Ο Γκαμπριέλ Ονορέ Μαρσέλ (Gabriel Marcel) (7 Δεκεμβρίου, 1889 - 8 Οκτωβρίου 1973[1]) ήταν Γάλλος φιλόσοφος, συγγραφέας, κριτικός μουσικής και χριστιανός υπαρξιστής. Συγγραφέας αρκετών βιβλίων τουλάχιστον τριάντα θεατρικών έργων, ο Μαρσέλ επικεντρώθηκε στον αγώνα του σύγχρονου ατόμου σε μια τεχνολογικά απάνθρωπη κοινωνία. Συχνά θεωρείται ως ο πρώτος Γάλλος υπαρξιστής, που αποστασιοποιήθηκε και άσκησε κριτική σε προσωπικότητες όπως ο Ζαν-Πολ Σαρτρ, προτιμώντας τον όρο «Φιλοσοφία της Ύπαρξης»[2].

Βίος και εκπαίδευση

Ο Μαρσέλ γεννήθηκε και πέθανε στο Παρίσι. Η μητέρα του πέθανε όταν ήταν νέος και ανατράφηκε από τη θεία και τον πατέρα του. Όταν ήταν οκτώ μετακόμισε στη Στοκχόλμη για ένα χρόνο όπου ο πατέρας του υπηρέτησε ως πληρεξούσιος υπουργός[3].

Ο Μαρσέλ έλαβε το πτυχίο του στη φιλοσοφία το 1910, στην ασυνήθιστα νεαρή ηλικία των 21 ετών. Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου εργάστηκε ως επικεφαλής της Υπηρεσίας Πληροφοριών, που διοργανώθηκε από τον Ερυθρό Σταυρό για να μεταφέρει τα νέα των τραυματιών στρατιωτών στις οικογένειές τους[3]. Ο ίδιος δίδασκε στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ήταν κριτικός θεάτρου για διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά και εργάστηκε ως συντάκτης για την Plon, τη μεγάλη γαλλική καθολική εκδοτική εταιρεία[1].

Μαρσέλ ήταν γιος αγνωστικιστή[3], και ο ίδιος ήταν άθεος μέχρι τη μεταστροφή του στον καθολικισμό το 1929. Ο Μαρσέλ ήταν αντίθετος προς τον αντισημιτισμό και υποστήριζε το επικοινωνιακό άνοιγμα προς τους μη Καθολικούς.
Κύρια έργα

Μείζονα έργα του είναι το Μυστήριο της Ύπαρξης (1951), Οι Διαλέξεις Gifford στην περίοδο 1949–50 στο πανεπιστήμιο του Αμπερντίν στη Σκοτία και το Ο Άνθρωπος Ενάντια στη Μαζική Κοινωνία (1955). Έδωσε επίσης τις Διαλέξεις William James πανεπιστήμιο Χάρβαρντ στην περίοδο 1961–62[2], που εκδόθηκαν αργότερα ως Το Υπαρξιακό Υπόβαθρο της Ανθρώπινης Αξιοπρέπειας.

Έχοντας μεταστραφεί στον Καθολικισμό το 1929 έγραψε σημαντικά δραματικά έργα επηρεασμένα πιθανώς από τον Ίψεν και τον Πιραντέλλο, στα οποία διερεύνησε τη μυστική ζωή της συνείδησης, όπως τα Η χάρις, Η δίψα, Ο απεσταλμένος, Ένας άνθρωπος του Θεού και Η Ρώμη δεν βρίσκεται πια στη Ρώμη[4].

Εργογραφία
Φιλοσοφία

Existence et objectivité (1914).
Journal métaphysique (1914-1923), Paris, Gallimard, 1927.
Être et avoir (1918-1933), Paris, Aubier, 1935.
Du refus à l'invocation, Paris, Gallimard, 1940. (επανέκδοση το 1967 με τίτλο Essai de philosophie concrète, Paris, NRF/Gallimard, 1967)
Homo viator, Paris, Aubier, 1945
La Métaphysique de Josiah Royce, Paris, Aubier, 1945
Position et approches concrètes du mystère ontologique, introduction par Marcel de Corte. Louvain, E. Nauwelaerts; Paris, Librairie philosophique J. Vrin, 1949
Le Mystère de l'être. Paris, Aubier, 1951, 2 volumes
Les Hommes contre l'humain, Paris, La Colombe, 1951, réédition: Fayard, 1968
Le Déclin de la sagesse, Paris, Plon, 1954
L'homme problématique, Paris, Aubier, 1955
Théâtre et religion, Lyon, Éditions E. Vitte, 1958
Présence et immortalité, Paris, Flammarion, 1959
La Dignité humaine et ses assises existentielles, Paris, Aubier, 1964
Entretiens Paul Ricœur, Gabriel Marcel, Paris, Aubier, 1968, réédition : présence de Gabriel Marcel, 1999
Pour une sagesse tragique et son au-delà, Paris, Plon, 1968
En chemin, vers quel éveil ? Paris, Gallimard, 1971
Coleridge et Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling. Paris, Aubier, 1971
Plus décisif que la violence, Paris, Plon, 1971
Percées vers un ailleurs, Fayard, 1973
Gabriel Marcel interrogé par Pierre Boutang suivi de Position et approches concrètes du mystère ontologique, Paris, J.-M. Place Éditeur, 1977
Tu ne mourras pas, textes choisis et présentés par Anne Marcel, préface du P. Xavier Tilliette, éditions Arfuyen, 2005

Θέατρο

Le Cœur des autres, Paris, Éditions Grasset & Fasquelle, 1921
L'Iconoclaste, Paris, Stock, 1923
Un Homme de Dieu, Paris, Grasset, 1925
1925: La Chapelle ardente, mise en scène Gaston Baty, théâtre du Vieux-Colombier
Le Monde cassé suivi de Position et approches concrètes du mystère ontologique, Paris, Desclée de Brouwer, 1933
Le Chemin de crête, Paris, Grasset, 1936
Le Dard, Paris, Plon, 1936
Le Fanal', Paris, Stock, 1936
La Soif, Paris, Desclée de Brouwer, 1938, réédité sous le titre Les cœurs avides, La Table Ronde, 1952
Théâtre comique : Colombyre ou le brasier de la paix - La double expertise - Les points sur les i - Le divertissement posthume, Paris, Albin Michel, 1947
Vers un autre Royaume : L'émissaire - Le signe de la croix. Paris, Plon, 1949
Rome n'est plus dans Rome, Paris, La Table Ronde, 1951
Croissez et multipliez, Paris, Plon, 1955
Mon temps n'est pas le vôtre, Paris, Plon, 1955
La dimension Florestan suivi de la conférence Le crépuscule du sens commun, Paris, Plon, 1958

Φιλολογική κριτική

Gabriel Marcel et François Mauriac. Στο François Bréda, La critique littéraire et dramatique de Gabriel Marcel, Les Éditions Grinta, Cluj-Napoca, 2004.

Περαιτέρω ανάγνωση

Emmanuel Levinas, Paul Ricœur and Xavier Tilliette, Jean Wahl et Gabriel Marcel, Beauchesne, 1976, 96 p., ISBN 2-7010-0240-0
Paul Marcus, In Search of the Spiritual: Gabriel Marcel, Psychoanalysis, and the Sacred (London: Karnac), 2012. ISBN 1780490542

Παραπομπές σημειώσεις

Gabriel (-Honoré) Marcel, Εγκυκλοπαίδεια Φιλοσοφίας του Στάνφορντ
«Μαρσέλ, Γκαμπριέλ». ygeiaonline.gr. 29 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2015.
Marcel, Gabriel (1947). The Philosophy of Existentialism. Manya Harari. Paris: Citadel Press. ISBN 0-8065-0901-5.

Ηλιάδη, Αμαλία Κ. (7 Δεκεμβρίου 2006). «Στοιχεία και παρατηρήσεις για τον Υπαρξισμό». eΠεριοδικό: Μνήμη & Καταγραφές (my.aegean.gr).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Διαδικτυακή Εγκυκλοπαίδεια Φιλοσοφίας: Gabriel Marcel – από Jill Graper Hernandez.
Εγκυκλοπαίδεια Φιλοσοφίας του Στάνφορντ: Gabriel (-Honoré) Marcel – από Brian Treanor.
The Gabriel Marcel Society
Gabriel Marcel's Collection at the Harry Ransom Center στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ώστιν
Homage to Gabriel Marcel (Article from the "Revue Métapsychique" (no. 14, June 1969, pp. 41–52)

Γάλλοι

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library