Ο Ροζέ Γκαρωντύ (Roger Garaudy, 17 Ιουλίου 1913- 13 Ιουνίου 2012) ήταν Γάλλος φιλόσοφος και για πολλά χρόνια ανώτατο στέλεχος και θεωρητικός του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος.

Θεωρητικός και άνθρωπος της δράσης

Ο Ροζέ Γκαρωντύ γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1913 στη Μασσαλία και απεβίωσε στο Παρίσι στις 13 Ιουνίου 2012. Σε ηλικία 14 ετών έγινε προτεστάντης. Η μητέρα του ήταν καθολική, ενώ ο πατέρας του άθεος. Είκοσι χρονών, το 1933, πριν αποφοιτήσει από τη Φιλοσοφική Σχολή του Κλερμόν, εντάχθηκε στο Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Επί σαράντα χρόνια υπήρξε ο κύριος στοχαστής, θεωρητικός και εκφραστής των θέσεων του ΓΚΚ. Στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ανήκε στην Αντίσταση και πολέμησε στην Αλγερία, όπου συνελήφθη αιχμάλωτος και κρατήθηκε επί 30 μήνες σε στρατόπεδο αιχμαλώτων. Το 1945 έγινε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Γαλλικού ΚΚ και το 1956 μέλος του Πολιτικού Γραφείου. Τιμήθηκε για την αντιστασιακή του δράση. Έγινε βουλευτής για πρώτη φορά το 1945, επανεξελέγη στην Εθνοσυνέλευση το 1956-1958 και ήταν γερουσιαστής του Σηκουάνα την περίοδο 26/4/1959 έως 31/10/1962 οπότε παραιτήθηκε. Αν και κομμουνιστής, ο Γκαρωντύ ήταν θρήσκος, έγινε μάλιστα και καθολικός Δίδαξε φιλοσοφία σε σχολεία στο Αλμπί της νότιας Γαλλίας, στο Αλγέρι και στο Παρίσι (1958-1959), κατόπιν έγινε λέκτορας και τακτικός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο. Το 1953 έγινε διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Σορβόνης υποβάλλοντας διατριβή με τίτλο «Η υλιστική θεωρία της γνώσης», το 1954 διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Μόσχας, όπου παρουσίασε μελέτη με τίτλο «Το πρόβλημα της ελευθερίας και της αναγκαιότητας στο φως του μαρξισμού». Το 1956 συγκρούστηκε με έναν άλλο μαρξιστή φιλόσοφο, τον Λουί Αλτουσέρ.

Στην Αθήνα

Όντας μέλος του Πολιτικού Γραφείου του Γαλλικού ΚΚ ο Γκαρωντύ επισκέφθηκε την Αθήνα τον Μάιο του 1965. Ήταν ο βασικός προσκεκλημένος στην Πρώτη Εβδομάδα Σύγχρονης Σκέψης, την οποία είχαν διοργανώσει οι εκδόσεις «Θεμέλιο». Και εξέφρασε θέσεις μάλλον αιρετικές απέναντι στον ορθόδοξο μαρξισμό αλλά και θετικές ως προς τον καθολικισμό, σε βαθμό που προκάλεσε διαμαρτυρίες από το ακροατήριο (αριστερό ως επί το πλείστον). Ο Στρατής Τσίρκας επιχείρησε να τον προστατεύσει, λέγοντας: «Πρέπει να μην κάνουμε ιδεολογική τρομοκρατία». Ακόμη, στην ίδια εκδήλωση ο Γκαρωντύ είπε πώς έβλεπε τον διάλογο: «Πρέπει πάντα να σκεφτόμαστε όλους τους ανθρώπους, όποιοι κι αν είναι (εκτός βέβαια από τους Ες-Ες, εκτός από τους οπαδούς του Χίτλερ ή εκείνου του μεγάλου ηλίθιου του Μουσολίνι) πρέπει να σκεφτόμαστε εκείνους που ονομάζουμε αντιπάλους και όχι εχθρούς, πρέπει πάντα να τους έχουμε απλωμένο το χέρι εγκάρδιο, γενναιόδωρο, δηλαδή ανθρώπινο, και να συζητάμε μαζί τους, να έχουμε επαφές μαζί τους».
Εκτός ΚΚ

Στα τέλη της δεκαετίας του '60 άσκησε κριτική στο Κομμουνιστικό Κόμμα, χαρακτήρισε μάλιστα τον ηγέτη του Ζωρζ Μαρσέ νεκροθάφτη του ΚΚ. Επίσης, στηλίτευσε τη σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία, το 1968. Ως συνέπεια το Κομμουνιστικό Κόμμα τον διέγραψε από τις τάξεις του τον Μάιο του 1970.

Με το Ισλάμ

Το 1982 έγινε μουσουλμάνος, παίρνοντας το όνομα Ragaa. Το 1996 κυκλοφόρησε το βιβλίο «Οι θεμελιώδεις μύθοι της ισραηλινής πολιτικής», στο οποίο αρνούνταν ότι το Ολοκαύτωμα συνέβη όπως μας το παρουσιάζουν. Το βιβλίο αυτό είχε αποσπάσει επαίνους από το καθεστώς του Ιράν, τον Μουαμάρ Καντάφι (του έδωσε και βραβείο το 2002), τους Σαουδάραβες και τον Νασράλα, αρχηγό της Χεζμπολάχ. Τον κατήγγειλαν δύο αντιρατσιστικές οργανώσεις και, το 1998, καταδικάστηκε σε φυλάκιση με αναστολή, στη βάση του νόμου Γκεϊσό, ο οποίος απαγορεύει να τίθεται εν αμφιβόλω η γενοκτονία των Εβραίων από τους Ναζί. Θεωρούσε αμερικανική προβοκάτσια τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
Έγραψε περισσότερα από 50 βιβλία, κυρίως πολιτικής φιλοσοφίας. Επισημαίνεται το έργο του «Ελευθερία» (με θέμα το πρόβλημα της ελευθερίας και της αναγκαιότητας) που το 1960 μεταφράστηκε και στα ελληνικά, όπως και το έργο του «Η μεγάλη καμπή του σοσιαλισμού». Ο Ροζέ Γκαρωντύ πέθανε στις 13 Ιουνίου 2012 στο Παρίσι.

Έργα στα ελληνικά

«Ελευθερία» (εκδόσεις Κυψέλη)
«Η άλλη λύση» (εκδόσεις Ολκός)
«Η μεγάλη καμπή του σοσιαλισμού» (εκδόσεις Πάπυρος Βίπερ)
«Ολόκληρη η αλήθεια» (εκδόσεις Καμαρινόπουλος)
«Ξανακατακτώντας την ελπίδα» (εκδόσεις Βέγας)
«Η ελευθερία εν αναστολή Πράγα 1968»
«Καρλ Μαρξ» (εκδόσεις Ολκός)
«Ο χορός στη ζωή» (εκδόσεις Ηριδανός)
«ΗΠΑ Η εμπροσθοφυλακή της παρακμής» (εκδόσεις Νέα Θέσις)
«Οι θεμελιώδεις μύθοι της ισραηλινής πολιτικής» (εκδόσεις Νέα Θέσις)
«Ο ισραηλινός σιωνισμός στο εδώλιο» (εκδόσεις Νέα Θέσις)

Πηγή

Το Βήμα 15/6/2012, άρθρο του Γιάννη Μπασκόζου

Εγκυκλοπαίδεια Φιλοσοφίας

Γάλλοι

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library