Γεωργία Σάνδη

.

Η Αμαντίν Ωρόρ Λυσίλ Ντυπέν (γαλλ. Amantine Aurore Lucile Dupin[17]), αργότερα Βαρόνη Ντυντεβάν (Dudevant) (1 Ιουλίου 1804 – 8 Ιουνίου 1876) ήταν Γαλλίδα μυθιστοριογράφος, δημοσιογράφος [18] [19] και πρώιμη φεμινίστρια που συνέγραφε με το συγγραφικό ψευδώνυμο Γεωργία Σάνδη (George Sand).

Όσο βρισκόταν εν ζωή ήταν μία από τις πιο δημοφιλείς συγγραφείς στην Ευρώπη, [20]ούσα πιο διάσημη από τον Βίκτορ Ουγκώ και τον Ονορέ ντε Μπαλζάκ στην Αγγλία κατά τις δεκαετίες του 1830 και 1840.[21] Η Σάνδη αναγνωρίζεται ως μία από τις πιο αξιόλογες συγγραφείς και εκπροσώπους του ρομαντισμού στην Ευρώπη, με περισσότερα από 70 μυθιστορήματα στο ενεργητικό της και 50 τόμους με διάφορα έργα, συμπεριλαμβανομένων μυθιστορημάτων, παραμυθιών, θεατρικών έργων και πολιτικών κειμένων.

Η Γεωργία Σάνδη ακολούθησε τα βήματα της πρόγιαγιας της, Λουίζ Ντυπέν, προς την οποία έτρεφε αμέριστο θαυμασμό. Τάχθηκε υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών, επέκρινε την τελετή του γάμου και πολέμησε ενάντια στις προκαταλήψεις μιας συντηρητικής κοινωνίας.
Βιογραφία
Παιδική ηλικία

Γεννημένη στο Παρίσι από τον Μωρίς Ντυπέν, πατέρα αριστοκρατικής γενιάς, και τη Σοφί Βικτουάρ Ντελαμπόρντ, μητέρα κοινής καταγωγής, η Σάνδη ανατράφηκε το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής της ηλικίας από τη γιαγιά της Μαρί Ωρόρ ντε Σαξ[22][23] στο πατρικό της κτήμα, στο Νοάν, στη γαλλική περιοχή του Μπερρύ, μια τοπογραφία που αργότερα χρησιμοποιήθηκε σε πολλά μυθιστορήματά της.[24] Η γιαγιά της ήταν νόθα κόρη του Μαυρικίου της Σαξονίας, στρατάρχη της Γαλλίας και νόθου γιου του Αυγούστου Β΄ της Πολωνίας, Ελέκτωρα της Σαξονίας.
Ανδρική αμφίεση

Αφού άφησε τον άντρα της η Σάνδη έκανε όλο και λιγότερο κρυφή την προτίμησή της στα αντρικά ρούχα σε σχέση με τα γυναικεία, αν και συνέχισε να ντύνεται γυναικεία σε κοινωνικές περιπτώσεις. Αυτή η αντρική "μεταμφίεση" έδωσε τη δυνατότητα στη Σάνδη να κυκλοφορεί περισσότερο ελεύθερα στο Παρίσι και της έδωσε αυξανόμενη πρόσβαση σε μέρη όπου θα είχαν αρνηθεί σε μια γυναίκα της κοινωνικής της θέσης.[25] [26]Αυτή ήταν μια αποκλίνουσα πρακτική για τον 19ο αιώνα, όταν οι κοινωνικοί κώδικες – ιδιαίτερα της ανώτερης τάξης – είχαν υψηλή σημασία. Ως συνέπεια η Σάνδη έχασε πολλά από τα προνόμια της ως Βαρόνη. Κατά ειρωνικό τρόπο, μέρος των ηθών της εποχής αυτής επέτρεπε σε γυναίκες των υψηλότερων τάξεων να ζουν σωματικά χωρισμένες από τους συζύγους τους χωρίς να κακοχαρακτηρίζονται, αν δεν επεδείκνυαν κάποια προσβλητική και ασυνήθιστη συμπεριφορά προς τον έξω κόσμο.

Ο Βίκτορ Ουγκώ σχολίασε: "Η Γεωργία Σάνδη δεν μπορεί να προσδιορίσει αν είναι άνδρας ή γυναίκα. Εκφράζω μεγάλη εκτίμηση για κάθε συνάδελφο μου, αλλά δεν είναι δική μου θέση να αποφασίσω αν είναι η αδερφή μου ή ο αδερφός μου."

Το 1831, στην ηλικία των 27 ετών, διάλεξε το ψευδώνυμό της Γεωργία Σάνδη, θηλυκό με το άγνωστο μέχρι τότε όνομα Georges, και πρόσθεσε το Σάνδη (Sand), υποκοριστικό του "Σαντώ (γαλλ: Sandeau)", το όνομα του Ζυλ (γαλλ: Jules), του εραστή της εκείνη την περίοδο. Αυτή της η απόφαση προέκυψε από την σφοδρή της επιθυμία να προκαλέσει σύγχυση σχετικά με την ταυτότητά της και έτσι να αυξήσει τις πιθανότητές της να εισχωρήσει σε έναν αμειγώς ανδροκρατούμενο εκδοτικό κόσμο.
Πορτραίτο από τον Ευγένιο Ντελακρουά, 1838).
Αξιοσημείωτες σχέσεις

Το 1822, σε ηλικία 18 ετών, η Σάνδη παντρεύτηκε τον (Φρανσουά) Καζιμίρ Ντυντεβάν (Casimir Dudevant),[24] τον γιο του βαρώνου Ζαν-Φρανσουά Ντυντεβάν. Εκείνη και ο Ντυντεβάν απέκτησαν δύο παιδιά: τον Μωρίς (1823-1889) και τη Σολάνζ (1828–1899). Το 1825, είχε μια θυελλώδη αλλά μάλλον πλατωνική σχέση με τον νεαρό δικηγόρο Aurélien de Sèze.[27] Στις αρχές του 1831, άφησε τον σύζυγό της και άρχισε για εκείνη μια περίοδος τεσσάρων ή πέντε ετών «ρομαντικής εξέγερσης». Το 1835, χώρισε νομικά τον Ντυντεβάν και ανέλαβε την επιμέλεια των παιδιών τους.[28]

H Σάνδη είχε συνάψει ρομαντικές σχέσεις με τον μυθιστοριογράφο Ζυλ Σαντώ (1831), τον συγγραφέα Προσπέρ Μεριμέ (Prosper Mérimée), τον δραματουργό Αλφρέ ντε Μυσέ (καλοκαίρι 1833 – Μάρτιος 1835), τον Λουί-Χρυσόστομο Μισέλ (Louis-Chrysostome Michel), τον ηθοποιό Πιερ-Φρανσουά Μποκάζ (Pierre-François Bocage), τον συγγραφέα Σαρλ Ντιντιέρ (Charles Didier), τον συνθέτη Φελισιάν Μαλεφί (Félicien Mallefille), τον πολιτικό Λουί Μπλανς (Louis Blanc) και τον συνθέτη Φρεντερίκ Σοπέν (1837–1847).[29] Αργότερα στη ζωή της αλληλογραφούσε με τον Γκυστάβ Φλωμπέρ και παρά τις ετερόκλιτες ιδιοσυγκρασίες τους, τελικά έγιναν στενοί φίλοι.

Η Σάνδη είχε επίσης μια στενή ρομαντική σχέση με την ηθοποιό Μαρί Ντορβάλ (Marie Dorval).[30] [31] Οι δυο τους συναντήθηκαν τον Ιανουάριο του 1833, αφού η Σάνδη έπειτα από την παρακολούθηση μίας παράστασης της Ντορβάλ της έστειλε μία επιστολή στην οποία της εξέφραζε την εκτίμηση της. Η Σάνδη έγραψε για την Ντορβάλ, ενώ πολλά αποσπάσματα την περιγράφουν ως "τσιμπημένη" με την Ντορβάλ.

Μόνο όσοι ξέρουν πόσο διαφορετικά ήμασταν φτιαγμένοι μπορούν να συνειδητοποιήσουν πόσο ενθουσιάστηκα μαζί της...Ο Θεός της είχε δώσει τη δύναμη να εκφράζει αυτό που ένιωθε...Ήταν όμορφη και απλή. Δεν της είχαν διδαχθεί ποτέ τίποτα, αλλά δεν υπήρχε τίποτα που να μην ήξερε από ένστικτο. Δεν μπορώ να βρω λέξεις με τις οποίες να μπορώ να περιγράψω το πόσο ψυχρή και ημιτελής είναι η δική μου φύση. Δεν μπορώ να εκφράσω τίποτα. Πρέπει να υπάρχει ένα είδος παράλυσης στον εγκέφαλό μου που εμποδίζει αυτό που νιώθω να βρει ποτέ μια μορφή μέσω της οποίας να μπορεί να επιτύχει την επικοινωνία...Όταν εμφανίστηκε στη σκηνή, με την κρεμασμένη της σιλουέτα, το άτονο βάδισμά της, τη λυπημένη και διεισδυτική ματιά της... Μπορώ να πω μόνο ότι ήταν σαν να κοιτούσα ένα ενσαρκωμένο πνεύμα.[32]

Η Γεωργία Σάνδη από τον Nadar, 1864

Ο κριτικός θεάτρου Γκουστάβ Πλανς (Gustave Planche) φαίνεται να προειδοποίησε την Σάνδη να μείνει μακριά από την Ντορβάλ. Ομοίως, ο κόμης Αλφρέ Ντε Βινί (Alfred de Vigny), εραστής της Ντορβάλ από το 1831 έως το 1838, προειδοποίησε την ηθοποιό να μείνει μακριά από την Σάνδη, αποκαλώντας την δεύτερη «αυτή η καταραμένη λεσβία».[33] Το 1840, η Ντορβάλ έπαιξε τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε ένα έργο που έγραψε η Σάνδη, με τίτλο Cosima, και οι δύο γυναίκες συνεργάστηκαν στο σενάριο. Ωστόσο, το έργο δεν σημείωσε μεγάλη επιτυχία και ακυρώθηκε μετά από μονάχα επτά προβολές. Η Σάνδη και η Ντορβάλ παρέμειναν στενές φίλες για το υπόλοιπο της ζωής της Ντορβάλ.
Η Γεωργία Σάνδη από τον Nadar, 1864

Η σχέση της με τον Σοπέν

Στη Μαγιόρκα μπορεί κανείς να επισκεφτεί το (τότε εγκαταλειμμένο) Καρθουσιανό μοναστήρι του Valldemossa,[34] όπου πέρασε τον χειμώνα του 1838-39 μαζί με τον Σοπέν και τα παιδιά της. Το ταξίδι αυτό στη Μαγιόρκα περιγράφηκε στο βιβλίο της Un hiver à Majorque ("Ένας χειμώνας στη Μαγιόρκα"), που εκδόθηκε το 1841.[35] Ο Σοπέν ήδη από την αρχή της σχέσης του με την Σάνδη έπασχε από φυματίωση σε πρώιμο στάδιο, με αποτέλεσμα ο κρύος και υγρός χειμώνας στην Μαγιόρκα να επιδεινώσουν τα συμπτώματα του.[36]

Η Σάνδη και ο Σοπέν πέρασαν επίσης πολλά καλοκαίρια στο εξοχικό αρχοντικό της Σάνδη στη Νοάν από το 1839 έως το 1846, εκτός του 1840.[37] Εκεί, ο Σοπέν έγραψε μερικά από τα πιο διάσημα έργα του, συμπεριλαμβανομένου του Fantaisie in F minor, Op. 49, Piano Sonata No. 3, Op. 58, and the Ballade No. 3 Op. 47.

Στο μυθιστόρημα της Σάνδη, Lucrezia Floriani ("Λουκρητία Φλοριάνι"),[38] η Σάνδη εμπνεύστηκε από τον Σοπέν τον χαρακτήρα του άρρωστου πρίγκιπα της Ανατολικής Ευρώπης ονόματι Κάρολ. Στο μυθιστόρημα τον φροντίζει μια μεσήλικη ηθοποιός, η Λουκρητία, η οποία υποφέρει πολύ από τη στοργή της για τον Καρλ. Αν και η Σάνδη ισχυρίστηκε ότι δεν έπλασε μία "καρικατούρα" του Σοπέν, η δημοσίευση του βιβλίου και η ευρεία αναγνωρισιμότητα του στο κοινό μπορεί αργότερα να όξυνε τις προστριβές μεταξύ του ζευγαριού.[39] Μετά το θάνατο του Σοπέν, η Σάνδη έκαψε μεγάλο μέρος της αλληλογραφίας τους, αφήνοντας μόνο τέσσερις επιζώντες επιστολές των δυο τους.[39] Τρεις από αυτές τις επιστολές δημοσιεύτηκαν στη σειρά "Classiques Garnier" το 1968.[39]

Μία άλλη ρήξη ανάμεσα στο ζευγάρι προκλήθηκε από την ευνοϊκή στάση που διατήρησε ο Σοπέν απέναντι στην κόρη της Σάνδη, Σολάνζ.[40] Ο Σοπέν συνέχισε να έχει θερμές σχέσεις με την Σολάνζ αφότου εκείνη μαζί με τον σύζυγο της, Ογκίστ Κλεζίνγκερ (Auguste Clésinger), ήρθαν σε αντιπαράθεση με την Σάνδη για χρήματα. Η Σάνδη εξέλαβε την υποστήριξη του Σοπέν απέναντι στην Σολάνζ σαν "προδοσία", επιβεβαιώνοντας ότι ο Σοπέν πάντα "αγαπούσε" την Σολάνζ.[29]

Ο γιος της Σάνδη, ο Μωρίς, αντιπαθούσε τον Σοπέν. Ο Μωρίς ήθελε να έχει την πρωτοκαθεδρία και αντιμετώπιζε τον Σοπέν σαν αντίπαλο του. Επίσης ο ίδιος αφαίρεσε δύο προτάσεις από ένα γράμμα που έγραψε η Σάνδη στον Σοπέν όταν το δημοσίευσε, επειδή ένιωθε ότι η Σάνδη ήταν υπερβολικά τρυφερή απέναντι στον Σοπέν και τη Σολάνζ.[39]

Ο Σοπέν και η Σάνδη χώρισαν δύο χρόνια πριν από το θάνατό του Σοπέν για διάφορους λόγους.[41] Ο Σοπέν επέστρεψε στο Παρίσι μετά από μια περιοδεία στο Ηνωμένο Βασίλειο, για να πεθάνει στην Place Vendôme το 1849. Η Γεωργία Σάνδη απουσίαζε από την κηδεία του.[42]
Τελευταία χρόνια και θάνατος

Η Γεωργία Σάνδη δεν είχε άλλη επιλογή από το να γράφει για το θέατρο λόγω οικονομικών δυσκολιών. Στη Νοάν, άσκησε ακόμη και τα καθήκοντα του γιατρού του χωριού, έχοντας σπουδάσει ανατομία και βοτανοθεραπεία με γιατρό Deschartres. Αλλά δεν περιοριζόταν μονάχα στη Νοάν αλλά ταξίδεψε και στη Γαλλία, και συγκεκριμένα με τον μεγάλο της φίλο Charles Robin-Duvernet στο Château du Petit Coudray, ή στο εξωτερικό.

Η Σάνδη πέθανε στη Νοάν, κοντά στο Châteauroux, στο τμήμα Indre της Γαλλίας στις 8 Ιουνίου 1876, σε ηλικία 71 ετών. Τάφηκε στο ιδιωτικό νεκροταφείο πίσω από το παρεκκλήσι στο Nohant-Vic.[43] Το 2003, η προοπτική να μεταφερθούν τα λείψανά της στο Πάνθεον, στο Παρίσι, προκάλεσε διαμάχες.[44] [45]
Καριέρα και πολιτικές απόψεις

Οι πρώτες λογοτεχνικές απόπειρες της Σάνδη ήταν σε συνεργασία με τον συγγραφέα Ζυλ Σαντώ. Δημοσίευσαν πολλές ιστορίες μαζί με την υπογραφή του Σαντώ. Επίσης, το πρώτο δημοσιευμένο μυθιστόρημα της Σάνδη, "Rose et Blanche" (1831), συγγράφηκε σε συνεργασία με τον Σαντώ.[46] Στη συνέχεια υιοθέτησε, για το πρώτο της ανεξάρτητο μυθιστόρημα, Indiana ("Ινδιάνα", 1832),[47] το ψευδώνυμο που την έκανε διάσημη – Γεωργία Σάνδη.
Ο Καζιμίρ Ντυντεβάν, σύζυγος της Σάνδη το 1860

Μέχρι την ηλικία των 27 ετών, η Σάνδη ήταν η πιο δημοφιλής συγγραφέας της Ευρώπης μεταξύ και των δύο φύλων,[20] δημοφιλέστερη από τον Βίκτορ Ουγκώ και από τον Ονορέ ντε Μπαλζάκ στην Αγγλία κατά δεκαετίες του 1830 και 1840,[21] και παρέμεινε εξαιρετικά δημοφιλής καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής της και πολύ μετά τον θάνατό της. Στις αρχές της καριέρας της, η δουλειά της είχε μεγάλη ζήτηση. Το 1836 δημοσιεύθηκε η πρώτη συλλογή των έργων της που κυκλοφόρησε σε 24 τόμους και στο μέλλον κυκλοφόρησαν ακόμη περισσότερες συλλογές από διαφορετικούς εκδότες. Συνολικά εκδόθηκαν τέσσερις ξεχωριστές εκδόσεις των «Ολοκληρωμένων Έργων» της όσο βρισκόταν εν ζωή. Το 1880, τα παιδιά της πούλησαν τα δικαιώματα της λογοτεχνικής της περιουσίας για 125.000 φράγκα[48] (που ισοδυναμούν με 36 κιλά χρυσού ή 1,3 εκατομμύρια ευρώ[49]).

Εμπνευσμένη από τις παιδικές της εμπειρίες στην ύπαιθρο η Σάνδη έγραψε τα αγροτικά μυθιστορήματα La Mare du Diable ("Ο Βάλτος του Διαβόλου[50]", 1846), François le Champi (1847–1848), La Petite Fadette ("Η μικρή Φαντέτ[51]", 1849), και Les Beaux Messieurs Bois-Dore. Στο βιβλίο της Un hiver à Majorque ("Ένας χειμώνας στη Μαγιόρκα") περιγράφει την περίοδο που έζησε εκείνη και ο Σοπέν στο νησί της Μαγιόρκας από το 1838 έως το 1839. Στο συγγραφικό της έργο περιλαμβάνονται και άλλα μυθιστορήματα, όπως τα βιβλία Indiana ("Ινδιάνα", 1832), Lélia (Λέλια, 1833), Mauprat (1837), Le Compagnon du Tour de France (1840), Consuelo ("Κονσουέλο", 1842–1843) και Le Meunier d'Angibault (1845).

Θεατρικά και αυτοβιογραφικά της έργα αποτελούν τα: Histoire de ma vie ("Η Ιστορία της Ζωής Μου", 1855), Elle et Lui ("Αυτή και Αυτός", 1859, στο οποίο αφηγείται την σχέση της με τον Μυσέ), Journal Intime (μεταθανάτια έκδοση του 1926, στα ελληνικά "Ημερολόγιο Της Καρδιάς[52]") και Correspondence ("Αλληλογραφία"). Η Σάνδη έπαιζε συχνά τα θεατρικά της έργα στο μικρό της ιδιωτικό θέατρο στο κτήμα της στη Νοάν.[53]
Πολιτικές απόψεις

Η Σάνδη έγραψε επίσης λογοτεχνικές κριτικές και πολιτικά κείμενα. Στην πρώιμη ζωή της, τάχθηκε υπέρ των φτωχών και της εργατικής τάξης καθώς και υπερασπίστηκε τα δικαιώματα των γυναικών. Όταν ξεκίνησε η Επανάσταση του 1848, ήταν ένθερμη ρεπουμπλικανή. Η Σάνδη ξεκίνησε τη δική της εφημερίδα, που εκδόθηκε σε έναν εργατικό συνεταιρισμό.

Έγινε πολιτικά ακόμη πιο δραστήρια μετά το 1841 και οι ηγέτες της εποχής της συχνά λάμβαναν υπόψην τις συμβουλές της. Ήταν μέλος της προσωρινής κυβέρνησης του 1848, εκδίδοντας μια σειρά από φλογερά μανιφέστα. Ενώ πολλοί Ρεπουμπλικάνοι φυλακίστηκαν ή εξορίστηκαν μετά το πραξικόπημα του Λουδοβίκου-Ναπολέοντα Βοναπάρτη τον Δεκέμβριο του 1851, η Σάνδη παρέμεινε στη Γαλλία, διατήρησε μια ασαφή σχέση με το νέο καθεστώς και διαπραγματεύτηκε ελαφριές και μειωμένες ποινές για τους φίλους της.[20]

Η Σάνδη ήταν γνωστή για τους υπαινιγμούς στα γραπτά της κατά τη διάρκεια της Παρισινής Κομμούνας του 1871, όπου πήρε θέση για τη συνέλευση των Βερσαλλιών κατά των κομμουνάρδων, προτρέποντάς τους να αναλάβουν βίαιη δράση κατά των ανταρτών. Ήταν τρομοκρατημένη από τη βία της Παρισινής Κομμούνας, γράφοντας: "Η φρικτή περιπέτεια συνεχίζεται. Εξαγοράζουν, απειλούν, συλλαμβάνουν, κρίνουν. Έχουν καταλάβει όλα τα δημαρχεία, όλα τα δημόσια ιδρύματα, λεηλατούν το πολεμοφόδια και τις προμήθειες τροφίμων».
Κριτικές

Η γραφή της Σάνδη ήταν εξαιρετικά δημοφιλής κατά τη διάρκεια της ζωής της και η ίδια έχαιρε μεγάλης εκτίμησης από τη λογοτεχνική και πολιτιστική ελίτ της Γαλλίας. Ο Βίκτωρ Ουγκώ, στο επιτάφιο που εκφώνησε στην κηδεία της, είπε «η λύρα ήταν μέσα της».[54]
Η Γεωργία Σάνδη ήταν μία ιδέα. Ήταν ένα ξεχωριστό μέρος στην ιστορία μας.
Άλλοι είναι σπουδαίοι άντρες... Εκείνη ήταν μία σπουδαία γυναίκα.

Βίκτωρ Ουγκώ, Les funérailles de George Sand[55]

Σε αυτή τη χώρα που χρέος της είναι να ολοκληρώσει τη Γαλλική Επανάσταση και να ξεκινήσει αυτή της ισότητας των δύο φύλων, για την ισότητα των ανθρώπων χρειαζόταν μία σπουδαία γυναίκα. Ήταν απαραίτητο να αποδειχθεί ότι μια γυναίκα μπορεί να έχει όλα τα ανδρικά χαρίσματα χωρίς να χάνει καμία από τις αγγελικές της ιδιότητες, μπορεί να είναι δυνατή χωρίς να παύει να είναι τρυφερή... Αυτό απέδειξε η Γεωργία Σάνδη.
— Βίκτωρ Ουγκώ, Les funérailles de George Sand

Ο Ευγένιος Ντελακρουά ήταν στενός φίλος της Σάνδη και έτρεφε σεβασμό για το λογοτεχνικό της χάρισμα.[56] Ο Γκυστάβ Φλομπέρ ήταν ένας εμφανής θαυμαστής της.[57] Ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ, ο οποίος γνώριζε προσωπικά τη Σάνδη, είπε κάποτε ότι "αν κάποιος πιστεύει ότι η Γεωργία Σάνδη γράφει άσχημα, είναι επειδή τα δικά του πρότυπα κριτικής είναι ανεπαρκή." Σημείωσε επίσης ότι η μεταχείριση της εικόνας στα έργα της έδειχνε ότι η γραφή της είχε μια εξαιρετική λεπτότητα, έχοντας την ικανότητα «να βάζει στην ουσία την εικόνα στη λέξη».[58] [59] Ο Αλφρέ Ντε Βινύ την αποκαλούσε «Σαπφώ».[54]

Δεν θαύμαζαν όλοι οι σύγχρονοί της την ίδια ή και την γραφή της. Ο ποιητής Σαρλ Μπωντλέρ ήταν ένας σύγχρονος κριτικός της Γεωργίας Σάνδη που είχε πει:[60] "Είναι ανόητη, βαριά και φλύαρη. Οι ιδέες της για τα ήθη έχουν το ίδιο βάθος κρίσης και λεπτότητας συναισθήματος με αυτές των καθαρίστριων και των έγκλειστων γυναικών… Το γεγονός ότι υπάρχουν άντρες που θα μπορούσαν να ερωτευτούν αυτή την πόρνη είναι πράγματι μια απόδειξη της ταπείνωσης των ανδρών αυτής της γενιάς».
Επιρροές στην λογοτεχνία

Ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι «διάβασε πολλά από τα πολυάριθμα μυθιστορήματα της Γεωργίας Σάνδη» και μετέφρασε το βιβίο της La dernière Aldini το 1844, μόνο και μόνο για να μάθει ότι είχε ήδη εκδοθεί στα ρωσικά.[61] Σε ώριμη ηλικία εξέφρασε μια αμφίλογη στάση απέναντί της. Για παράδειγμα, στη νουβέλα του Notes from Underground ("Σημειώσεις από το Υπόγειο"[62], 1864), ο αφηγητής εκφράζει ως εξής τα αισθήματα του: «Σε αυτό το σημείο ξεκινάω τις ευρωπαϊκές, ανεξήγητα υψηλές λεπτότητες a la Γεωργία Σάνδη».

Η βρετανή ποιήτρια Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ (1806–61) έγραψε δύο ποιήματα για τη Σάνδη: To «George Sand: A Desire (1853)» και το «George Sand: A Recognition». Ο Αμερικανός ποιητής Ουώλτ Ουίτμαν ανέφερε το μυθιστόρημα Consuelo της Σάνδη ως το προσωπικό του αγαπημένο, και η συνέχεια αυτού του μυθιστορήματος της Σάνδη, La Comtesse de Rudolstadt ("Η Κόμισσα του Ρούντολσταντ", 1843), περιέχει τουλάχιστον μερικά αποσπάσματα που φαίνεται να άσκησαν άμεση επιρροή επάνω του.
Η Σάνδη πλέκει ενώ ο Σοπέν παίζει πιάνο, πίνακας του Ντελακρουά του 1838

Εκτός από την επιρροή της Σάνδη στην αγγλική και ρωσική λογοτεχνία, η γραφή και οι πολιτικές απόψεις της Σάνδη ενημέρωσαν πολλούς συγγραφείς του 19ου αιώνα στην Ισπανία και τη Λατινική Αμερική, συμπεριλαμβανομένης της Gertrudis Gómez de Avellaneda, την γεννημένη στην Κούβα συγγραφέα που έγραψε και έζησε στην Ισπανία.[63] Οι κριτικοί έχουν ανακαλύψει δομικές και θεματικές ομοιότητες μεταξύ της Indiana της Γεωργίας Σάνδη, που εκδόθηκε το 1832, και της νουβέλας κατά της δουλείας της Gertrudis Gómez de Avellaneda με τίτλο Sab, που εκδόθηκε το 1841.[63]

Στο πρώτο επεισόδιο του "Προιοιμίου" του Swann's Way ("Από τη μεριά του Σουάν", 1913) - το πρώτο μυθιστόρημα της σειράς In Search of Lost Time ("Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο") του Μαρσέλ Προυστ - ένας νεαρός, ταραγμένος Μαρσέλ ηρεμείται από τη μητέρα του καθώς εκείνη του διαβάζει ένα απόσπασμα από το François le Champi, ένα μυθιστόρημα που (αργοτερά εξηγεί) αποτελούσε μέρος του δώρου της γιαγιάς του, το οποίο περιλάμβανε επίσης τα βιβλία La Mare du Diable ("Ο Βάλτος του Διαβόλου[50]", 1846), La Petite Fadette ("Η μικρή Φαντέτ[51]", 1849) και Les Maîtres Sonneurs (όλα συγεγγραμένα από τη Σάνδη). Όπως σε πολλά επεισόδια που αφορούν την τέχνη στο In Search of Lost Time, αυτή η αναδρομή περιλαμβάνει και σχολιασμό του έργου.

Στο δοκίμιο A Room of One's Own ("Ένα Δικό της Δωμάτιο"[64], 1929) της Βιρτζίνια Γουλφ, η Γουλφ αναφέρει τη Σάνδη μαζί με τις Τζορτζ Έλιοτ και Σαρλότ Μπροντέ, λέγοντας «... όλες τους θύματα εσωτερικής διαμάχης, όπως αποδεικνύουν τα γραπτά τους, προσπάθησαν αναποτελεσματικά να κρυφτούν πίσω από το όνομα ενός άνδρα».[65]

Συχνές λογοτεχνικές αναφορές στην Γεωργία Σάνδη εμφανίζονται στο Possession (1990) της Α.Σ. Μπάιατ και στο έργο Voyage, το πρώτο μέρος της τριλογίας The Coast of Utopia του (2002). Η Γεωργία Σάνδη εμφανίζεται στο μυθιστόρημα Zorro ("Ζορρό", 2005) της Ιζαμπέλ Αλιέντε, ως μία νεαρή κοπέλα που ερωτετεύεται τον τον Ντιέγκο ντε λα Βέγκα (Ζορρό).[66]
Στον κινηματογράφο

Την Γεωργία Σάνδη έχουν υποδυθεί η Μερλ Όμπερον στην ταινία A Song to Remember του (1945),[67] η Πατρίσια Μόρισον στην ταινία Song Without End (1960),[68] η Ρόζμαρι Χάρις στην σειρά Notorious Woman (1974),[69] η Τζούντι Ντέιβις στη βρετανοαμερικανική ταινία του Τζέιμς Λάπιν Impromptu (1991)[70] η Ζιλιέτ Μπινός στη γαλλική ταινία "Τα Παιδιά του αιώνα" (Les Enfants du siècle, 1999).[71] Επίσης στην ταινία George Who? (Γαλλικά: George qui?), μια γαλλική βιογραφική ταινία του 1973 σε σκηνοθεσία Michèle Rosier πρωταγωνιστεί η Anne Wiazemsky ως Γεωργία Σάνδη. Στην πολωνική ταινία του 2002 Chopin: Desire for Love σε σκηνοθεσία Jerzy Antczak, την Γεωργία Σάνδη υποδύεται η Danuta Stenka. Στη γαλλική ταινία Flashback (2021) σε σκηνοθεσία Caroline Vigneaux, την Γεωργία Σάνδη υποδύεται η Suzanne Clément.
Παραπομπές

Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119236010. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
Francis Storr: «Sand, George» (Αγγλικά)
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
Zinaida Vengerova: «Занд, Жорж» (Ρωσικά)
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2014.
«Краткая литературная энциклопедия». (Ρωσικά) Συνοπτική Λογοτεχνική Εγκυκλοπαίδεια. The Great Russian Encyclopedia. Μόσχα. 1962.
www.timelines.ws/countries/FRANCE_D.HTML.
Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2021.
WeChangEd. www.wechanged.ugent.be/wechanged-database/.
Virginia Blain, Isobel Grundy, Patricia Clements: «The Feminist Companion to Literature in English» (Αγγλικά) 1990. σελ. 943.
www.infoplease.com/biography/s-bios.html.
news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/7348185.stm.
The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/16145. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021.
Q269481. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2022.
Pavel Stepanovich Savelyev: «Дюдеван» (Ρωσικά)
Το χριστιανικό όνομα της Ντυπέν αποδείδεται μερικές φορές ως "Amandine" αντί για "Amantine".
Hart, Kathleen (2004). Revolution and Women's Autobiography in Nineteenth-century France. Rodopi. σελ. 91.
Lewis, Linda M. (2003). Germaine de Staël, George Sand, and the Victorian Woman Artist. University of Missouri Press. σελ. 48.
Eisler, Benita. «'George Sand' Review: Monstre Sacré». WSJ (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2022.
Thomson, Patricia (Ιούλιος 1972). «George Sand and English Reviewers: The First Twenty Years». Modern Language Review 67: 501–516. doi:10.2307/3726119.
«archive.ph». archive.ph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2022.
Σάνδη, Γεωργία (1982). Lelia (Λέλια). Indiana University Press. ISBN 978-0-253-33318-6.
«George Sand | Biography, Books, & Facts | Britannica». www.britannica.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2022.
Siegfried, Susan L. (3 Σεπτεμβρίου 2020). «Fashion in the Life of George Sand». Fashion Theory: 559–593. doi:10.1080/1362704X.2020.1794202. ISSN 1362-704X.
Barry, Joseph (1976). «The Wholeness of George Sand». Nineteenth-Century French Studies: 469–487. ISSN 0146-7891.
Leduc, Edouard, La Dame de Nohant: ou La vie passionnée de George Sand, Editions Publibook, σελ. 30–, ISBN 978-2-342-03497-4
Eisler, Benita. «'George Sand' Review: Monstre Sacré». The Wall Street Journal (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2022.
Szulc (1998). Missing or empty |title= (βοήθεια)
Jack, Belinda, George Sand, Random House
Pettis, Ruth M., Dorval, Marie, ανακτήθηκε στις 2022-11-29
Beyer, Sandra; Kluck, Frederick (1991). «George Sand and Gertrudis Gómez de Avellaneda». Nineteenth-Century French Studies 19 (2): 203–209. ISSN 0146-7891.
«glbtq >> arts >> Dorval, Marie». web.archive.org. 7 Οκτωβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2022.
«museoin.htm». www.valldemossa.com. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2022.
Travers, Martin (15 Ιουνίου 2006). European Literature from Romanticism to Postmodernism: A Reader in Aesthetic Practice. Bloomsbury Publishing. ISBN 978-0-8264-3960-4.
«The mystery of Chopin's death» (στα αγγλικά). BBC News. 2014-12-22. Ανακτήθηκε στις 2022-11-29.
«Nohant, Indre: Frédéric Chopin and George Sand». France Today. 16 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2022.
ΛΟΥΚΡΗΤΙΑ ΦΛΟΡΙΑΝΙ.
Belotti, Gastone; Sand, George; Weiss, Piero (1966). «Three Unpublished Letters by George Sand and Their Contribution to Chopin Scholarship». The Musical Quarterly 52 (3): 283–303. ISSN 0027-4631.
Jensen, Katharine Ann (2013-02-01). «The Chopin Affair: George Sand's Rivalry with her Daughter». Nineteenth-Century Contexts 35 (1): 41–64. doi:10.1080/08905495.2013.770617. ISSN 0890-5495.
«Frédéric Chopin and George Sand: A Collaborative Union | The Romantic Piano». WQXR (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2022.
Eisler, Benita (2003-04-20). «'Chopin's Funeral'» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. Ανακτήθηκε στις 2022-11-29.
Wilson, Scott. Resting Places: The Burial Sites of More Than 14,000 Famous Persons, 3d ed.: 2 (Kindle Location 41516). McFarland & Company, Inc., Publishers. Kindle Edition.
Ivry, Benjamin (2003-01-30). «Will George Sand Join the Immortals in the Pantheon?» (στα αγγλικά). Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. Ανακτήθηκε στις 2022-11-29.
Tindall, Gillian (13 Σεπτεμβρίου 2003). «Gillian Tindall: French culture's roots exposed». the Guardian (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2022.
«J. Sand : Rose et Blanche». george.sand.pagesperso-orange.fr. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2022.
ΙΝΔΙΑΝΑ.
Thérenty, Marie-Ève (30 Μαρτίου 2017). Diaz, Brigitte, επιμ. L’édition complète des œuvres de George Sand « chaos pour le lecteur » ou essai de poétique éditoriale. Symposia. Caen: Presses universitaires de Caen. σελίδες 381–393. ISBN 978-2-84133-802-3.
«Historical Currency Converter». www.historicalstatistics.org. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2022.
Ο ΒΑΛΤΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ.
Η ΜΙΚΡΗ ΦΑΝΤΕΤ.
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ.
«Nohant: Visit the Country Home of Author George Sand». France Today. 1 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2022.
Livia, Anna· Hall, Kira (20 Νοεμβρίου 1997). Queerly Phrased: Language, Gender, and Sexuality. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-535577-2.
Saturday Review. Saturday Review. 1876. σελίδες 771ff.
«Eugène Delacroix | George Sand's Garden at Nohant | The Met». web.archive.org. 25 Οκτωβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2022.CS1 maint: Unfit url (link)
«George Sand». archive.nytimes.com. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2022.
Pasco, Allan H. (2006). «George Sand». Nouvelles Françaises du Dix-Neuviéme Siécle: Anthologie (στα Γαλλικά). Rookwood Press. σελ. 161.
«Famous Affinities of History - The Story of George Sand (by Lyndon Orr)». www.authorama.com. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2022.
«The riddle of Miss Sand». www.telegraph.co.uk. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2022.
Joseph Frank, Dostoevsky: A Writer in His Time. Princeton University Press, 2009, σελ. 71; (ISBN 1400833418).
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΓΕΙΟ.
Beyer, Sandra; Kluck, Frederick (1991). «George Sand and Gertrudis Gómez de Avellaneda». Nineteenth-Century French Studies 19 (2): 203–209. ISSN 0146-7891.
ΕΝΑ ΔΙΚΟ ΤΗΣ ΔΩΜΑΤΙΟ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ).
Βιρτζίνια Φουλφ, Ένα Δικό της Δωμάτιο, Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2019, (ISBN 978-618-03-1699-5)
ΖΟΡΡΟ.
«AFI|Catalog». catalog.afi.com. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2022.
«AFI|Catalog». catalog.afi.com. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2022.
O'Connor, John J. (1975-11-20). «TV: ‘Notorious Woman’» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. Ανακτήθηκε στις 2022-12-01.
Impromptu (1991) - James Lapine | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie, ανακτήθηκε στις 2022-12-01
«Les Enfants du siècle (2000)». BFI (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2022.

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License