Ο Σαρλ-Ντενί Σωτέρ Μπουρμπακί (γαλλικά: Charles Denis Sauter Bourbaki, ελληνικά: Κάρολος Διονύσιος Σωτήριος Βούρβαχης[1], 22 Απριλίου 1816, Πω – 22 Σεπτεμβρίου 1897, Μπαγιόν) ήταν Γάλλος στρατηγός.
Γεννήθηκε στο Πω, και ήταν γιος του Έλληνα συνταγματάρχη Κωνσταντίνου Διονυσίου Βούρβαχη, ο οποίος σκοτώθηκε κατά την διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης το 1827. Εκπαιδεύτηκε στην Στρατιωτική Σχολή Πρυτανέε, εισήχθη στην Ειδική Σχολή του Σαιν Κυρ, και το 1836 εντάχθηκε στους Ζουάβους, και έγινε υπολοχαγός στη Λεγεώνα των Ξένων το 1838 καθώς και στρατιωτικός βοηθός του βασιλιά Λουδοβίκου Φιλίππου. Πρώτη του συμμετοχή στο μέτωπο ήταν στην Αφρικανική εκστρατεία. Το 1842 έγινε λοχαγός των Ζουάβων, το 1847 συνταγματάρχης των Τυρκό, το 1850 αντισυνταγματάρχης του 1ου Σώματος Ζουάβων, το 1851 συνταγματάρχης τους και το 1854 ταξίαρχός τους. Στον Κριμαϊκό Πόλεμο διοίκησε τμήματα Αλγερικών στρατευμάτων, ενώ το όνομά του έγινε γνωστό στις μάχες των Άλμα, Ίνκερμαν και Σεβαστούπολης. Το 1857 έγινε μέραρχος, και το 1859 διοικούσε στη Λυών. Ήταν ο δεύτερος πιο επιτυχημένος στον Δεύτερο Ιταλικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας μετά τον ΜακΜάον, και το 1862 ήταν ένας από τους υποψήφιους για την κενή θέση του θρόνου της Ελλάδας, αλλά αρνήθηκε την πρόταση. Το 1870 ο Αυτοκράτορας Ναπολέοντας Γ΄ του εμπιστεύτηκε την διοίκηση της Αυτοκρατορικής Φρουράς, έχοντας σημαντικό ρόλο στις μάχες γύρω από τη Μετς. Ωστόσο η συμπεριφορά του στο Γκραβελότ ήταν αμφισβητήσιμη όπως και με τους Πρώσσους οι οποίοι ήταν εξουθενωμένοι από τις μάχες και τις πολλαπλές απώλειες, και οι Γάλλοι ήταν έτοιμοι να πραγματοποιήσουν αντεπίθεση. Ωστόσο ο Μπουρμπακί αρνήθηκε να παραχωρήσει την εφεδρεία της Γαλλικής Αυτοκρατορικής Φρουράς στη μάχη μιας και θεωρούσε την ήττα δεδομένη.
Ένα περίεργο συμβάν κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Μετς, κατά τη διάρκεια του Γαλλοπρωσικού Πολέμου, συνδέεται με το όνομα του Μπουρμπακί. Ένας άνδρας που αυτοαποκαλούνταν Ρενιέ, εμφανίστηκε στις 21 Σεπτεμβρίου στο Χέιστινγκς, αναζητώντας να συνομιλήσει με την αυτοκράτειρα Ευγενία που είχε διαφύγει εκεί. Όταν απέτυχε να την συναντήσει κατάφερε να αποκτήσει μια υπογεγραμμένη φωτογραφία από τον Αυτοκρατορικό Πρίγκιπα Ναπολέων με ένα μήνυμα προς τον αυτοκράτορα Ναπολέοντα. Χρησιμοποίησε τη φωτογραφία αυτή, με βάση οδηγίες του Μπίσμαρκ, ως διαπιστευτήριο στον στρατάρχη Μπαζαίν, στον οποίον παρουσιάστηκε στη Μετς, λέγοντάς του πως σύμφωνα με την αυτοκράτειρα η ειρήνη θα υπογραφόταν και πως είτε ο στρατάρχης Κανρομπέρ ή ο στρατηγός Μπουρμπακί θα μετέβαινε στο Χέιστινγκς για τον σκοπό αυτό. Ο Μπουρμπακί μετέβη στην Αγγλία, μετά από τα εξαπάτηση των Πρώσων, και ανακάλυψε την αλήθεια μόνο όταν συναντήθηκε με την αυτοκράτειρα, επιστρέφοντας άμεσα στην Γαλλία.
Προσέφερε τις υπηρεσίες του στον Γκαμπετά και ανέλαβε την διοίκηση της Βόρειας Στρατιάς, αλλά ανακλήθηκε στις 10 Νοεμβρίου και μεταφέρθηκε στη Στρατιά του Λίγηρα. Διοικώντας την ανεπαρκώς εκπαιδευμένη και ελλιπώς εξοπλισμένη Στρατιά της Ανατολής, ο Μπουρμπακί προσπάθησε να καταστείλει τη πολιορκία του Μπελφόρ, η οποία, μετά τη νίκη στο Βιλερσεξέλ, ολοκληρώθηκε με την υποχώρηση των Γάλλων στην τριήμερη μάχη του Λιζαίν. Άλλες γερμανικές δυνάμεις υπό τον Μαντόιφελ περιέκλεισαν τον Μπουρμπακί, ο οποίος εν τέλει αναγκάστηκε να κινηθεί προς το Ελβετικό μέτωπο με το υπόλοιπο τμήμα των δυνάμεών του. Τα στρατεύματά του ήταν σε απεγνωσμένη κατάσταση, λόγω έλλειψης τροφής. Από τους 150.000 άνδρες που είχε στην αρχή, μόνον 87.000 μαζί με 12.000 ίππους κατάφεραν να διαφύγουν στην Ελβετία. Διέσχισαν τα δυτικά σύνορα της Ελβετίας στο Λε Βεριέρ, το Σαιντέ-Κρουά, το Βαλόρμπ και το Βαλέε ντε Ζου στις αρχές Φεβρουαρίου 1871. Αφοπλίστηκαν και κρατήθηκαν αιχμάλωτοι για έξι εβδομάδες προτού επιστρέψουν στην πατρίδα τους τον Μάρτιο.[2] Αντί να υποταχθεί στην ταπείνωση μιας πιθανής υποχώρησης, ο Μπουρμπακί μεταβίβασε τα καθήκοντά ου στον στρατηγό Κλινσάν στις 26 Ιανουαρίου 1871 και το βράδυ προσπάθησε να αυτοκτονήσει. Εκπυρσοκρότησε ένα πιστόλι στο μέτωπο του, αλλά η σφαίρα κατά κάποιο τρόπο διαλύθηκε[3] και έτσι η ζωή του σώθηκε. Ο στρατηγός Κλινσάν μετέφερε τον Μπουρμπακί στην Ελβετία, όπου ανάρρωσε προτού επιστρέψει στην Γαλλία.
Τον Ιούλιο του 1871, ανέλαβε και πάλι την διοίκηση στη Λυών, και στη συνέχεια έγινε ανώτερος στρατιωτικός διοικητής. Το 1881, λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων, τοποθετήθηκε στον κατάλογο των αποστράτων. Το 1885 έθεσε υποψηφιότητα για την γερουσία, αλλά δεν κατάφερε να εκλεγεί. Πέθανε στις 22 Σεπτεμβρίου 1897.
Παραπομπές
«Πανδέκτης: Βούρβαχης Κάρολος (Διονύσιος Σωτήριος)». pandektis.ekt.gr. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2017.
GG, Hervé de Weck. «Bourbakiarmee». www.hls-dhs-dss.ch (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 04-12-2017. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
Henri Dutrait-Crozon, Gambetta et la défense nationale, 1870–1871 (Nouvelles Editions Latines, 1914), σελ. 18.
Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Bourbaki, Charles Denis Sauter» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
