Η Μαρία Αντουανέτα (Βιέννη, 2 Νοεμβρίου 1755 - Παρίσι, 16 Οκτωβρίου 1793) ήταν βασίλισσα της Γαλλίας. Αυτή και ο σύζυγος της, ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ (1754-1793) αποκεφαλίστηκαν δημόσια με γκιλοτίνα από φιλελεύθερους επαναστάτες κατά τη Γαλλική Επανάσταση.
Παιδική ηλικία
Βαφτίστηκε με το όνομα Μαρία Αντωνία Ιωσηφίνα Ιωάννα, δούκισσα της Αυστρίας. Ήταν το 15ο και τελευταίο παιδί της αυτοκράτειρας Μαρίας Θηρεσίας και του αυτοκράτορα Φραγκίσκου Α΄ της Αυστρίας. Οι δυσκολίες κατά τη διάρκεια της γέννας της Μαρίας Αντουανέτας, αλλά και ο καταστροφικός σεισμός της Λισαβώνας, την ίδια ακριβώς μέρα που γεννήθηκε, ήταν "οιωνοί" θανάτου, για την άσχημη πορεία που θα ακολουθούσε η μετέπειτα βασίλισσα της Γαλλίας.
Η Μαρία Αντουανέτα σε ηλικία επτά ετών, 1763
Σύντομα φάνηκε ο ατίθασος χαρακτήρας της, όταν προκαλούσε συχνά φασαρίες και αναταραχές και αρνείτο να κάνει μάθημα, για να ασχοληθεί με άλλα πράγματα. Η ανατροφή της βασιζόταν, όπως και στα υπόλοιπα αδέρφια της, σε ένα σκληρό πρόγραμμα το οποίο είχε δημιουργήσει η ίδια η αυτοκράτειρα. Το πρόγραμμα αυτό περιελάμβανε μαθήματα χορού, θεατρικές παραστάσεις, ιστορία, ζωγραφική, ορθογραφία, γεωγραφία, μαθηματικά και εκμάθηση ξένων γλωσσών. Τα κορίτσια επιπλέον μάθαιναν την τέχνη του κεντήματος.
Η αυτοκράτειρα ενδιαφερόταν να βελτιώσει τις σχέσεις της με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη, για να κερδίσει η Αυστρία την εμπιστοσύνη της Ευρώπης. Ήξερε ότι οι συγγενικοί δεσμοί με τους βασιλικούς οίκους της Ευρώπης θα δυνάμωναν την θέση της Αυστρίας. Περισσότερο ενδιαφερόταν να συνάψει και να βελτιώσει τις σχέσεις της με τον βασιλικό Οίκο των Βουρβόνων, που κυβερνούσαν στην Γαλλία, την Ισπανία και την Σικελία.
Ο γάμος της Μαρίας Αντουανέτας με τον μετέπειτα Λουδοβίκο ΙΣΤ΄ της Γαλλίας ήταν από νωρίς στα σχέδια της Μαρίας Θηρεσίας. Απέβλεπε στο να φέρει την πολυπόθητη ειρήνη ανάμεσα στη Γαλλία και την Αυστρία. Μετά από πολλές διαπραγματεύσεις, ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΕ΄ της Γαλλίας ζήτησε το χέρι της Μαρίας Αντουανέτας για χάρη του εγγονού του, τον μετέπειτα Λουδοβίκο ΙΣΤ΄.
Μετά την υπογραφή του γαμήλιου συμβολαίου, η Μαρία Αντουανέτα ξεκίνησε εντατικά μαθήματα εκμάθησης των γαλλικών, ώστε να είναι έτοιμη για τον ρόλο της ως βασίλισσας της Γαλλίας.
Στις 19 Απριλίου 1770 ο γάμος έγινε στην Βιέννη. Τις επόμενες ημέρες προετοιμάστηκε η αναχώρηση της μέλλουσας βασίλισσας και η Μαρία Θηρεσία καθησύχαζε την κόρη της που έκλαιγε συνεχώς.
Το 14χρονο κορίτσι αποχαιρέτησε στις 21 Απριλίου 1770 την μητέρα της και τα αδέλφια της στη Βιέννη και αναχώρησε για τη Γαλλία, για το πολυτελές ανάκτορο των Βερσαλλιών. Στις 16 Μαΐου έγινε ο πραγματικός γάμος της Μαρίας Αντουανέτας με τον μετέπειτα βασιλιά Λουδοβίκο ΙΣΤ΄ στις Βερσαλλίες, και η νέα βασίλισσα παρουσιάστηκε στην γαλλική βασιλική αυλή.
Βασίλισσα της Γαλλίας
Πορτραίτο της Μαρίας Αντουανέτας με τα παιδιά της, 1787
Το 1774 το βασιλικό ζευγάρι ανέβηκε επίσημα στον γαλλικό θρόνο μέσα από φαντασμαγορικές τελετές, αλλά σύντομα ήρθε σε ρήξη με το γαλλικό αντιαυστριακό κόμμα. Και όχι μόνο με το αντιαυστριακό κόμμα, αλλά και με τις θείες του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΣΤ΄, που έβγαλαν στη Μαρία Αντουανέτα το όνομα "η Αυστριακή".
Ξόδευε κάθε μήνα 15.000 λίβρες για ζητήματα όπως η μόδα, οι κομμώσεις και πολυτελή κοσμήματα, καθώς και για την ανέγερση ενός μικρού, αλλά πολύ πολυτελούς κτίσματος στις Βερσαλλίες, το Μικρό Τριανόν, ενώ μεγάλο μέρος του γαλλικού πληθυσμού πέθαινε από την πείνα. Αυτό δεν βοηθούσε καθόλου τις σχέσεις της με τον γαλλικό λαό, ο οποίος ήταν δυσαρεστημένος από εκείνη, ενώ ταυτόχρονα οργίαζαν οι φήμες γύρω από την ίδια και την ιδιωτική της ζωή, όπως και τις σεξουαλικές της προτιμήσεις.
Σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές την επισκέφτηκε ο αδερφός της αυτοκράτορας Ιωσήφ Β΄ των Αψβούργων, ο οποίος προσπάθησε να την συνετίσει, θυμίζοντας της τις υποχρεώσεις της απέναντι στον γαλλικό λαό. Από τότε, και ιδίως μετά τη γέννηση της πρώτης κόρης της, Μαρίας Θηρεσίας Καρλόττας, τον Δεκέμβριο του 1778, η βασίλισσα ζούσε πιο απλά.
Με τον θάνατο της μητέρας της το 1780, η Μαρία Αντουανέτα έχασε μία καλή και έξυπνη σύμβουλο. Η θέση της όμως ενδυναμώθηκε, όταν το 1781 γεννήθηκε ο πρώτος της γιος, Λουδοβίκος Ιωσήφ της Γαλλίας, που πέθανε σε ηλικία οκτώ ετών. Το 1785 γεννήθηκε ο δεύτερος της γιος, Λουδοβίκος, δούκας της Νορμανδίας, και το 1786 η δεύτερη κόρη της, Σοφία Βεατρίκη, η οποία τελικά πέθανε το 1787.
Γαλλική Επανάσταση
Το έτος 1789 αποτέλεσε σημείο καμπής στην ζωή της Μαρίας Αντουανέτας. Στις 4 Ιουνίου πέθανε ο πρωτότοκος αγαπητός γιος της. Η οικονομική και πολιτική κατάσταση της Γαλλίας χειροτέρευε συνεχώς. Γρήγορα ξέσπασε και η Γαλλική Επανάσταση.
Στις 5 και 6 Οκτωβρίου 1789, ο λαός του Παρισιού ξεχύθηκε στο βασιλικό ανάκτορο των Βερσαλλιών και εξαγριωμένος κατευθύνθηκε προς το υπνοδωμάτιο της Μαρίας Αντουανέτας. Εκείνη από μια μυστική έξοδο κατάφερε να φτάσει στα διαμερίσματα του βασιλιά και έτσι γλίτωσε το λιντσάρισμα. Αλλά αν και γλίτωσε, η βασιλική οικογένεια, αιχμαλωτίστηκε. Στη συνέχεια την μετέφεραν στο Παρίσι. Η βασίλισσα όμως προσπάθησε να δραπετεύσει μαζί με τον βασιλιά και τα παιδιά της, βοηθούμενη από φίλους και συγγενείς στο εξωτερικό. Η προσπάθειά της αυτή απέτυχε, καθώς συνελήφθη κοντά στα σύνορα με το Βέλγιο, όταν κάποιος αναγνώρισε τον Λουδοβίκο από την απεικόνιση του προσώπου του σε ένα νόμισμα. Η αναγνώριση θα ηταν λογικά εύκολη, καθώς οι βασιλείς ήταν τόσο προσηλωμένοι στο πρωτόκολλο, που δεν έλαβαν τις απαραίτητες προφυλάξεις για τη μεταμφίεσή τους και ταξίδευαν και με αντικείμενα πάνω τους (και μέσα στην άμαξα) που τους έκαναν εύκολο στόχο.
Φυλακίστηκε στο Παρίσι, όπως και τα υπόλοιπα μέλη της βασιλικής οικογενείας. Στη φυλακή και μέσα από τα γράμματά της η Μαρία Αντουανέτα εμφάνισε μια πρωτοφανή αλλαγή στον χαρακτήρα της. Καθοδηγούσε και έδινε συμβουλές στους δικούς της ανθρώπους και εμφανίζοταν αποφασισμένη να οδηγήσει η ίδια την εκστρατεία ενάντια στην Γαλλική επανάσταση.
Παρόλα αυτά καρατομήθηκε με γκιλοτίνα. Λέγεται ότι τα τελευταία της λόγια πριν την καρατόμηση ήταν, «Συγχωρήστε με, κύριε. Δεν το έκανα επίτηδες.» όταν ανεβαίνοντας στην γκιλοτίνα σκόνταψε στο πόδι κάποιου.[1][2][3][4][5]
Της αποδίδεται η θρυλική φράση: «αν δεν έχει ο λαός ψωμί, ας φάει παντεσπάνι», αν και κατά μία άλλη εκδοχή δεν το είχε πει η ίδια,αλλά η φράση κυκλοφορούσε σε διάφορα έντυπα ήδη από το 1760 αντικατοπτρίζοντας την παρακμή της αριστοκρατίας.[εκκρεμεί παραπομπή]
Η Μαρία Αντουανέτα ως η θέα Ήβη
Η Μαρία Αντουανέτα με τα κοσμήματα της στέψης
Η Μαρία Αντουανέτα το 1788 ένα χρόνο πριν την Επανάσταση
Η Μαρία Αντουανέτα μαζί με δύο από τα παιδιά της την Μαρία Θηρεσία και τον Λουδοβίκο Ιωσήφ
Marie-Antoinette cropped.jpg
Η Μαρία Αντουανέτα σε ηλικία 12 με 13 ετών
Το αγαπημένο πορτρέτο της Μαρίας Θηρεσίας με την Μαρία Αντουανέτα φιλοτεχνημένο το 1771 από τον Ιωσήφ Krantzinger
Παραπομπές
«Μαρία Αντουανέτα» από ΕΡΤ3 στη ραδιοφωνική εκπομπή "Μια ιστορία θα σας πω" με τον δημοσιογράφο Θανάση Βικόπουλο. Δημοσιεύθηκε 02/11/2015. Ανακτήθηκε 29/08/2018.
«Τα τελευταία λόγια 13 μεγάλων προσωπικοτήτων της ιστορίας λίγο πριν ξεψυχήσουν» της Παναγιώτας Κλεάνθους στο mononews.gr. Δημοσίευση 25/10/2017. Αρχειοθετήθηκε 29/06/2018. Ανακτήθηκε 29/08/2018.
(Αγγλικά) "Exploring Versailles and the History of Marie Antoinette" από www.aesu.com. Δημοσιεύθηκε 15/10/2015. Αρχειοθετήθηκε 11/01/2017. Ανακτήθηκε 29/08/2018.
(Αγγλικά) "10 Top Marie Antoinette Quotes" από quotes.thefamouspeople.com. Αρχειοθετήθηκε 01/05/2017. Ανακτήθηκε 29/08/2018.
(Αγγλικά) "Marie Antoinette quotes" από goodreads.com. Αρχειοθετήθηκε 24/04/2017. Ανακτήθηκε 29/08/2018.
Βασίλισσες και Αυτοκράτειρες της Γαλλίας
Καρολίδες
(800 - 987)
Ερμεγκάρντ της Εσπμπάγ Ιουδήθ της Βαυαρίας Ερμεντρούδη της Ορλεάνης Ρισίλντ της Αρντέν Αδελαΐδα του Παρισιού Ρισάρντ της Σουηβίας Τεοντεράντ Φρεντερούνα Έντζιφου της Αγγλίας Βεατρίκη του Βερμαντουά Έμμα της Γαλλίας Γκερμπέργκα της Σαξονίας Έμμα της Ιταλίας
Καπέτοι
(987 - 1328)
Αδελαΐδα της Ακουιτανίας Ροζάλα της Λομβαρδίας Μπέρθα της Βουργουνδίας Κωνστάνς της Αρλ Ματθίλδη της Φρισίας Άννα του Κιέβου Μπέρθα της Ολλανδίας Μπερτράντ του Μονφώρ Αδελαΐδα της Σαβοΐας Ελεονώρα της Ακουιτανίας Κωνστάνς της Καστίλλης Αδέλα της Καμπανίας Ισαβέλλα του Αινώ Ίνγκεμποργκ της Δανίας Αγνή της Μερανίας Λευκή της Καστίλης Μαργαρίτα της Προβηγκίας Ισαβέλλα της Αραγωνίας Μαρία της Βραβάντης Ιωάννα Α' της Ναβάρρας Μαργαρίτα της Βουργουνδίας Κλημεντία της Ουγγαρίας Ιωάννα Β΄ της Βουργουνδίας Λευκή της Βουργουνδίας Μαρία του Λουξεμβούργου Ιωάννα του Εβρέ
Βαλουά
(1328 - 1498)
Ιωάννα της Βουργουνδίας Λευκή της Ναβάρρας Ιωάννα Α΄ της Ωβέρνης Ιωάννα των Βουρβόνων Ισαβέλλα της Βαυαρίας Μαρία του Ανζού Καρλόττα της Σαβοΐας Άννα της Βρετάνης
Βαλουά-Ορλεάνης
(1498 - 1515)
Ιωάννα της Γαλλίας Άννα της Βρετάνης Μαρία Τυδώρ
Βαλουά-Ανγκουλέμ
(1515 - 1589)
Κλαυδία της Γαλλίας Ελεονώρα της Αυστρίας Αικατερίνη των Μεδίκων Μαρία Στιούαρτ Ελισάβετ της Αυστρίας Λουίζα της Λωρραίνης-Βοντεμών
Βουρβόνοι
(1589 - 1792)
Μαργαρίτα της Γαλλίας Μαρία των Μεδίκων Άννα της Αυστρίας Μαρία Θηρεσία της Ισπανίας Μαρία Λεστσίνσκα Μαρία Αντουανέτα της Αυστρίας Μαρία Ιωσηφίνα της Σαβοΐας (κατ΄ όνομα)
Βοναπάρτη
(1804 - 1814)
Ιωσηφίνα ντε Μποαρνέ Μαρία Λουίζα της Αυστρίας
Βουρβόνοι
(1814 - 1830)
Μαρία Θηρεσία της Γαλλίας
Βουρβόνοι-Ορλεάνης
(1830 - 1848)
Μαρία Αμαλία της Νάπολης και της Σικελίας
Βοναπάρτη
(1852 - 1870)
Ευγενία του Μοντίχο
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
