.

Γκάμπια

Η Δημοκρατία της Γκάμπια [3] (Αγγλικά: Republic of The Gambia) είναι μια χώρα στην Δυτική Αφρική με έκταση 11.300 km² και πληθυσμό 1.782.893, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2009[1]. Αποτελεί βασικό τουριστικό προορισμό από τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης κυρίως με πτήσεις τσάρτερ. Θεωρείται τόπος σεξοτουρισμού, καθώς δημιουργούνται πολλές σχέσεις μεταξύ ηλικιωμένων γυναικών με ντόπιους νεαρούς που θεωρούν ευκαιρία την απόκτηση ενός ευρωπαϊκού διαβατηρίου.[4] Περικλείεται από την Σενεγάλη, είναι μια από τις μικρότερες χώρες της Αφρικής και έχει μακρόστενο σχήμα, ακολουθώντας την πορεία του ποταμού Γκάμπια προς τον Ατλαντικό. Πρωτεύουσα είναι η Μπανζούλ. Η Γκάμπια ανεξαρτητοποιήθηκε το 1965 από το Ηνωμένο Βασίλειο. Πρόεδρος της χώρας είναι ο Γιάχια Τζαμέ.

Γεωγραφία και κλίμα

Η χώρα βρίσκεται στη βορειοδυτική Αφρική και έχει για κυριότερη συγκοινωνιακή αρτηρία τον ομώνυμο ποταμό (ποταμός Γκάμπια), ο οποίος εκβάλλει στον Ατλαντικό Ωκεανό. Δύο είναι τα σημαντικότερα νησιά της, το νησί Μακ Κάρθι και το νησί Μπάμπουν. Το κλίμα της Γκάμπια χαρακτηρίζεται από την επικράτηση δύο εποχών: του χειμώνα, ο οποίος δεν έχει βροχές και της εποχής των βροχοπτώσεων, από Ιούνιο μέχρι Οκτώβριο. Σε προστατευόμενες περιοχές, όπως η Αμπούκο, υπάρχουν πολλά ενδημικά είδη ζώων.
Ιστορία

Η Γκάμπια αποτέλεσε από το 8ο αιώνα τμήμα της αυτοκρατορίας της Γκάνας. Ανακαλύφθηκε από τους Ιταλούς Αλβίζε Κα ντα Μόστο και Αντόνιο Ουζοντιμάρε, για λογαριασμό της Πορτογαλίας, το 1455-1456. Το 1580 οι Βρετανοί απέκτησαν τα εμπορικά δικαιώματα του ποταμού Γκάμπια και το 1783 η χώρα γίνεται τμήμα της αποικίας της Σενεγάλης. Το 1816 ενώνεται με τη Σιέρα Λεόνε και αργότερα με τη Χρυσή Ακτή (τη σημερινή Γκάνα). Αγγλική κτήση και στη συνέχεια προτεκτοράτο, η Γαμβία όπως ονομαζόταν σε παλιότερες ελληνικές εκδόσεις, απέκτησε την ανεξαρτησία της στις 18 Φεβρουαρίου 1965, δύο χρόνια μετά την αυτονομία της. Πρώτος Πρωθυπουργός και Πρόεδρος του νεοσύστατου κράτους ανέλαβε ο Ντάουντα Τζαγουάρα, ο οποίος εξελέγη Πρόεδρος τα έτη 1970, 1972 και 1977. Το 1981 έπειτα από πραξικόπημα στην Γκάμπια, το οποίο κατεστάλη με τη βοήθεια της γειτονικής Σενεγάλης, οι δύο χώρες έφτιαξαν μια βραχύβια συνομοσπονδία, τη λεγόμενη Σενεγαμβία ή Σενεγκάμπια. Πρόεδρος της Συνομοσπονδίας ανέλαβε ο Σενεγαλέζος Πρόεδρος και αντιπρόεδρος ο Πρόεδρος της Γκάμπια. Ο Τζαγουάρα κέρδισε στις εκλογές των ετών 1982 και 1987 και 1992, αντιμετώπισε όμως και νέα απόπειρα πραξικοπήματος. Το πραξικόπημα του 1994 ήταν αυτό που πέτυχε και οδήγησε στην ανατροπή του πρώτου ηγέτη της δυτικοαφρικανικής χώρας, στις 22 Ιουλίου 1994. Ο στρατιωτικός Γιάχια Τζαμέ κατέλαβε την εξουσία και απαγόρευσε κάθε πολιτική δραστηριότητα. Το 1996 διεξήγαγε εκλογές, τις οποίες κέρδισε ο ίδιος και την ίδια χρονιά εγκρίθηκε σε δημοψήφισμα ένα νέο Σύνταγμα. Ο Τζαμέ κέρδισε τις εκλογές όλη την επόμενη δεκαετία και το καθεστώς του χρεώθηκε γεγονότα όπως οι φοιτητικές ταραχές του 2000, που άφησαν 12 νεκρούς.
Διακυβέρνηση

Το πολίτευμα είναι Προεδρική Δημοκρατία και ένα νέο Σύνταγμα επικυρώθηκε με δημοψήφισμα, το 1996. Οι τελευταίες εκλογές για Πρόεδρο έγιναν το 2006 και για Βουλή το 2007. Αρχηγός Κράτους στη χώρα είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος είναι και αρχηγός κυβερνήσεως. Από το 1996 Πρόεδρος είναι ο Γιαγιά Τζαμέ. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από την Εθνοσυνέλευση, η οποία απαρτίζεται από 53 μέλη, εκ των οποίων τα 5 διορίζονται από τον Πρόεδρο και τα υπόλοιπα εκλέγονται από το λαό για πενταετή θητεία. Στην Γκάμπια εξακολουθεί να ισχύει η ποινή του θανάτου.
Εκλογές

Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.[1].
Προεδρικές εκλογές

Πρόεδρος, 23 Σεπτεμβρίου 2006

Υποψήφιοι - Κόμματα	%
Γιαγιά Τζαμέ - Συνασπισμός για Πατριωτικό Επαναπροσανατολισμό και Ανασυγκρότηση (APRC)	67,3
Ουσάινου Ντάρμπο – Ενωμένο Δημοκρατικό Κόμμα	26,6
Χαλίφα Σαλά – Εθνικός Συνασπισμός για τη Δημοκρατία και την Ανάπτυξη NADD	5,9
Σύνολο	100
Συμμετοχή	59%

Βουλευτικές εκλογές

Εθνοσυνέλευση, 25 Ιανουαρίου 2007

Κόμμα	Έδρες	+/-
Συνασπισμός για Πατριωτικό Επαναπροσανατολισμό και Ανασυγκρότηση (APRC)	42	-3
Ενωμένο Δημοκρατικό Κόμμα (UDP)	4	+4 ¹
Εθνικός Συνασπισμός για τη Δημοκρατία και την Ανάπτυξη (NADD)	1	-2 ²
Διορισμένοι από τον Πρόεδρο	5	0
Ανεξάρτητος	1	+1
Σύνολο	53	-

¹ To UDP δεν έλαβε μέρος στις εκλογές του 2002.

² Στο Συνασπισμό NADD ανήκουν το Κόμμα Δημοκρατική Οργάνωση του Λαού για Ανεξαρτησία και Σοσιαλισμό (PDOIS) με 2 έδρες και το Εθνικό Κόμμα Συμφιλίωσης (NRP) με μία έδρα.
Δημογραφία

Ο πληθυσμός της χώρας ελάχιστα διαφέρει από αυτόν της Σενεγάλης. Η πλειονότητα των κατοίκων στην Γκάμπια ανήκουν στη φυλή Μαντίνγκα ή Μαλίνκε. Ακολουθούν οι Φουλανί, κυρίως γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Κοντά στην ακτή ζουν οι Ουολόφ και στην αριστερή όχθη οι Ντιόλα. Υπάρχουν ακόμη οι Σερέρ και οι Σαρακολέ. Σε συντριπτική πλειονότητα η θρησκεία των Γκαμπιανών είναι ο μουσουλμανισμός, ενώ υπάρχουν και μειονότητες αγγλικανών, Καθολικών και άλλων χριστιανών (9%), όπως επίσης και οπαδοί των τοπικών θρησκευμάτων. Η αγγλική είναι η επίσημη γλώσσα, όμως ομιλώνται και οι διάλεκτοι μαντίνγκο, ουολόφ και φούλα. Η χώρα έχει υψηλό δείκτη γεννήσεων, με τον πληθυσμό να ανέρχεται στο 1,3 εκατομμύριο κατοίκους και το προσδόκιμο ζωής στους άνδρες να είναι 53,43 χρόνια και στις γυναίκες 57,34 χρόνια, ενώ στο σύνολο του πληθυσμού υπολογίζεται στα 55,35 χρόνια (στοιχεία 2009). Περίπου το 30% των κατοίκων της Γκάμπια ζει στις πόλεις. Μοναδικό λιμάνι της χώρας είναι η πρωτεύουσα, Μπανζούλ.
Διοικητική διαίρεση

Η χώρα διαιρείται σε πέντε διαμερίσματα (Άνω, Κάτω, Κεντρικός Ποταμός, Βόρεια Όχθη και Δυτική Γκάμπια) και σε μία διοικητική περιφέρεια (μητροπολιτική περιφέρεια της Μπανζούλ). Η Μπανζούλ, πρωτεύουσα της χώρας, παλαιότερα ονομαζόταν Μπάτχερστ και ιδρύθηκε το 19ο αιώνα από τους Βρετανούς.
Οικονομία

Η εκτεταμένη διαφθορά, η μειωμένη τουριστική κίνηση και η αλματώδης αύξηση του πληθυσμού οδήγησαν τη χώρα σε οικονομικά προβλήματα. Η νομισματική μονάδα της χώρας είναι το νταλάσι, το οποίο υποτιμήθηκε προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση στην οικονομία. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία (καλλιέργεια αραχίδας, δηλαδή αράπικο φιστίκι) και την κτηνοτροφία. Σημαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη της οικονομίας είναι και η αλιεία. Η βιομηχανία της χώρας περιορίζεται στην επεξεργασία της αραχίδας και στην κατασκευή αλιευτικών σκαφών. Η ενέργεια προέρχεται από τη Σενεγάλη. Εξάγονται φιστίκια, κερί μέλισσας, φοινικέλαιο και δέρματα.
Μεταφορές

Νευραλγικός είναι ο ρόλος του μοναδικού λιμανιού της χώρας, στην Μπανζούλ, για τις μεταφορές. Το οδικό δίκτυο έχει μήκος 3.742 χλμ. (2003) και η χώρα έχει ένα διεθνές αεροδρόμιο. Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.
Τουρισμός και αξιοθέατα

Τα πέτρινα μνημεία με λατεριτικές στήλες και πολυάριθμους τύμβους παρουσιάζουν το μεγαλύτερο τουριστικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον και χρονολογούνται κατά υπολογισμούς από τον τρίτο αιώνα π.Χ. μέχρι το 16ο αιώνα μ.Χ. Ονομάζονται Λίθινοι Κύκλοι της Σενεγαμβίας και ανακηρύχθηκαν μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την ΟΥΝΕΣΚΟ, το 2006. Νωρίτερα, το 2003, η ΟΥΝΕΣΚΟ φρόντισε να διαφυλάξει και το νησί Τζέιμς, το οποίο βρίσκεται στον ποταμό Γκάμπια και αποτελεί ιστορικό σύμβολο της κατάργησης του δουλεμπορίου. Ιδιαίτερα φημισμένες είναι οι παραλίες στον Ατλαντικό, ενώ πολύ σημαντικά μέρη, εκτός από την πρωτεύουσα είναι η πόλη Σερεκούντα και τα τουριστικά θέρετρα Μπακάου και Κοκολί. Οι προστατευόμενες περιοχές Αμπούκο και Τάντζε αλλά και το Εθνικό Πάρκο της Γκάμπια προσελκύουν ταξιδιώτες να θαυμάσουν την άγρια πανίδα.
Πολιτισμός

Ο συγγραφέας του μυθιστορήματος "Ρίζες" Άλεξ Χάλεϊ έγραψε στο βιβλίο του ότι η καταγωγή του προέρχεται από τον παραλιακό οικισμό Τζουφουρέχ της Γκάμπια. Στην περιοχή ιδρύθηκε μουσείο και πολλοί είναι οι Αφροαμερικανοί που το επισκέπτονται για να βρουν τις ρίζες τους. Η μουσική στη χώρα ταυτίζεται με αυτήν της Σενεγάλης και ένα από τα σημαντικότερα μουσικά όργανα είναι η κόρα, ένα είδος άρπας.
Ανθρώπινα δικαιώματα

Η χώρα κατηγορείται από την οργάνωση Διεθνής Αμνηστία για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Χαρακτηριστικά, το 2009 η οργάνωση κάλεσε την κυβέρνηση της Γκάμπια να σταματήσει την εκστρατεία εναντίον «μαγισσών» και «μάγων» που έχει οδηγήσει σε απαγωγές χιλίων ανθρώπων, ξυλοδαρμούς και τη θανατηφόρο δηλητηρίαση ορισμένων. Επίσης, ο πρόεδρος Τζαμέ εξαπέλυσε διώξεις εναντίον των ομοφυλοφίλων της χώρας[5].
Συνδέσεις

Προεδρία της Γκάμπια
Εθνοσυνέλευση
Υπουργείο Παιδείας
Κεντρική Τράπεζα(GCB)
Πρόεδρος
Εφημερίδα The Point
Εφημερίδα "Ελευθερία"
Ειδήσεις από την Γκάμπια
African Photos - Gambia Φωτογραφίες
Ειδήσεις και πληροφορίες για την Γκάμπια
BBC News Country Profile - Γκάμπια
Πύλη εισόδου στην Γκάμπια
Οι Λίθινοι Κύκλοι της Γκάμπια και της Σενεγάλης
Μουσική
Badminton στην Γκάμπια
Ιστοσελίδα με πολλές φωτογραφίες από τη χώρα
GambiaZone - Πρώτη διαδικτυακή κοινότητα της Γκάμπια

Πηγές

↑ 1,0 1,1 1,2 Γκάμπια CIA World Factbook
↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 "World Economic Outlook Database". ΔΝΤ. Οκτώβριος 2009. Ανακτήθηκε την 18-10-2009.
↑ Υπηρεσία Εκδόσεων — Διοργανικό εγχειρίδιο σύνταξης κειμένων — Παράρτημα A5
↑ Sex tourism:Not just for Men Anymore, του Neil Woodburn.
↑ in.gr, Η Γκάμπια εισήγαγε γιατρούς-μάγους από τη Γουινέα για να πατάξει τη... μαγεία, 18 Μαρτίου 2009.

Συλλογικό έργο, Παγκόσμιος Γεωγραφικός Άτλας, εκδόσεις ΔΟΜΗ, 2006.

Χώρες της Αφρικής

1.Αναγνωρίζεται από 46 χώρες

Εξαρτημένα Εδάφη

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License