ART

 

.

Ο Μωρίς Μερλώ-Ποντύ (Maurice Merleau-Ponty, 14 Μαρτίου 1908 – 3 Μαΐου 1961) ήταν Γάλλος φαινομενολόγος, βαθύτατα επηρεασμένος από τους Καρλ Μαρξ, Έντμουντ Χούσερλ και Μάρτιν Χάιντεγκερ, ενώ συνδέθηκε στενά με τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ (ο οποίος αργότερα ισχυρίστηκε ότι "προσηλυτίστηκε" στον Μαρξισμό από τον Μερλώ-Ποντύ) και τη Σιμόν ντε Μποβουάρ. Στον πυρήνα της φιλοσοφίας του Μερλώ-Ποντύ βρίσκεται ένα διαρκές όρισμα για τον θεμελιώδη ρόλο που παίζει η αντίληψη στην κατανόηση του κόσμου, όπως επίσης και στην διάδραση με αυτόν. Όπως και άλλοι φαινομενολόγοι, ο Μερλώ-Ποντύ εξέφρασε τις φιλοσοφικές του αναζητήσεις σε γραπτά κείμενα για την τέχνη, τη λογοτεχνία, τη γλωσσολογία, και την πολιτική· ωστόσο ο Μερλώ-Ποντύ ήταν ο μόνος σπουδαίος φαινομενολόγος του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα που ασχολήθηκε εκτενώς με τις επιστήμες, και ειδικότερα με την περιγραφική ψυχολογία.

Βιβλία του Μερλώ -Ποντύ

Ανθρωπισμός και τρομοκρατία (1947), μτφρ. Μπάμπης Λυκούδης, Εξάντας, Αθήνα 1988. Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005.

Η αμφιβολία του Σεζάν. Το μάτι και το πνεύμα, εισαγ.-μτφρ. Αλέκα Μουρίκη, Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 1991.

Η πρόζα του κόσμου, μτφρ. Φώτης Καλλίας, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 1990.

Οι περιπέτειες της διαλεκτικής, μτφρ. Μπάμπης Λυκούδης, Εκδόσεις Ύψιλον, Αθήνα 1984.

Προοίμιοστην “Φαινομενολογία της αντίληψης”, μτφρ. Φώτης Καλλίας, Εκδόσεις Έρασμος, Αθήνα 1977.

Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2005.
Άρθρα του Μερλώ -Ποντύ

«Ανάγνωση του Μονταίν», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 333-359.

«Ανάγνωση του Μονταίνιου», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2005, σσ. 325-346.

«Αποσπάσματα από την “Εισαγωγή στην Προέλευση της γεωμετρίας του Χούσερλ”», στο Έντμουντ Χούσερλ, Η προέλευση της γεωμετρίας, επιλογή κειμένων-εισαγ.μτφρ. σχόλια Παύλος Κόντος, Εκδόσεις Εκκρεμές, σειρά «Ευμενείς έλεγχοι», Αθήνα 2003, σσ. 163-183.

«Από τον Μως στον Κλωντ Λεβί-Στρως», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 163-186.

«Από τον Μως στον Κλωντ Λεβί-Στρως», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2005, σσ. 181-202.

«Για τη φαινομενολογία της γλώσσας», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2005, σσ. 135-155.

«Η πλάγια λαλιά και οι φωνές της σιωπής», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2005, σσ. 63-133.

«Η πλάγια λαλιά και οι φωνές της σιωπής», μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, στο συλλογικό τόμο Έννοιες της τέχνης τον 20ο αιώνα, επιστημ. επιμέλ.-εισαγωγή: Παναγιώτης Πούλος, Αθήνα 2006.

«Μεταφυσική και άνθρωπος» (από το Sens et non–sens), μτφρ. Ευγενία Νικολαϊδου, στο Κων. Βουδούρης (επιμ.), Μεταφυσική, Αθήνα 1980, σσ. 309-327.

«Ο Αϊνστάιν και η κρίση του λόγου», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 321-332.

«Ο Αϊνστάιν και η κρίση του λόγου», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2005, σσ. 315-324.

«Ο άνθρωπος και η αντιξοότητα», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2005, σσ. 369-400.

«Ο αυτοδημιουργημένος Μπερξόν», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2005, σσ. 295-314.

«Ο Μπερξόν εν τω γίγνεσθαι», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 301-321.

«Ο φιλόσοφος και η κοινωνιολογία», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 131-161.

«Ο φιλόσοφος και η κοινωνιολογία», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2005, σσ. 157-180.

«Ο φιλόσοφος και η σκιά του», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 255-300.

«Ο φιλόσοφος και η σκιά του», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2005, σσ. 259-293.

«Παντού και πουθενά», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 184-253.

«Παντού και πουθενά», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2005, σσ. 203-258.

«Προοίμιο στην “Φαινομενολογία της αντίληψης”», στο Μ. Merleau–Ponty, Προοίμιο στην “Φαινομενολογία της αντίληψης”, μτφρ. ΦώτηςΚαλλίας, ΕκδόσειςΈρασμος, Αθήνα 1977, σσ. 19-47.

«Σημείωμα για τον Μακιαβέλι», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 361-388.

«Σημείωση για τον Μακιαβέλι», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2005, σσ. 347-368.

«Το σώμα ως αντικείμενο και η μηχανιστική φυσιολογία», στο συλλογικό τόμο, Τα όρια του σώματος. Διεπιστημονικές προσεγγίσεις, επιμέλεια Δήμητρα Μακρυνιώτη, Εκδόσεις Νήσος, Αθήνα 2004.

«Φαινομενολογία της γλώσσας», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 103-129.
Βιβλία για τον του Μερλώ -Ποντύ

Κωνσταντίνου, Χρήστος, Merleau–Ponty: «Πρέπει να λερώσουμε τα χέρια». Από τη μορφή στον ολισμό: Όψεις του οντολογικού προβλήματος στη φιλοσοφία του Μερλώ-Ποντύ, Σπανός-Βιβλιοφιλία, Αθήνα 2013.

Μπανάκου-Καραγκούνη, Χαρά, Διαστάσεις του ορατού. Η φιλοσοφία της τέχνης στο έργο του M.Merleau–Ponty, Έννοια, Αθήνα 2008.

Descombes, Vincent, Το ίδιο και το άλλο. 45 χρόνια γαλλικής φιλοσοφίας (1933-1978), μτφρ. Λένα Κασίμη, Praxis, Αθήνα 1984 [2. Η ανθρώπινη προέλευση της αλήθειας (Μερλώ-Ποντύ, σσ. 78-99].
Άρθρα για τον Μερλώ -Ποντύ

Δεληβογιατζής, Σωκράτης, «Σάρκα: Η αναίρεση του αναγωγισμού στον Merleau–Ponty», Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώ­ρηση, τόμ. 2, τχ. 4, Ιανουάριος 1985, σσ. 36-48.

Καραποστόλης, Βασίλης, «Στις ρίζες της κοινωνικής εμπειρίας: Schutzκαι Merleau–Ponty», στο Β. Καραποστόλης, Στις ρίζες της κοινωνικής εμπειρίας. Κείμενα κοινωνικής φιλοσοφίας, Αθήνα, εκδ. «Γνώση», 1987, σσ. 27-51. Πρώτη δημοσίευση στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, τ. 48, 1983, σσ. 75-93.

Μουρίκη, Αλέκα, «Επίμετρο. Μια φιλοσοφία της έκφρασης: επιστροφή στη λαλιά – επιστροφή στα ίδια τα πράγματα» στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 2005, σσ. 401-419.

«Merleau–Ponty και Husserl: Από την υπερβα­τική φαινομενολογία στη σκέψη του χιάσματος»,Λεβιά­θαν, τχ. 6, 1990, σσ. 73-87.

Νικολαΐδου, Ευγενία, «Απόψεις της φιλοσοφίας του M. Merleau–Ponty σχετικές προς την οντολογία του», Κων. Βουδούρης (επιμ.), Μεταφυσική, Αθήνα 1980, σσ. 329-336.

Blanchot, Maurice, «Ο φιλοσοφικός λόγος» (1971), μτφρ. Μαρία Μυλωνά στο Μ. Merleau–Ponty,Προοίμιο στην “Φαινομενολογία της αντίληψης”, Εκδόσεις Έρασμος, Αθήνα 1977, σσ. 9-17.

Όλα τα παραπάνω βρίσκονται στο διαδικτυακό ιστότοπο περί γαλλικής φιλοσοφίας: http://www.frenchphilosophy.gr/maurice-merleau-ponty/#.VWo7PyHtmko

Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Μωρίς Μερλώ-Ποντί


Εξωτερικοί σύνδεσμοι

http://filosofia.dipafilo.unimi.it/~chiasmi/
http://www.uri.edu/artsci/phl/impc/
http://plato.stanford.edu/entries/merleau-ponty/
http://www.iep.utm.edu/merleau/
http://fr.wikipedia.org/wiki/Maurice_Merleau-Ponty
http://en.wikipedia.org/wiki/Maurice_Merleau-Ponty
http://www.mythosandlogos.com/MerleauPonty.html
http://www.biblionet.gr/author/23898/%CE%9C%CF%89%CF%81%CE%AF%CF%82_%CE%9C%CE%B5%CF%81%CE%BB%CF%8E_-_%CE%A0%CE%BF%CE%BD%CF%84%CF%8D

Γάλλοι

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License