Το Λημέρι του λύκου (γερμ. Wolfsschanze, Βόλφς-σάντσε) ήταν το κωδικό όνομα του πιό σημαντικού από τα μυστικά καταφύγια του Χίτλερ με προορισμό τη στέγαση του «Αρχηγείου του Φύρερ» (γερμ. Führerhauptquartier) κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Περιγραφή

Τα υπολείμματα του καταφυγίου βρίσκονται κοντά στο χωριό Γκέρλιτς (πολ. Gierłoż γερμ. Forst Görlitz), στην πρώην γερμανική επαρχία της ανατολικής Πρωσίας, η οποία, μετά το 1945, αποτελεί τμήμα της Πολωνίας.

Το καταφύγιο αποτελείτο από ένα σύμπλεγμα οχυρών, αποθηκών και ενισχυμένων κτηρίων σε μια πυκνή δασώδη περιοχή, και ήταν προστατευμένο με σειρές αγκαθωτού σύρματος, αμυντικές θέσεις και ναρκοπέδια, ενώ ένα κοντινό αεροδρόμιο εξυπηρετούσε τον Χίτλερ στις μετακινήσεις του.

Επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί για την εισβολή των Γερμανών στην Σοβιετική Ένωση, την λεγόμενη «Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα» στις 22 Ιουνίου του 1941 και εγκαταλείφθηκε στις 25 Ιανουαρίου του 1945, όταν τα στρατεύματα της Σοβιετικής πρώτης γραμμής έφτασαν στο Άνγκερμπουργκ (γερμ. Angerburg, πολων.Wegorzewo) σε απόσταση μόλις 15 χιλιομέτρων. Ο Χίτλερ μπήκε για πρώτη φορά στο καταφύγιο την νύχτα της 21ης Ιουνίου του 1941, και αναχώρησε για τελευταία φορά στις 20 Νοεμβρίου του 1944. Διέμεινε εκεί συνολικά πάνω από 800 ημέρες κατά τη διάρκεια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου.

Στο οχυρό αυτό, ο Συνταγματάρχης Κλάους φον Στάουφενμπεργκ είχε κάνει απόπειρα να σκοτώσει τον Χίτλερ με βόμβα στις 20 Ιουλίου 1944, αλλά απέτυχε.

Η κατασκευή του καταφυγίου πραγματοποιήθηκε από τα συνεργεία της οργάνωσης Τοτ (γερμ. Organisation Todt), ενώ βρισκόταν υπό συνεχή διεύρυνση. Στο τέλος ανατινάχτηκε από τον γερμανικό στρατό όταν αυτός υποχωρούσε υπό την πίεση των Σοβιετικών και έπαθε σοβαρές ζημιές. Από το 1945 ως το 1956 τα ναρκοπέδια εκκαθαρίστηκαν από τον πολωνικό στρατό, και έτσι σήμερα στο συγκρότημα αυτό στεγάζεται μουσείο, που δέχεται επισκέπτες καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.
Προέλευση του ονόματος

Το επιβλητικό τοπίο μέσα στο πυκνό δάσος ταίριαζε στην εικόνα του λαογραφικού λύκου (γερμ. Wolf). Ο ίδιος ο Χίτλερ αρεσκόταν σε αυτό το ψευδώνυμο που είχε δώσει ο ίδιος στον εαυτό του στις αρχές της δεκαετίας του 1920. Πολλά από τα καταφύγια του συνδέονται με τον λύκο.
Κομμάτια από τσιμέντο που έχουν απομείνει ερείπια μετά την ανατίναξη από τους Γερμανούς. Διακρίνεται ένα τμήμα της οροφής, πάχους δύο μέτρων.
Σχέδιο του συγκροτήματος
1. Γραφεία και καταλύματα της προσωπικής φρουράς του Χίτλερ
2. Κτίριο της προσωπικής φρουράς και του τμήματος ασφαλείας
3. Γεννήτρια παραγωγής ρεύματος
4. Οχυρή αποθήκη
5. Κτίριο του Επικεφαλής Τύπου (Reichspressechefs) Όττο Ντίτριχ
6. Κτίριο συσκέψεων, Τόπος απόπειρας δολοφονίας του Χίτλερ στις 20 Ιουλίου 1944
7. Υπηρεσία ασφαλείας
8. Οχυρό καταφύγιο αεροπορικών επιθέσεων
9. Προσωπική φρουρά του Χίτλερ
10. Γραφεία της στενογραφικής υπηρεσίας
11. Υπηρεσία ασφαλείας, ιδιωτικός φρουρός του Χίτλερ Γιόχαν Ράττενχούμπερ, Αρχηγός της Αστυνομικής ομάδας Χέγκλ, Ταχυδρομείο
12. Τηλεγραφείο
13. Γκαράζ
14. Οδηγός
15. Κινηματογραφική αίθουσα
16. Εγκαταστάσεις Κεντρικής Θέρμανσης
17. Τέο Μορέλλ, Καρλ-Χάινριχ Μπόντενσατζ, Βάλτερ Χέβελ, Φος, Καρλ Βολφ (Ες-Ες), Χέρμαν Φέγκελαιν
18. Αποθήκες
19. Κτίριο του Μάρτιν Μπόρμαν, του ιδιωτικού γραμματέα του Χίτλερ
20. Οχυρό του Μπόρμαν
21. Χώρος των Υπασπιστών του Χίτλερ και της Βέρμαχτ, Γραφεία της Βέρμαχτ
22. Λέσχη Β' των Αξιωματικών
23. Στρατηγός Άλφρεντ Γιόντλ, Επικεφαλής της ομάδας αρχηγών της Βέρμαχτ και της ανώτερης διοίκησης της Βέρμαχτ
24. Δεξαμενή νερού του πυροσβεστικού σώματος
25. Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών
26. Χώρος για τον Φριτς Τοτ και τον Άλμπερτ Σπέερ
27. Κατάλυμμα της προσωπικής φρουράς
28. Οχυρό για όλους με πολυβόλα και αντιαεροπορικά πυροβόλα στην ταράτσα
29. Λέσχη Α' των Αξιωματικών
30. Καφενείο
31. Χώρος του Στρατάρχη Βίλχελμ Κάιτελ, Αρχηγού της Διοίκησης της Βέρμαχτ
32. Καφενείο
33. Κτίριο του Στρατάρχη του Ράιχ Χέρμαν Γκέρινγκ
34. Οχυρό καταφύγιο του Γκέριγκ με πολυβόλα και αντιαεροπορικά πυροβόλα και κάτοπτρα ανάκλασης φωτός
35. Χώροι για τον Αναπληρωματικό της ανώτατης Διοίκησης της πολεμικής Αεροπορίας Luftwaffe
36. Χώροι για τον Αναπληρωματικό της ανώτατης Διοίκησης του πολεμικού Ναυτικού Kriegsmarine
37. Οχυρό καταφύγιο με αντιαεροπορικά πυροβόλα
38. Γραμμές τραίνου της γραμμής Ράστενμπουργκ ((γερμ.) Rastenburg (πολ.)Kętrzyn)–Άνγκερμπουργκ ((γερμ.) Angerburg (πολ.)Węgorzewo)

Η χρήση του στον πόλεμο

Ο Χίτλερ χρησιμοποίησε το καταφύγιο πολύ συχνά. Συνολικά διέμεινε στα εξής διαστήματα:
24 Ιουνίου 1941 - 15 Ιουλίου 1942
1 Νοεμβρίου 1942 - 5 Νοεμβρίου 1942
23 Νοεμβρίου 1942 - 18 Φεβρουαρίου 1943
13 Μαρτίου 1943 - 21 Μαρτίου 1943
29 Ιουνίου 1943 - 7 Νοεμβρίου 1943
16 Νοεμβρίου 1943 - Φεβρουάριος 1944
9 Ιουλίου 1944 - 9 Ιουλίου 1944
16 Ιουλίου 1944 - 20 Νοεμβρίου 1944

Επίσης δέχτηκε εκεί την επίσκεψη Γερμανών και ξένων πολιτικών και αξιωματικών.
Χίτλερ, Φ. Πόρσε, Γκέρινγκ, Ρ. Λέι. Το Λημέρι του λύκου, 1942

Ρασίντ Άλι ελ Γκαϊλάνι {Rashid Ali el Gailani)– Ιράκ στις 15 Ιουλίου 1942
Στρατάρχης Ίον Αντονέσκου (Ion Antonescu) – Ρουμανία στις 11 Φεβρουαρίου 1942, 10 Ιανουαρίου 1943, 26 Φεβρουαρίου 1944 και στις 5 Αυγούστου 1944
Στρατηγός Μπανζάι (Banzai), Στρατιωτικός Ακόλουθος – Ιαπωνίας στις 4 Απριλίου 1942
Βασιλέας Μπόρις III (Boris ΙΙΙ) – Βουλγαρία 24 Μαρτίου 1942
Κόμης Γκαλεάτσο Τσιάνο (Galeazzo Ciano) – Ιταλία 25 Οκτωβρίου 1941, 19 Δεκεμβρίου 1942
Στρατηγός Αγκουστίν Μουνιόθ Γκράντες (Agustín Muñoz Grandes) – Ισπανία 12 Ιουλίου 1942, 13 Δεκεμβρίου 1942
Πιέρ Λαβάλ (Pierre Laval) – Κυβέρνηση του Βισύ στις 19 Δεκεμβρίου 1942
Υπουργός Μικλος Κάλαϊ (Miklós Kállay) – Ουγγαρία
Στρατάρχης Καρλ Φον Μάννερχάιμ (Carl von Mannerheim) – Φινλανδία στις 27 Ιουνίου 1942
Ναύαρχος Μίκλος Χόρτυ (Miklós Horthy) – Ουγγαρία στις 10 Σεπτεμβρίου 1941, μαζί με τον Στρατηγό Szambathely
Στρατηγός Μίτσοφ (Michoff) – Βουλγαρία στις 5 Ιανουαρίου 1943
Μπενίτο Μουσσολίνι (Benito Mussolini) – Ιταλία στις 26 Αυγούστου 1941, στις 12 Σεπτεμβρίου 1943 και στις 20 Ιουλίου 1944
Πρέσβυς Χιρόσι Οσίμα (Hiroshi Oshima) – Ιαπωνία στις 14 Ιουλίου 1941 και στις 20 Ιανουαρίου 1943
Βίντκουν Κουΐσλιγκ (Vidkun Quisling) – Νορβηγία στις 13 Ιανουαρίου 1944
Υπουργός Γιόζεφ Τίζο (Jozef Tiso) – Σλοβακία στις 18 Οκτωβρίου 1941
Τούρκοι στρατηγοί στις 26 Οκτωβρίου 1941

Βιβλιογραφία

Seidler, Franz W. og Zeigert, Dieter ; Die Führerhauptquartiere - Anlagen und Planungen im Zweiten Weltkrieg ISBN 3-7766-2154-0

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library