Γοδεφρείδος Α΄ Βιλλεαρδουίνος

Ο Γοδεφρείδος Α΄ Βιλλεαρδουίνος ή Γοδοφρείδος Α΄ Βιλλαρδουίνος (Γαλλικά: Geoffroi de Villehardouin I) (π.1169 - π.1229) ήταν ανιψιός του στρατάρχη της Καμπανίας, ιστορικού και εκ των ηγετών της Δ΄ Σταυροφορίας, Γοδεφρείδου Βιλλεαρδουίνου, ιππότης και σταυροφόρος της Δ΄ Σταυροφορίας, ο οποίος πήγε στην Παλαιστίνη και αργότερα βοήθησε τον Γουλιέλμο Σαμπλίτη να κατακτήσει το Μωρέα. Μετά το θάνατο του Γουλιέλμου έγινε πρίγκιπας της Αχαΐας (1210 - 1229).

Η καταγωγή και το όνομά του

Ο Γοδεφρείδος (Ζοφρουά), προερχόταν από την Καμπανία (Champagne) της Γαλλίας, ακριβώς όπως και ο θείος του Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος, στρατάρχης της Καμπανίας και ιστορικός. Στο Χρονικό της Τέταρτης Σταυροφορίας, γραμμένο από το θείο του, αναφέρεται συχνά ως ο "Γοδεφρείδος ο ανεψιός".

Στην Ελλάδα σήμερα αναφέρεται είτε ως Βιλλαρδουίνος είτε ως Βιλλεαρδουίνος. Στο Χρονικόν του Μωρέως συνήθως αναφέρεται ως «μισὶρ Ντζεφρέ», αλλά σε τρεις περιπτώσεις αναφέρεται με το πλήρες όνομά του και στις τρεις περιπτώσεις με μικροδιαφορές στην ορθογραφία:

μισὶρ Ντζεφρὲ τὸν ἔλεγαν, ντὲ Βιλαρντουῆ τὸ ἐπίκλην

τὸν ἔλεγαν μισὶρ Ντζεφρέ, Βιλαρτουὴ τὸ ἐπίκλη

τοῦ γέρο τοῦ μισὶρ Ντζεφρέ, Βιλαρδουὴν τὸ ἐπίκλην
Η πορεία του Βιλλεαρδουίνου

Ενώ οι άλλοι ιππότες της Δ΄ Σταυροφορίας παρέκκλιναν της πορείας τους και τελικά κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη, ο Γοδεφρείδος πήγε στην Παλαιστίνη. Κατά την επιστροφή του το 1204, το πλοίο του λόγω καταιγίδας βρήκε καταφύγιο στη Μεθώνη. Ο Γοδεφρείδος βρήκε τους κατοίκους της περιοχής σε πλήρη αναρχία και τους άρχοντες του τόπου να ανταγωνίζονται για την κατάληψη της εξουσίας. Τότε έλαβε πρόσκληση από τον άρχοντα της Κορώνης, Ιωάννη Καντακουζηνό, με τον οποίο και ήλθε σε συμφωνία να συνεργαστούν για την κατάκτηση όλης της Πελοποννήσου. Έτσι ο Γοδεφρείδος κατέστη κύριος των δυτικών παραλίων της Μεσσηνίας, της Ηλείας και των Πατρών. Ο Καντακουζηνός όμως πέθανε και ο γιος του Μιχαήλ έβλεπε εχθρικά τους Φράγκους. Ο Γοδεφρείδος βλέποντας τις κατακτήσεις του να χάνονται αποφάσισε να συναντήσει τον Βονιφάτιο του Μονφερά, που είχε φτάσει με αρκετό στρατό στην Πελοπόννησο από τη Θεσσαλονίκη υποτάσσοντας όλες τις περιοχές στην πορεία του και είχε αρχίσει την πολιορκία της Ακροκορίνθου όπου βρισκόταν ο Λέων Σγουρός (1205). Ο Γοδεφρείδος στο στρατόπεδο του Βονιφάτιου συνάντησε τον Γουλιέλμο Σαμπλίτη, με τον οποίο ήταν συμπατριώτες, και ζήτησαν την υποστήριξη του Βονιφάτιου για να καταλάβουν την Πελοπόννησο ως υποτελείς του. Ο Βονιφάτιος συμφώνησε, και ο Γοδεφρείδος ένωσε τις δυνάμεις του με αυτές του Γουλιέλμου. Πολέμησαν μαζί και νίκησαν -την μοναδική οργανωμένη αντίσταση στην Πελοπόννησο- το στρατό του Μιχαήλ Α΄ της Ηπείρου που είχε συμμαχήσει με τον Μιχαήλ Καντακουζηνό, στη μάχη του ελαιώνα του Κούντουρα και στη συνέχεια κατέλαβαν όλη την Πελοπόννησο. Για τις υπηρεσίες αυτές του Γοδεφρείδου, ο Γουλιέλμος του έδωσε το τιμάριο της Καλαμάτας δηλαδή την Κορώνη και την Καλαμάτα.
Πρίγκηπας της Αχαΐας

Όταν ο Γουλιέλμος έφυγε για τη Γαλλία το 1209 για να αναλάβει την κληρονομιά του, άφησε στη θέση του ως βάιλο τον ανιψιό του Ούγο. Μετά το θάνατο του Γουλιέλμου καθ'οδόν προς τη Γαλλία και το θάνατο του Ούγου στην Πελοπόννησο, ο Γοδεφρείδος ανέλαβε τη θέση του βαΐλου, εν αναμονή του άλλου ανιψιού και κληρονόμου του Γουλιέλμου, Ροβέρτου Σαμπλίτη. Ο Ροβέρτος, για να αναλάβει την εξουσία, θα έπρεπε να έλθει στην Αχαΐα το αργότερο σε ένα χρόνο και μια ημέρα από το θάνατο του θείου του. Ο Γοδεφρείδος κατάφερε να προκαλέσει την καθυστέρησή του σε συνεννόηση με τους Ενετούς: [1] ο καπετάνιος του πλοίου που τον έφερνε τον άφησε στην Κέρκυρα [2] και έτσι όταν αυτός έφτασε στην Αχαΐα, οι ευγενείς έχοντας επικεφαλής τον Γοδεφρείδο, αρνήθηκαν να του δώσουν την εξουσία. [3]. Ο πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ αναγνώρισε τον Γοδεφρείδο σαν Πρίγκιπα της Αχαΐας, αν και δεν χρησιμοποίησε τον τίτλο πριν το 1210. Ο Λατίνος αυτοκράτορας Ερρίκος της Φλάνδρας του απένειμε και τον τίτλο του στρατοπεδάρχη της Ρωμανίας (senescallus Romaniae).

Κατάφερε και λύγισε την αντίσταση του Λέοντα Σγουρού (που αυτοκτόνησε στην πολιορκία της Ακροκορίνθου το 1208) και κατέλαβε την Κόρινθο το 1210 και το Ναύπλιο το 1212.

Ήδη από το 1209 με τη συνθήκη της Σαπιέντζας ρύθμισε τις σχέσεις του με τη Βενετία. Έγινε υποτελής του Δόγη της Βενετίας, αποδέχτηκε την ενετική κατοχή της Μεθώνης και της Κορώνης και αναγνώρισε το δικαίωμα των Βενετών να εμπορεύονται ελεύθερα στην Πελοπόννησο και να διατηρούν εκκλησίες και αποθήκες στα διάφορα λιμάνια.

Η Πελοπόννησος χωρίστηκε σε 12 βαρωνίες με επικεφαλής σε κάθε μία ένα φεουδάρχη που ήταν κατευθείαν υποτελής στον ηγεμόνα. Πρωτεύουσα του κράτους έγινε η Ανδραβίδα, και άρχισαν να κτίζονται οχυρότατα κάστρα, όπως της Πάτρας, της Χαλανδρίτσας, της Καρύταινας και της Άκοβας με σκοπό την παγίωση της φραγκικής εξουσίας στην περιοχή.

Υποστήριζε αρκετά τους Ορθόδοξους κατοίκους του Μωρέα και με τον τρόπο αυτό κέρδιζε την υποστήριξή τους. Πέθανε το 1218 και τον διαδέχθηκε ο γιος του Γοδεφρείδος Β΄ Βιλλεαρδουίνος.
Οικογένεια

Ο Γοδεφρείδος Α' νυμφεύτηκε την Ελισάβετ de Troyes (? de Chappes) και είχαν τρία τέκνα:

Γοδεφρείδος Β' Βιλλεαρδουίνος (π.1194 - 1246), πρίγκιπας της Αχαΐας, νυμφεύτηκε την Αγνή, κόρη του Πέτρου Κουρτεναί Λατίνου αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης και της Γιολάντας της Φλάνδρας.
Αλίκη Βιλλεαρδουίνου, που παντρεύθηκε τον Ούγκο ντε Μπρυγιέρ βαρώνο της Καρύταινας. Γιος τους ήταν ο
Γοδεφρείδος ντε Μπρυγιερ (π.1223 - 1275), βαρώνος Καρύταινας.
Γουλιέλμος Β' Βιλλεαρδουίνος (; - 1278), πρίγκιπας της Αχαΐας, νυμφεύτηκε την Άννα Αγγελίνα, κόρη του Μιχαήλ Β' δεσπότη της Ηπείρου

Γενεαλογία Βιλλεαρδουίνων, πριγκίπων Αχαΐας

Γοδεφρείδος Α' 1210-1229

Γοδεφρείδος Β' 1229-1246

Γουλιέλμος Β' 1246-1278

Ισαβέλλα 1289-1307 σύζ.Φλωρέντιος του Αινώ

Μαργαρίτα σύζ.Ισνάρντ ντε Σαμπράν

Ματθίλδη του Αινώ 1313-1318

Ισαβέλλα ντε Σαμπράν

Δείτε επίσης

Βιλλεαρδουίνοι

Πηγές

Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό της Εκδοτικής Αθηνών, Έτος έκδοσης 1990

Αναφορές

http://rochegenealogy.blogspot.com/2005_03_01_archive.html (ανακτήθηκε 21 Ιουλίου 2007)
The Franks in the Peloponnese, H. F. Tozer, The Journal of Hellenic Studies, Vol. 4, 1883 (1883), pp. 165-236, doi:10.2307/623369, (ανακτήθηκε 21 Ιουλίου 2007)

http://fmg.ac/Projects/MedLands/LATIN%20LORDSHIPS%20IN%20GREECE.htm (Εκεί αναφέρεται ως πηγή: Miller, p. 50, 60-1) (ανακτήθηκε 21 Ιουλίου 2007)

Προκάτοχος
Γουλιέλμος Α΄ Πρίγκηπας της Αχαΐας
1209–1218 Διάδοχος