Ο Ντενί Παπέν (Denis Papin, 22 Αυγούστου 1647 - 1712) ήταν Γάλλος φυσικός, μαθηματικός και εφευρέτης, γνωστός για την πρωτοποριακή εφεύρεση μίας χύτρας, που αποτελεί τον πρωτεργάτη της ατμομηχανής και της χύτρας ταχύτητας.
Γεννήθηκε στις 22 Αυγούστου του 1647 στο Σιτενέ της Γαλλίας, γιος διαμαρτυρομένου γιατρού. Αρχικά σπούδασε στην Ανζιέρ και άσκησε το επάγγελμα του γιατρού, γρήγορα όμως στράφηκε στις φυσικές επιστήμες για τις οποίες αισθανόταν απεριόριστη κλίση. Εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και προσλήφθηκε ως βοηθός από τον διάσημο φυσικό Κρίστιαν Χόιχενς και συνεργάσθηκε μαζί του στη κατασκευή της αεραντλίας. Αργότερα, το 1671 μετέβη στην Αγγλία όπου και γνωρίσθηκε με τον επίσης τότε διάσημο χημικό Ρόμπερτ Μπόιλ. Το 1675 δημοσίευσε το μνημόνιο "Νέα πειράματα επί του κενού" με περιγραφή μηχανών δημιουργίας κενού. Τότε επιφέροντας πολλές τελειοποιήσεις στην αεραντλία, εφηύρε τη καταθλιπτική αντλία και το 1679 επινόησε τη περίφημη χύτρα που προς τιμή του φέρει το όνομά "χύτρα Παπίνου" ή "χύτρα Παπέν".
Το 1687 διορίσθηκε καθηγητής των Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ (Γερμανία) όπου και παρέμεινε μέχρι το 1696. Από εκεί μετέβη στο Κάσσελ όπου και μεταξύ άλλων επιδόθηκε σε έρευνες κατασκευής ατμομηχανής. Τα αποτελέσματα των πειραμάτων του δημοσίευσε το 1707. Την ίδια εποχή προχώρησε στην έρευνα της ατμοκίνησης πλοίου και πολύ γρήγορα κατασκεύασε αντίστοιχη μηχανή την οποία και τοποθέτησε σε ιστιοφόρο, με τους περίεργους τότε "ανεμόμυλους". Δυστυχώς όμως κατά τη διάρκεια των δοκιμών του πειραματικού αυτού πλοίου στον ποταμό Φούλντα καταστράφηκε από εξαγριωμένους ναυτικούς της παρακείμενης πόλης Μούντεν. Η καταστροφή αυτή στοίχισε στον Παπέν ανεπανάληπτα τόσο ηθικά όσο και οικονομικά με συνέπεια να εγκαταλείψει κάθε περαιτέρω προσπάθεια και μετά από λίγα χρόνια να πεθάνει γεμάτος πικρία και απογοήτευση στο Λονδίνο, ξεχασμένος από τους πάντες.
Στις εφευρέσεις του Παπέν περιλαμβάνονται επίσης τα ακόλουθα:
Βελτίωσε τις μηχανές πεπιεσμένου αέρα με τη χρήση δεύτερου εμβόλου. Η αντλία πεπιεσμένου αέρα χρησιμοποιήθηκε μετά από έναν αιώνα περίπου για την αποστολή αέρα σε καταδυτικό κώδωνα, παρατείνοντας τον χρόνο παραμονής σε υποβρύχια κατάδυση.
Φυγοκεντρικός ανεμιστήρας, για τον εξαερισμό των ορυχείων,
Κλίβανος τήξης γυαλιού,
Αντλία αλατωρυχείων,
Φυσητήρας εστιών,
Ατμομηχανή ανύψωσης ύδατος.
Ωστόσο όμως οι ατμομηχανές θ΄ αρχίσουν να εμφανίζονται στην Αγγλία το 1710 από τον Νιούκομεν.
Σημειώνεται ότι ο Παπέν σε παλαιότερα βιβλία και εγκυκλοπαίδειες φέρεται με το εξελληνισμένο όνομα Διονύσιος Παπίνος.
Πηγές
Νεώτερον Λεξικόν Ηλίου τ.15ος, σ.467
Πάπυρος Λαρούς Μπριττάνικα τ.48ος, σ.128-9.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
