Στεφάν Εσέλ

Ο Στεφάν Φρεντερίκ Εσέλ (Stéphane Hessel, Βερολίνο, 20 Οκτωβρίου 1917 – 27 Φεβρουαρίου 2013) ήταν Γάλλος διπλωμάτης, ακτιβιστής και συγγραφέας.

Γεννήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 1917 στο Βερολίνο. Ήλθε στη Γαλλία σε ηλικία 7 ετών. Ήταν γιος του Φραντς και της Έλεν Χέσελ, οι οποίοι αποτέλεσαν μαζί με τον συγγραφέα Ανρί-Πιερ Ροσέ τους τρεις πρωταγωνιστές ενός αυτοβιογραφικού του μυθιστορήματος το οποίο μετέφερε στον κινηματογράφο ο Φρανσουά Τριφό με τον τίτλο «Ζιλ και Τζιμ». Σπούδασε Φιλοσοφία στην École Normale Supérieure. Το 1941 εντάχθηκε στις Ελεύθερες Γαλλικές Δυνάμεις. Συνελήφθη από την Γκεστάπο και μεταφέρθηκε στο Μπούχενβαλντ το 1944.

Δραπέτευσε, συνελήφθη και πάλι και κλείστηκε στο στρατόπεδο Ντόρα Μίτελμπαου, από το οποίο προσπάθησε να αποδράσει, πλην ανεπιτυχώς. Ωστόσο δραπέτευσε κατόπιν κατά τη μεταγωγή του στο στρατόπεδο Μπέργκεν Μπέλσεν. Μετά την Απελευθέρωση εργάστηκε ως διπλωμάτης στη γενική γραμματεία του ΟΗΕ, πήρε δε μέρος στη σύνταξη της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ίδρυσε σύνδεσμο βοήθειας προς την Αφρική και τη Μαδαγασκάρη. Δραστηριοποιήθηκε στο Συνασπισμό για τη Δεκαετία, για έναν πολιτισμό με ειρήνη και χωρίς βία», καθώς και σε άλλους οργανισμούς. Έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις για τη δράση του. Έγινε πρέσβης της Γαλλίας και αξιωματούχος της Λεγεώνας της Τιμής.

Ακτιβιστής της Αριστεράς και ένθερμος ευρωπαϊστής, από το 1983, μετά τη συνταξιοδότησή του, εξέδωσε πολλά βιβλία. Πιο γνωστά το «Αγωνιστείτε» (με τον Ζιλ Βαντερπότεν το 2011), και το «Απαιτείστε! Έναν πλήρη πυρηνικό αφοπλισμό», μια έκκληση για την κατάργηση των πυρηνικών όπλων.

Έγινε παγκοσμίως γνωστός όταν εξέδωσε το βιβλίο-μανιφέστο «Αγανακτήστε» τον Οκτώβριο του 2010. Πούλησε περίπου 4,5 εκατομμύρια αντίτυπα και μεταφράστηκε σε 30 γλώσσες. Η έκδοση του βιβλίου συνέπεσε με την Αραβική Άνοιξη και την πτώση των δικτατορικών καθεστώτων της Βορείου Αφρικής. Το όνομα «Αγανακτισμένοι» υιοθέτησαν οι διαδηλωτές στην Ισπανία και στην Ελλάδα. Το βιβλίο ενέπνευσε και το νεοϋορκέζικο κίνημα «Occupy Wall Street».

Το 2012 ο Στεφάν Εσέλ εξέδωσε το βιβλίο «Ας κηρύξουμε ειρήνη! Για την πρόοδο του πνεύματος», το οποίο περιλαμβάνει συνομιλίες του με τον Δαλάι Λάμα. Ακόμη έγραψε με τον φιλόσοφο Εντγκάρ Μορέν το βιβλίο «Ο δρόμος της ελπίδας», μια πρόταση συνολικής μεταρρύθμισης στους πολίτες της Ευρώπης, που θα απαντά σε κάθε μορφής βαρβαρότητα, που φέρνει η αβεβαιότητα της οικονομικής και πολιτικής κρίσης. Επίσης το «Ο επιζήσας και ο εξόριστος. Ισραήλ-Παλαιστίνη: ένα αίτημα δικαιοσύνης».

Βασική του αρχή: «Η χειρότερη στάση απ’ όλες είναι η αδιαφορία, να λες 'δεν μπορώ να αλλάξω τίποτε'». Θεωρούσε ότι πολλές φορές ο νόμος κρύβει οικονομικές και πολιτικές σκοπιμότητες. Η ανυπακοή σ' έναν τέτοιο νόμο μπορεί να έχει την αστική νομιμότητα. Έδινε ιδιαίτερη σημασία στο Ίντερνετ ως μέσο για τους κοινωνικούς αγώνες.

Πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου 2013.
Βιβλία του στα ελληνικά

«Αγανακτήστε» (εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση Σώτη Τριανταφύλλου)
«Αγωνιστείτε» (εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση Σώτη Τριανταφύλλου)
με τον Εντγκάρ Μορέν «Ο δρόμος της ελπίδας» (εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση Σώτη Τριανταφύλλου)

Πηγή

Εφημερίδα «Εποχή», Κυριακή, 12 Δεκεμβρίου 2010