Ο Σαρλ-Εζέν Ντελωναί (Charles-Eugène Delaunay, 9 Απριλίου 1816 – 5 Αυγούστου 1872) ήταν Γάλλος αστρονόμος και μαθηματικός. Οι μελέτες του πάνω στη σεληνιακή κίνηση υπήρξαν σημαντικές για την προώθηση τόσο της θεωρίας των πλανητικών κινήσεων, όσο και των Μαθηματικών.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Ντελωναί γεννήθηκε στο Lusigny-sur-Barse της Γαλλίας και σπούδασε στη Σορβόνη, όπου είχε καθηγητή τον Ζαν Μπατίστ Μπιό. Ερεύνησε τη μηχανική της Σελήνης ως μία ειδική περίπτωση του προβλήματος των τριών σωμάτων. Η έκφραση με τη μορφή άπειρης σειράς, στην οποία κατέληξε με τη Θεωρία διαταραχών για την εύρεση της θέσεως της Σελήνης, συνέκλινε πολύ αργά για να χρησιμοποιηθεί πρακτικά, αλλά η σημασία της στάθηκε καταλυτική για την ανάπτυξη της Συναρτησιακής Ανάλυσης.

Ο Ντελωναί έγινε διευθυντής του Αστεροσκοπείου των Παρισίων το 1870, αλλά πνίγηκε κατά τη διάρκεια μιας βαρκάδας, κοντά στο Σερμπούρ της Γαλλίας, δύο μόλις χρόνια αργότερα.
Διακρίσεις

Μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών (1855)
Χρυσό μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας (1870)

Ονομάσθηκαν προς τιμή του

Ο αστεροειδής 8688 Ντελωναί (8688 Delaunay), που ανακαλύφθηκε το 1992.
Ο κρατήρας Ντελωναί (Delaunay) στο νότιο ημισφαίριο της Σελήνης.

Εργογραφία

Cours élémentaire de mécanique (1850)
Cours élémentaire d'astronomie (1853)
Traité de mécanique rationnelle (1856)
La Théorie du mouvement de la lune (2 τόμοι) (1860-1867)
Ralentissement de la rotation de la terre (1866)
Rapport sur les progrès de l'astronomie (1867)

Εξωτερικός σύνδεσμος

Βιογραφία με ανάλυση του έργου του σε βάθος

Εγκυκλοπαίδεια Μαθηματικών