, εντυπωσίασε τον δάσκαλό του εξηγώντας την εικονοποιΐα στα χορικά πρελούδια του Μπαχ μέσα από τα λόγια των ύμνων που θα συνόδευαν τις μελωδίες τους, μια προσέγγιση που ο γηραιότερος άνδρας προφανώς δεν την είχε ποτέ σκεφτεί. Με το βιβλίο Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, που η τελική του έκδοση ολοκληρώθηκε το 1908, υποστήριξε αυτό το νέο ύφος, το οποίο επηρέασε σημαντικά τον τρόπο που αντιμετωπίζεται σήμερα η μουσική του Μπαχ. Ο Βιντόρ και ο Σβάιτσερ συνεργάστηκαν σε μια νέα πλήρη έκδοση των έργων του για εκκλησιαστικό όργανο. Το φυλλάδιο του "Η Τέχνη της Κατασκευής και του Παιξίματος του Εκκλησιαστικού Οργάνου στη Γερμανία και τη Γαλλία" (1906) λάνσαρε επιτυχώς το Orgelbewegung του εικοστού αιώνα το οποίο απομακρύνεται από τις ρομαντικές ακρότητες και ανακαλύπτει ξανά τις αρχές του μπαρόκ - αν και αυτό το σαρωτικό μεταρρυθμιστικό κίνημα στην κατασκευή του οργάνου προχώρησε τελικά πιο μακριά από τις προθέσεις του ίδιου του Σβάιτσερ. Υπάρχουν διαθέσιμες ηχογραφήσεις σε CD όπου ο Σβάιτσερ παίζει Μπαχ. Επίσης ο Σβάιτσερ έδωσε μουσικές παραστάσεις ώστε να συγκεντρωθούν χρήματα για ιατρικές προμήθειες στη Γκαμπόν.
Φιλοσοφία
Πολυσχιδής προσωπικότητα ο Άλμπερτ Σβάιτσερ αναδείχθηκε «μέσα στον θλιβερό αυτόν κόσμο ένας μεγάλος άνθρωπος», σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό του Άλμπερτ Αϊνστάιν.
Η κοσμοθεωρία του Σβάιτσερ βασιζόταν στην ιδέα του του σεβασμού της ζωής ("Ehrfurcht vor dem Leben"), την οποία θεωρούσε ως τη μοναδική μεγάλη συνεισφορά του στην ανθρωπότητα. Ήταν της άποψης πως ο Δυτικός πολιτισμός βρισκόταν σε παρακμή εξαιτίας της σταδιακής εγκατάλειψης των ηθικών του θεμελίων - την επιβεβαίωση δηλαδή της ζωής.
Ήταν ακράδαντα πεπεισμένος πως ο σεβασμός της ζωής είναι το υψηλότερο ιδανικό. Εξυψώνοντας τη ζωή όπως και ο Φρειδερίκος Νίτσε, φιλόσοφος εκείνης της εποχής που ασκεί σήμερα μεγάλη επιρροή, ο Σβάιτσερ, κατά κοινή ομολογία, ακολούθησε την γραμμή του Λέοντα Τολστόι. Στην εποχή του αρκετοί συνέκριναν την φιλοσοφία του με αυτή του Αγίου Φραγκίσκου της Ασσίζης, μια σύγκριση που δεν την αρνήθηκε. Στο βιβλίο του Η Φιλοσοφία του Πολιτισμού (όλες οι αναφορές σε αυτή την ενότητα είναι από το κεφάλαιο 26), έγραψε:
Η αληθινή φιλοσοφία πρέπει αν ξεκινάει από την επίγνωση του πιο άμεσου και περιεκτικού δεδομένου: 'Είμαι ζωή που θέλει να ζήσει, εν μέσω ζωής που θέλει να ζήσει'.
Κατ' αυτόν η ζωή και η αγάπη βασίζονται, και πηγάζουν, από την ίδια ηθική αρχή: σεβασμός προς κάθε έκφανση της Ζωής, και μια προσωπική, πνευματική σχέση με το σύμπαν. Η Ηθική, σύμφωνα με τον Σβάιτσερ, έγκειται στον εξαναγκασμό κάποιου να σέβεται τη θέληση για ζωή του καθενός όντος τόσο όσο και τη δική του θέληση για ζωή. Περιστάσεις όπου καταφανώς αποτυγχάνουμε να ικανοποιήσουμε αυτόν τον καταναγκασμό δεν θα έπρεπε να μας οδηγούν στην ηττοπάθεια, αφού η θέληση για ζωή ανανεώνεται ξανά και ξανά, σαν αποτέλεσμα της εξελικτικής αναγκαιτότητας και σαν φαινόμενο με πνευματική διάσταση.
Ωστόσο, όπως και ο ίδιος ο Σβάιτσερ έχει επισημάνει, δεν είναι ούτε αδύνατο ούτε δύσκολο να ξοδέψει κανείς τη ζωή του χωρίς να ακολουθεί αυτό το δόγμα: η ιστορία των παγκόσμιων φιλοσοφιών και θρησκειών δείχνει ξεκάθαρα πολλά παραδείγματα άρνησης της αρχής του σεβασμού της ζωής. Εστιάζει στην επικρατούσα φιλοσοφία κατά τον ευρωπαϊκό Μεσαίωνα, και στην ινδική βραχμανική φιλοσοφία. Εν τούτοις, η συμπεριφορά αυτή στερείται αυθεντικότητας.
Η θέληση για ζωή είναι εκ φύσεως παρασιτική και ανταγωνιστική απέναντι στις άλλες μορφές ζωής. Μόνο στο σκεπτόμενο ον η θέληση για ζωή έχει επίγνωση της ίδιας θέλησης στα άλλα όντα, και επιθυμεί την αλληλεγγύη με αυτά. Ωστόσο, η αλληλεγγύη δεν μπορεί να επιτευχθεί, γιατί η ανθρώπινη ζωή δεν μπορεί να ξεφύγει από το προβληματικό και φρικτό γεγονός πως πρέπει να ζήσει εις βάρος άλλης ζωής. Ο καθένας μας όμως, ως ηθικό ον αγωνίζεται να διαφύγει την αναγκαιότητα αυτή όποτε είναι δυνατό, και, στο μέτρο των δυνατοτήτων του, να σταματήσει τη ρήξη με τη θέληση για ζωή.
Χρονολόγιο
1893 - Σπουδάζει Φιλοσοφία και Θεολογία στα Πανεπιστήμια του Στρασβούργου, Βερολίνου και Παρισίων
1900 - Ιερέας στην Εκκλησία του Αγ. Νικολάου στο Στρασβούργο
1901 - Προκαθήμενος στη Θεολογική Σχολή του Στρασβούργου
1905-1913 Σπουδάζει Ιατρική και Χειρουργική
1912 - Νυμφεύεται την Ελέν Μπρεσλό (Helene Bresslau)
1913 - Ιατρός στο Λαμπαρενέ (Lambaréné), Γκαμπόν, Αφρική
1915 - Αναπτύσσει την Ηθική του Σεβασμός για τη Ζωή
1917 - Υπό περιορισμό στη Γαλλία
1918 - Βοηθός Ιατρός και ιερέας στο Στρασβούργο
1919 - Πρώτη μεγάλη ομιλία σχτικά με το Σεβασμό στη Ζωή στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα, Σουηδία
1919 - Γέννηση της κόρης του Ρένα (Rhena)
1924 - Επιστρέφει στο Λαμπαρενέ ως ιατρός. Συχνές επισκέψεις στην Ευρώπη για διαλέξεις.
1939-1948 Διαμονή στο Λαμπαρενέ
1949 - Επίσκεψη στις Η.Π.Α
1948-1965 - Ζει μεταξύ Λαμπαρενέ και Ευρώπης.
1953 - Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για το 1952
1957 - 1958 - Τέσσερεις ομιλίες κατά των πυρηνικών δοκιμών και εξοπλισμών
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11924199d. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
(Γαλλικά) Léonore database. Υπουργείο Πολιτισμού. 19800035/661/76005. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Comité des travaux historiques et scientifiques. 114323. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Albert-Schweitzer. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) SNAC. w63x84z9. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
International Music Score Library Project. Category:Schweitzer,_Albert. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 4611. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Discogs. 430914. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
filmportal.de. 31cac6e3454e4ec5a66acb8b24c963fa. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
«Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Great Russian Entsiklopedia, JSC. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
Νόμπελ Ειρήνης 1952 - Ο λόγος που εκφώνησε στην απονομή (Αγγλικά)
«Φεύγουν από τη ζωή πολυσχιδείς προσωπικότητες», Ιστορικό Λεύκωμα 1965, σελ. 151, εκδ. «Καθημερινή» (1997)
Κριτική του βιβλίου "Το Μυστήριο της Βασιλείας του Θεού"
Βιβλιογραφία
Ιωάννης Δρούλιας, Σβάϊτσερ Αλβέρτος, Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τομ. 11(1967),στ.1-5
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Obituary, NY Times, September 6, 1965 Albert Schweitzer, 90, Dies at His Hospital
Albert Schweitzer: a Biography by James Brabazon - the definitive biography
Albert Schweitzer - information on Albert Schweitzer's life and thought
Encyclopaedia Britannica, Albert Schweitzer
[1] - the Schweitzer Institute
Friends of Albert Schweitzer (UK) - a charity promoting Reverence for Life
The Albert Schweitzer Page
Albert Schweitzer Fellowship
Readings on Reverence for Life
[http://www.nobel.se/peace/laureates/1952/schweitzer-bio.html Page at the Nobel e-Museum
se/atarme/albert.html Biography information on the 1952 Nobel Peace Prize Laureate]
Schweitzerforlaget (Norwegian text only)
Schweitzer Nobel Presentation Speech by Gunnar Jahn
Phelps, Lawrence. A Short History of the Organ Revival (describes Schweitzer's work to reform organ building)
Βραβευμένοι με Νόμπελ Ειρήνης 1951-1975
Λεόν Ζουό (1951) Άλμπερτ Σβάιτσερ (1952) Τζορτζ Κάτλετ Μάρσαλ (1953) Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (1954) Λέστερ Μπόουλς Πίρσον (1957) Ζωρζ Πιρ (1958) Φίλιπ Νόελ-Μπέικερ (1959) Αλμπερτ Λουτούλι (1960) Νταγκ Χάμαρσκγιελντ (1961) Λάινους Πόλινγκ (1962) Διεθνής Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού / Ένωση Ομάδων Ερυθρού Σταυρού (1963) Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (1964) Διεθνές Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών Άμεσου Παιδικής Βοήθειας (UNICEF) (1965) Ρενέ Κασέν (1968) Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (1969) Νόρμαν Μπόρλογκ (1970) Βίλλυ Μπραντ (1971) Χένρυ Κίσινγκερ / Λε Ντουκ Θο αρνήθηκε το βραβείο (1973) Σιν Μακ Μπράιντ / Εϊσάκου Σάτο (1974) Αντρέι Ζαχάρωφ (1975)
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
