Η Μάγχη (γαλλικά: La Manche, το μανίκι, αγγλικά: English Channel) είναι θάλασσα που χωρίζει την ηπειρωτική Ευρώπη από την Μεγάλη Βρετανία και που, διαμέσου του πορθμού του Καλαί, ενώνει τη Βόρεια θάλασσα με τον Ατλαντικό Ωκεανό. Έχει μήκος 560 χλμ, το μεγαλύτερο πλάτος της φτάνει τα 240 χλμ. και το μικρότερο πλάτος της τα 34 χλμ. Στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν γνωστή ως «Oceanus Britannicus» (Βρεταννικός Ωκεανός).

Είναι σχετικά ρηχά νερά με μέσο βάθος τα 120 μ στο πιο πλατύ σημείο, ενώ το βάθος μειώνεται στα περίπου 45 μ στο σημείο ανάμεσα σε Ντόβερ και Καλαί. Ανατολικότερα τα νερά γίνονται ακόμα πιο ρηχά, φτάνοντας μέχρι τα 26 μ στο σημείο όπου η ανατολική Αγγλία ενωνόταν κάποτε με τις Κάτω Χώρες. Στο δυτικό άκρο βρίσκονται οι Βρετανικές νήσοι Γκέρνσεϋ και Τζέρσεϋ.

Γεωλογική ιστορία της Μάγχης

Κατά την τελευταία εποχή των Παγετώνων, πριν από περίπου 10.000 χρόνια, οι Βρετανικές νήσοι ήταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, κατά το ένα τμήμα τους, και καλυμμένες από πάγο στο υπόλοιπο κομμάτι τους. Η επιφάνεια της θάλασσας βρισκόταν τότε περίπου 120 μ. χαμηλότερα από σήμερα, ενώ η Βόρεια Θάλασσα ήταν ολόκληρη καλυμμένη από πάγο. Καθώς τα στρώματα πάγου άρχισαν να υποχωρούν, μία μεγάλη λίμνη δημιουργήθηκε στην περιοχή νότια της σημερινής Βόρειας Θάλασσας. Λόγω της έλλειψης διεξόδου των νερών προς τα βόρεια - καθώς η Βόρεια Θάλασσα ήταν ακόμα παγωμένη - το ρεύμα βρήκε διέξοδο προς τον Ατλαντικό ωκεανό μέσω του στενού μεταξύ Ντόβερ και Καλαί.

Περίπου το 6.500 π.Χ. η διάβρωση έγινε πιο καταστροφική στα μαλακά πετρώματα της περιοχής, δημιουργώντας το στενό. Χαρακτηριστικοί είναι οι λευκοί βράχοι του Ντόβερ. Τα κύματα συνέχισαν το διαβρωτικό έργο προκαλώντας περαιτέρω άμβλυνση του στενού, ενώ το φαινόμενο αυτό συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.

Εμπόριο και διάπλους

Το στενό θεωρείται ως μία από της πλέον εμπορικές θάλασσες καθώς ενώνει με την ναυσιπλοΐα τις οικονομίες της Βόρειας Ευρώπης με τον υπόλοιπο κόσμο.

Μεγαλύτερα λιμάνια

Το εμπόριο και οι επικοινωνίες μεταξύ των δύο πλευρών της θάλασσας υπήρξαν πολύ σημαντικά και για τις δύο πλευρές από τους προϊστορικούς ακόμα χρόνους. Για αυτόν τον λόγο υπάρχει μεγάλος αριθμός λιμανιών και στις δύο πλευρές όπως στην Αγγλία το Ντόβερ, το Πόρτσμουθ, το Πλύμουθ, το Ουέϋμουθ και το Πουλ, ενώ στη Γαλλία το Καλαί, η Καέν, η Διέπη, η Χάβρη, το Ροσκόφ και το Σαν Μαλό.

Μεγαλύτερες πόλεις

Ακολουθεί ένας κατάλογος με τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα κατά μήκος της Θάλασσας της Μάγχης. Τα πληθυσμιακά στοιχεία είναι από την γαλλική απογραφή του 1999 και την αντίστοιχη βρετανική του 2001.

Βρετανική πλευρά

* Μπράιτον Ουόρθινκ Λιτλχάμπτον: 461.181 κάτοικοι

* Πόρτσμουθ: 442.252

* Μπέρνμουθ: 383.713

* Σαουθάμπτον: 304.400

* Πλύμουθ: 243.795

* Τορκουέ: 129.702

* Ίστμπορν: 106.562

* Μπόνορ Ρέτζις: 62.141

* Ουέυμουθ: 56.043

* Ντόβερ: 39.078

Γαλλική πλευρά

* Χάβρη: 248.547 κάτοικοι

* Καλαί: 104.852

* Μπουλόν: 92.704

* Σερμπούργκ: 89.704

* Σαν Μαλό: 50.675

* Διέπη: 42.202

Σήραγγα της Μάγχης

Η σήραγγα της Μάγχης προτάθηκε αρχικά στις αρχές του 19ου αιώνα και ολκληρώθηκε μόλις το 1994. Ενώνει τη Βρετανία με τη Γαλλία στο στενότερο σημείο της Μάγχης μέσω της σιδηροδρομικής γραμμής Eurostar.