Ο Αρμάν-Λουί ντε Γκοντώ-Μπιρόν (13 Απριλίου 1747 – 31 Δεκεμβρίου 1793) ήταν Γάλλος στρατιωτικός και πολιτικός, κόμης του Μπιρόν, μαρκήσιος του Γκοντώ (1758), μετέπειτα δούκας του Λωζάν (1766), δούκας του Μπιρόν και μέλος της Βουλής των Ομοτίμων της Γαλλίας (1788), μαρκήσιος του Σατέλ και του Καραμάν και βαρόνος του Λεκελέν. Εκτελέστηκε στην γκιλοτίνα στις 31 Δεκεμβρίου 1793.
Βιογραφία
Καταγωγή
Εγγονός του Αντουάν Κροζά, Μαρκησίου του Σατέλ (1655-1738), γιος της Αντουανέτας-Ευσταθίας Κροζά ντυ Σατέλ (1728-1747) και του Κάρολου-Αντωνίου-Αρμάνδου Μαρκησίου, και μετέπειτα Δούκα του Γκοντώ, τον οποίο είχε νυμφευθεί το 1744l. Ο Αρμάν-Λουί ντε Γκοντώ-Μπιρόν είχε μια δύσκολη νεανική ηλικία και λίγους μήνες πριν από τα 14ά του γενέθλια, εντάχθηκε στο σύνταγμα των Gardes-Françaises τον Ιανουάριο του 1761, με τότε διοικητή του τον θείο του, τον Δούκα του Μπιρόν, με τον βαθμό του σημαιοφόρου : το ίδιο έτος, έλαβε τον βαθμό του υπολοχαγού. Έλαβε τον τίτλο του λοχαγού τον Φεβρουάριο του 1764 και του ανώτερου υπασπιστή τον Φεβρουάριο του 1766. Σε ηλικία 19 ετών, τον Φεβρουάριο του 1766, νυμφεύθηκε την Αμελί ντε Μπουφλέρ, κόρη του Κάρολου-Ιωσήφ, Δούκα του Μπουφλέρ. Το ζεύγος ζούσε σχεδόν πάντα σε απόσταση και, ως εκ τούτου, δεν απέκτησε ποτέ απογόνους. Ευνοούμενος της Μαρίας Αντουανέτας, ο Αρμάν-Λουί ντε Γκοντώ-Μπιρόν παρουσιαζόταν συχνά ως ερωμένος της.
Αξιώματα & στρατιωτική δράση
Ο Αρμάν-Λουί ντε Γκοντώ-Μπιρόν χρίστηκε Δούκας του Λωζάν το 1766 μέσω τιμητικού διπλώματος του Βασιλιά Λουδοβίκου ΙΕ΄ με την ευκαιρία του γάμου του και έλαβε τον τίτλο του συνταγματάρχη το 1767. Ορίστηκε αρχηγός-διοικητής της μεραρχίας του συνταγματάρχη των Gardes Françaises, τον Οκτώβριο του 1767. Το 1769, πολέμησε στην Κορσική χωρίς, προηγουμένως, να έχει λάβει την οποιαδήποτε σχετική διαταγή ή άδεια, αλλά με μεγάλο θάρρος και γενναιότητα : γι'αυτή του την εκστρατεία έλαβε, με παράκαμψη του σχετικού ηλικιακού ορίου, την διάκριση του Σταυρού του Αγίου Λουδοβίκου. Ανέλαβε την διοίκηση της Βασιλικής Λεγεώνας τον Φεβρουάριο του 1774, προτού αναλάβει την διοίκηση του συντάγματος των Βασιλικών Δραγόνων το 1776.
ΟΑρμάν-Λουί ντε Γκοντώ, δούκας του Μπιρόν, αρχιστράτηγος της Στρατιάς του Ρήνου (1747-1793), Ανάκτορο των Βερσαλλιών
Στις 11 Μαρτίου 1778, πούλησε τα υπάρχοντα της Βαρονίας του στο Σατέλ της Βρετάνης (στα οποία συμπεριλαμβάνονταν τα εδάφη του Λοριάν, του Σατέλ, του Καρμάν και της Ρεκουβράνς), στον Ανρί-Λουί-Μαρί ντε Ροάν, Πρίγκιπα του Ροάν-Γκεμενέ ο οποίος λίγο καιρό αργότερα, στις 2 Οκτωβρίου 1782, εμπρός στη γενικότερη έκπληξη, χρεοκόπησε.
Προσφέρθηκε να υπηρετήσει ως εθελοντής στον πόλεμο ενάντια της Αγγλίας, στη διάρκεια του Πολέμου της Ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Την 1η Σεπτεμβρίου 1778, έλαβε τη διοίκηση του Σώματος των Ξένων Εθελοντών του Ναυτικού, το οποίο αποτελούνταν από συνολικό αριθμό 8 λεγεώνων. Ανέλαβε, τότε, την ηγεσία της εκστρατείας κατάληψης της Σενεγάλης (1778-1779).
Έχοντας λάβει τον τίτλο του Brigadier de Dragons, την 1η Μαρτίου 1780 υπό τις διαταγές του Ροσαμπώ, έγινε συνταγματάρχης-διοικητής της Λεγεώνας των Ξένων Εθελοντών του Λωζάν, παλαιάς 2ης Λεγεώνας των Ξένων Εθελοντών του Ναυτικού, στις 5 Μαρτίου 1780. Με αυτή την μικτή λεγεώνα που αποτελείτο από περίπου χίλιους εθελοντές (πεζικό, ιππικό και πυροβολικό), έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον Πόλεμο της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας, κυρίως στην πολιορκία του Γιόρκταουν τον Οκτώβριο του 1781 - μάχη του Γκλόουτσεστερ. Ανέλαβε να μεταφέρει στον Βασιλιά Λουδοβίκο ΙΣΤ΄, την είδηση της νίκης του Γιόρκταουν. Μετά την επιστροφή τους στις Ηνωμένες Πολιτείες, επέστρεψε οριστικά στην Γαλλία τον Ιούνιο του 1783. Για την δράση του στην Αμερική, έγινε το 1783, στρατοπεδάρχης-διοικητής του συντάγματος των Ουσάρων του Λωζάν, του 6ου συντάγματος Ουσάρων το 1791, το οποίο έγινε 5ο Σύνταγμα Ουσάρων το 1793.
Στην επανάσταση
Εκλεγμένος βουλευτής στη Γενική Σύγκληση των Τριών Τάξεων του 1789 από την αριστοκρατία του Κερσί, προσχώρησε στη Επανάσταση, και εντάχθηκε στο κόμμα του Δούκα της Ορλεάνης. Από εκείνη την εποχή, αποκαλούνταν ως ο στρατηγός Μπιρόν. Αρχιλοχαγός το 1792 στη διάρκεια της Συμβατικής Εθνοσυνέλευσης, πολέμησε αρχικά στα Στρατεύματα του Βορρά, κι έπειτα στην Στρατιά του Ρήνου. Διετέλεσε διοικητής της Στρατιάς της Ιταλίας στις αρχές του 1793, και από τον Μάιο, των Δυτικών Στρατευμάτων ενάντια στους κατοίκους της Βαντέ. Κατέλαβε τη Σωμύρ από τους κατοίκους της Βαντέ και τους νίκησε στο Παρτεναί. Αργότερα, κατηγορήθηκε από την Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας για εθνική προδοσία, καθώς είχε θέσει σε διαθεσιμότητα την παραίτησή του από το στρατιωτικό αξίωμα που κατείχε, έπειτα από αποτυχίες στη διάρκεια αυτού του πολέμου. Καλούμενος να καταθέσει από το Επαναστατικό Δικαστήρο, συνελήφθη και εκτελέστηκε με γκιλοτίνα στις 31 Δεκεμβρίου 1793, στην Πλατεία της Επαναστάσεως στο Παρίσι. Η σύζυγός του, Αμελί ντε Μπουφλέρ εκτελέστηκε με γκιλοτίνα στις 9 Μεσιντόρ του Έτους Β΄ (27 Ιουνίου 1794). Τα Απομνημονεύματα του που εκτείνονταν από το 1747 ως το 1783, εκδόθηκαν το 1822, και έκτοτε, το 1858 με τη βιογραφία του από τον Λουί Λακούρ ντε Λα Πιζαρντιέρ.
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12064339h. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
(Γαλλικά) Sycomore. www.assemblee-nationale.fr/sycomore/index.asp. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) SNAC. w6pc3d9z. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2014.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Armand-Louis-de-Gontaut-duc-de-Biron. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
Βιβλιογραφία
Yves Guéna, Moi duc de Lauzun, citoyen Biron, Paris, Flammarion, ISBN 2-08-067513-3
MASSONI (Gérard-Antoine), "Armand Louis de Gontaut Biron, duc de Lauzun, Mestre de camp propriétaire du régiment de Lauzun Houzards", dans Vivat Hussar, Tarbes, Musée Internationale des Hussards, 2006, no 41, p.52 à 60
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
