Ζωρζ Κλεμανσώ

Ο Ζωρζ Μπενζαμάν Κλεμανσώ (Georges Benjamin Clemenceau, 28 Σεπτεμβρίου 1841 – 24 Νοεμβρίου 1929) ήταν Γάλλος πολιτικός, ηγέτης της χώρας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ηγέτης του Ριζοσπαστικού Κόμματος, είχε κεντρικό ρόλο στην Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία. Ήταν πρωθυπουργός της Γαλλίας από το 1906 μέχρι το 1909 και ξανά την περίοδο 1917-1920. Ήταν ένας από τους κύριους αρχιτέκτονες της Συνθήκης των Βερσαλλιών στη Σύνοδο Ειρήνης του Παρισιού το 1919.

Βιογραφία

Ο Κλεμανσώ γεννήθηκε στο Μουιγιερόν-αν-Παρ, στον νομό Βαντέ στις 28 Σεπτεμβρίου 1841. Μετά τις σπουδές του στο λύκειο της Νάντης, σπούδασε ιατρική στο Παρίσι, αλλά δεν αποφοίτησε.[1] Στο Παρίσι έγινε πολιτικός ακτιβιστής και δημοσιογράφος. Το Δεκέμβριο του 1861 ήταν συνιδρυτής μιας εβδομαδιαίας εφημερίδας, της Le Travail. Συνελήφθη στις 23 Φεβρουαρίου 1862, για αφισοκόλληση που καλούσε να διαδηλώσεις. Φυλακίστηκε για 77 μέρες. Αποφοίτησε από την ιατρική στις 13 Μαΐου 1865. Πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες όταν άρχισαν να συλλαμβάνουν αντιφρονούντες. Δούλεψε στη Νέα Υόρκη την περίοδο 1865-1869, μετά τον Αμερικανικό Εμφύλιο. Στις 23 Ιουνίου 1869 παντρεύτηκε την Μέρι Πλάμμερ (1848-1923) στη Νέα Υόρκη. Μαζί απέκτησαν τρία παιδιά, μέχρι που πήραν διαζύγιο.[2]

Επέστρεψε στη Γαλλία μετά την ήττα στο Σεντάν και την πτώση της Δεύτερης Αυτοκρατορίας. Το 1870 διορίστηκε δήμαρχος του 18ου διαμερίσματος του Παρισιού, το οποίο περιλαμβάνει την Μονμάρτρη. Η Παρισινή Κομμούνα τον καθαίρεσε από τα καθήκοντά του ως δήμαρχος. Προσπάθησε να εκλεγεί στο συμβούλιο της Κομμούνας αλλά δεν τα κατάφερε.[3] Το 1871 εξελέγη στο δημοτικό συμβούλιο του Παρισιού. Το 1876 εξελέγη στην κάτω βουλή και ήταν μέλος της άκρας αριστεράς και του ριζοσπαστικού κόμματος. Το 1880 άρχισε να εκδίδει την εφημερίδα La Justice. Έγινε γνωστός ως πολιτικός επικριτής. Αντιτάχθηκε στην αποικιακή πολιτική του Ζυλ Φερύ, προκαλώντας την πτώση της κυβέρνηση του Φερύ το 1885. Ήταν υπεύθυνος για το διορισμό του Ζορζ Μπουλανζέ ως υπουργός πολέμου, αλλά στράφηκε εναντίον του όταν κατάλαβε ότι ο Μπουλανζέ ήταν ένας φιλόδοξος δημαγωγός εθνικιστής. Όμως, το ριζοσπαστικό κόμμα αποδυναμώθηκε λόγω του διχασμού που προκάλεσε ο Μπουλανζέ και η συκοφαντική ανάμιξή του ονόματός του στο σκάνδαλο του Παναμά είχαν ως αποτέλεσμα να μην επανεκλεγεί βουλευτής το 1893. Στη συνέχεια, ο Κλεμανσώ ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία. Στην υπόθεση Ντρέιφους υποστήριξε ενεργά τον Εμίλ Ζολά και την αθωότητα του Ντρεϊφούς, γράφοντας συνολικά 665 άρθρα.[4] Ως εκδότης της L'Aurore, δημοσίευσε ως πρωτοσέλιδο το J'accuse («κατηγορώ») του Εμίλ Ζολά.

Μετά τις εκλογές του 1906, στις οποίες του ριζοσπαστικό κόμμα ήρθε πρώτο, ο Φερντινάρ Σαριέ τον διόρισε Υπουργό Εσωτερικών. Ως υπουργός αντιμετώπισε με σκληρά μέτρα τις απεργίες που ακολούθησαν την καταστροφή του Κουριέρ το 1906, προκαλώντας αντιπαράθεση με τον Ζαν Ζωρές. Μετά την παραίτηση του Σαριέ, ο Κλεμανσώ έγινε πρωθυπουργός της Γαλλίας. Παραιτήθηκε το 1909, ύστερα από μια διαμάχη για τη κρίση του Μαρόκου. Την θέση του ανέλαβε ο Αριστίντ Μπριάν. Ακολούθησε μια περιοδεία στο εξωτερικό. Το 1913 ίδρυσε την εφημερίδα L'Homme libre («ο Ελεύθερος Άνθρωπος»), μέσα από την οποία καταδίκαζε τον αντιμιλιταρισμό των σοσιαλιστών. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, η εφημερίδα ήταν από τις πρώτες που λογοκρίθηκαν, και έτσι ο Κλεμανσώ άλλαξε το όνομά της σε L'Homme enchaîné («Ο Αλυσοδεμένος Άνθρωπος»).

Ο Κλεμανσώ ανέλαβε πρωθυπουργός της Γαλλίας τον Νοέμβριο του 1917, σε μια κρίση φάση του πολέμου. Η πρώτη του πράξη ήταν να αποπέμψει τον Μωρίς Σαράιγ από το Μακεδονικό Μέτωπο (επειδή συνδεόταν με τους πολιτικούς Ζοζέφ Καγιό και Λουί Μαλβί, οι οποίοι κατηγορούνταν για προδοσία).[5][6] Το 1918, συμφώνησε η Γαλλία έπρεπε να υιοθετήσει τα Δεκατέσσερα σημεία του Γούντροου Ουίλσον, καθώς ένα από αυτά ήταν η επιστροφή της Αλσατίας-Λωρραίνης στη Γαλλία, αλλά από την άλλη δεν συμφωνούσε με κάποια άλλα, όπως την Κοινωνία των Εθνών. Μετά την Γερμανική εαρινή επίθεση και την αντεπίθεση των συμμάχων, ήταν πλέον φανερό ότι η Γερμανία δεν μπορούσε να νικήσει. Στις 11 Νοεμβρίου 1918 υπογράφηκε ανακωχή. Στις 19 Φεβρουαρίου 1919, κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης Ειρήνης του Παρισιού, ο αναρχικός Εμίλ Κοτάν, επιχείρησε να δολοφονήσει τον Κλεμανσώ, πυροβολώντας το αυτοκίνητό του 7 φορές. Μία σφαίρα πέτυχε τον Κλεμανσό ανάμεσα στα πλευρά, χωρίς να τραυματίσει ζωτικά όργανα.[7] Στις 28 Ιουνίου 1919 υπογράφηκε η Συνθήκη των Βερσαλλιών.

Ο Ζωρζ Κλεμανσώ, ύστερα από έκκληση του φίλου του Ζωρζ Μαντέλ, ήταν υποψήφιος για πρόεδρος της Γαλλίας το 1920. Όμως η Ρεπουπλικανική κομματική διοίκηση επέλεξε τον Πωλ Ντεσανέλ, με 408 έναντι 389 ψήφων του Κλεμανσώ. Έτσι, ο Κλεμανσώ δεν ήθελε να είναι υποψήφιος στην Εθνοσυνέλευση, καθώς ήθελε να εκλεγεί σχεδόν παμψηφεί. Μόνο τότε, υποστήριξε, θα μπορούσε να διαπραγματευθεί με αυτοπεποίθηση με τους Συμμάχους.[8] Στη συνέχεια αποσύρθηκε από την πολιτική.
Παραπομπές

David Watson, Georges Clemenceau: A Political Biography (1976) pp. 16-22.
Watson (1976), pp. 23-32.
Milza, Pierre, L'année terrible - La Commune (mars-juin 1871)
Musée Clemenceau
Doughty 2005, p403
Palmer 1998, p157
Margaret MacMillan, Paris 1919: Six Months that Changed the World, Random House: New York, (2003) 150

Watson, p. 386.

Πηγές

Doughty, Robert A. (2005). Pyrrhic Victory. Havard University Press. ISBN 978-0-674-02726-8.
Milza, Pierre (2009). L'année terrible - La Commune (mars-juin 1871). Paris: Perrin. ISBN 978-2-262-03073-5.
Palmer, Alan (1998). Victory 1918. Weidenfeld & Nicolson. ISBN 0-297-84124-6.
Watson, David R. Georges Clemenceau: A Political Biography (1976) διαδικτυακή έκδοση (Αγγλικά)