Θεοβάλδος Α΄ της Ναβάρρας

Ο Θεοβάλδος Α΄ ο μεταθανάτιος (Τρουά, 1201 - 14 Ιουλίου 1253) ήταν κόμης της Καμπανίας ως Θεοβάλδος Δ΄ σε όλη την διάρκεια της ζωής του και βασιλιάς της Ναβάρρας ως Θεοβάλδος Α΄ (1234 -1253). Γιος του κόμητος της Καμπανίας Θεοβάλδου Γ΄, και της Λευκής της Ναβάρας, μικρότερης κόρης του βασιλιά της Ναβάρας Σάντσο ΣΤ΄, που ήταν επίτροπος αντιβασίλισσα του γιου του μέχρι τα 21 του. Ο Θεοβάλδος γεννήθηκε λίγο μετά το θάνατο του πατέρα του, εξ ου και το προσωνύμιο "μεταθανάτιος".

Ήταν τροβαδούρος, γράφοντας και τραγουδώντας πολλά άσματα που διασώζονται μέχρι τις μέρες μας. Το πρώτο μισό της ηγεμονίας του στην Καμπανία αντιμετώπισε μυριάδες προβλήματα από τα χρέη που άφησε ο θείος του, Ερρίκος Β΄ της Καμπανίας. Σαν να μην έφτανε αυτό, η κόρη του Ερρίκου, Φιλίππη, και ο σύζυγος της Εράρδος Α΄ της Βρυέννης, ένας από τους ισχυρότερους άντρες της Καμπανίας, διεκδικούσαν την θέση του. Οι διαμάχες του με την Φιλίππη κράτησαν από το 1215 έως το 1222 οπότε και αγόρασε τα δικαιώματα της. Αργότερα (1234) αγόρασε και τα δικαιώματα της αδελφής της Αλίκης βασίλισσας της Κύπρου.

Συγκρούσεις του με τον Λουδοβίκο τον Λέοντα

Τα προβλήματα του δεν σταμάτησαν εκεί αφού βρισκόταν σε συνεχή ανταγωνισμό με τον βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκο Η΄ τον Λέοντα. Όταν αυτός πέθανε πρόωρα, ακούστηκαν πολλές φήμες ότι ο Θεοβάλδος τον δηλητηρίασε και αποδοκιμάστηκε στην στέψη του Λουδοβίκου Θ΄. Στην συνέχεια εγκατέλειψε μια συνωμοσία κατά του Γάλλου βασιλιά με τον Ούγο του Λουζινιάν. Πολλά ακούστηκαν για τον παράφορο έρωτα του με την χήρα του Λουδοβίκου του Λέοντα Λευκή της Καστίλλης, για την οποία έγραψε πολλούς στίχους. Ο πρώτος χρονογράφος που επιβεβαιώνει τις φήμες για έρωτα μεταξύ Θεοβάλδου και Λευκής ήταν ο Ρότζερ Βέντοβερ. Κατά τη μαρτυρία του, ο Θεοβάλδος είχε κυριευθεί με παράφορο πάθος προσπαθώντας αποδεδειγμένα να δηλητηριάσει τον Λουδοβίκο στην πολιορκία της Αβινιόν. Ο Ματθαίος Πάρις λέει άλλη μια ιστορία: ότι Γάλλοι βαρόνοι ζήτησαν από τον Λουδοβίκο Θ΄ να προκαλέσει τον Θεοβάλδο σε μονομαχία για να εκδικηθεί τον θάνατο του πατέρα του, αλλά μεσολάβησε η μητέρα του, Λευκή, και ο Λουδοβίκος αρνήθηκε.
Βασιλιάς της Ναβάρρας, συμμετοχή του στην ΣΤ΄ Σταυροφορία

Τα επόμενα χρόνια ήρθε σε προστριβές και με τον Λουδοβίκο Θ΄, αλλά η αντιστροφή της τύχης του ήρθε το 1234, όταν κληρονόμησε τον θείο του Σάντσο Ζ΄ της Ναβάρρας. Αν και επιθυμία του Σάντσο ήταν να τον κληρονομήσει ο Ιάκωβος Α΄ της Αραγωνίας, οι Ναβαρρέζοι ευγενείς εξέλεξαν τον γιο της αδελφής του, Θεοβάλδο.

Η κληρονομιά του βασιλείου της Ναβάρρας έφερε ειρήνη και ευημερία. Σαν βασιλιάς έκανε πολλές συνθήκες με Καστίλλη, Αραγωνία και με Αγγλία. Χώρισε την χώρα σε τέσσερα τμήματα, κωδικοποίησε τους νόμους και ενσωμάτωσε όλες τις Ναβαρρέζικες παραδόσεις στο Γενικό Φουέρο. Για να κερδίσει την υποστήριξη της Καστίλλης, πάντρεψε την κόρη του Λευκή με τον ινφάντη Αλφόνσο, μετέπειτα βασιλιά Αλφόνσο Ι΄. Ως προίκα πρόσφερε στην Ναβάρρα το Γκιπούζκοα, που του επέτρεψε να έχει πρόσβαση στο Βισκαϊκό κόλπο. Ήταν καλό δώρο, αλλά θα προτιμούσε την Άλαβα, την περιοχή που πάντοτε διεκδικούσαν οι Ναβαρέζοι ηγεμόνες.

Σταδιακά η Ναβάρρα έγινε υποτελές βασίλειο της Καστίλης παρά σύμμαχος. Αρραβώνιασε την κόρη του με τον Ιωάννη Α΄ της Βρεττάνης, υιό του Σταυροφόρου συμμάχου του, Πέτρου Α΄. Διοίκησε (1238) μια ομάδα σταυροφόρων στους Αγίους Τόπους, αλλά δεν είχε στρατιωτικές επιτυχίες. Ξόδεψε πολύ χρόνο χασομερώντας στην Άκρα πριν μετακινηθεί στην Ασκαλόν και αρχίσει την κατασκευή ενός κάστρου. Μετά από ασθενείς νίκες κατέληξε σε συμφωνία με τους Αγιουβίδες της Δαμασκού και της Αιγύπτου, όπου το βασίλειο της Ιερουσαλήμ ξανακέρδισε τα Ιεροσόλυμα εκτός από την Βηθλεέμ, την Ναζαρέτ και γενικά περιοχές της Γαλιλαίας, όπου υπήρχαν πολλά κάστρα Ναϊτών.

Έφυγε από την Παλαιστίνη το 1240, πριν από τον ερχομό του Ριχάρδου της Κορνουάλης, γιατί δεν ήθελε να διαπραγματευθεί με τους αρχηγούς της επιχείρησης. Ήρθε σε σύγκρουση με τον επίσκοπο της Παμπλόνας Πέδρο Χιμένεθ, που τον αφόρισε, αλλά ο πάπας Ιννοκέντιος Δ΄ ανακάλεσε τον αφορισμό, λέγοντας ότι μονάχα η Αγία έδρα στην Ρώμη είναι αρμόδια για κάτι τέτοιο.
Κληρονόμοι

Με την τρίτη σύζυγο του Μαργαρίτα των Βουρβόνων (1232) παιδιά του ήταν :

Θεοβάλδος Β΄ της Ναβάρρας
Ερρίκος Α΄ της Ναβάρρας
Μαργαρίτα
Βεατρίκη
Πέτρος
Ελεονώρα

Πηγές

Setton, Kenneth M. (general editor) A History of the Crusades: Volume II — The Later Crusades, 1189 – 1311. Robert Lee Wolff and Harry W. Hazard, editors. University of Wisconsin Press: Milwaukee, 1969.