Ο Αντουάν Φυρετιέρ (Antoine Furetière, 28 Δεκεμβρίου 1619 – 14 Μαΐου 1688) ήταν Γάλλος λόγιος, συγγραφέας, ακαδημαϊκός και λεξικογράφος.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στο Παρίσι σε μια αστική οικογένεια στις 28 Δεκεμβρίου 1619. Σπούδασε νομικά και αρχικά προορίζονταν για δικαστική καριέρα, ενώ συγχρόνως ενδιαφέρονταν έντονα για την αρχαία ιστορία και τις ανατολικές γλώσσες.
Αργότερα έγινε Καθολικός κληρικός και μετά από διάφορες προωθήσεις, ηγούμενος του Chalivoy στη μητρόπολη της Μπουρζ το 1662. Χάρη στον ελεύθερο χρόνο που είχε σαν κληρικός ήταν σε θέση να αφιερώσει τον εαυτό του στα γράμματα.[1] Έγινε δεκτός στη Γαλλική Ακαδημία το 1662 χάρη στη σάτιρά του Νέο αλληγορικό ή ιστορία των τελευταίων ταραχών στο βασίλειο της ευγλωττίας (Nouvelle allégorique, ou histoire des derniers troubles arrivés au royaume d'éloquence,1658), μεταξύ άλλων έργων του.[2]
Ένα από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα του Φυρετιέρ ήταν το Αστικό μυθιστόρημα (Le Roman bourgeois,1666). Αυτό το σατιρικό μυθιστόρημα περιγράφει την καθημερινή ζωή της εποχής του, ειδικά στα πλαίσια του δικηγορικού επαγγέλματος, και γελοιοποιεί τα μυθιστορήματα της μόδας της εποχής, όπως της Μαντλέν ντε Σκυντερί και του Γκωτιέ ντε Κοστ. Λόγω της ομοιότητάς του με το Κωμικό μυθιστόρημα του Πωλ Σκαρόν, μεταφράστηκε στα αγγλικά ως Scarron City Romance το 1671.
Το Λεξικό
Από τη στιγμή της ίδρυσής της, η Γαλλική Ακαδημία είχε αναλάβει την υποχρέωση να δημιουργήσει ένα πλήρες λεξικό της γαλλικής γλώσσας.[3][4] Αρχικά, ο Φυρετιέρ με ενθουσιασμό συμμετείχε στο συνεργατικό έργο αλλά τελικά απογοητεύθηκε από την προσέγγιση και την αργή πρόοδο των συναδέλφων του καθώς και από την έλλειψη ενδιαφέροντος για επιστημονικούς, τεχνικούς και καλλιτεχνικούς όρους. Ζήτησε τότε και έλαβε από τον Λουδοβίκο ΙΔ΄ το προνόμιο να δημοσιεύσει το δικό του Λεξικό, το οποίο είχε ξεκινήσει να γράφει από τις αρχές της δεκαετίας του 1650. Αυτό δεν άρεσε στους συναδέλφους του ακαδημαϊκούς και καθώς οι κατηγορίες ήταν όλο και πιο οξείς ο Φυρετιέρ κατέφυγε σε δίκη, που θα την είχε μάλλον χάσει αν ο θάνατός του δεν έβαζε τέλος στη διαμάχη.
Έχοντας δημοσιεύσει το 1684 ένα απόσπασμα του Λεξικού του, αποκλείσθηκε από την Ακαδημία, στις 22 Ιανουαρίου 1685, κατά πλειοψηφία. Ωστόσο, ο βασιλιάς, προστάτης της Ακαδημίας, παρενέβη και αντιτάχθηκε στην εκλογή διαδόχου του όσο ο Φυρετιέρ ζούσε, όμως η γαλλική κυβέρνηση ανακάλεσε την άδειά του να δημοσιεύσει το λεξικό. Εξ αιτίας αυτής της διαμάχης χάλασε τη φιλία που είχε από πολλά χρόνια με τον Ζαν ντε Λα Φονταίν, μάλωσε μόνιμα μαζί του, όταν ο ποιητής αρνήθηκε να λάβει θέση στη διένεξη. Ενοχλημένος από τη συμπεριφορά των Ακαδημαϊκών, άρχισε να δημοσιεύει βίαια φυλλάδια εναντίον της Ακαδημίας και των ακαδημαϊκών, το πιο διάσημο από τα οποία είναι τα Στρώματα της Ακαδημίας [5](Couches de l'Académie, 1687).
Δεν είχε την ικανοποίηση να δει το αριστούργημα του να δημοσιεύεται στη διάρκεια της ζωής του, αυτό συνέβη το 1690, δύο χρόνια μετά το θάνατό του, στην Ολλανδία, με ένα πρόλογο που έγραψε ο φίλος του Πιέρ Μπαιλ.[1] Όμως, για περισσότερο από τρεις αιώνες μετά τη δημοσίευσή του το Λεξικό του Φυρετιέρ γνωρίζει επιτυχία, που δεν έχει ατονήσει, όπως αποδεικνύεται από τις πολυάριθμες επανεκδόσεις που έχει μέχρι τις μέρες μας.
Σημειώσεις και παραπομπές
Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Furetière, Antoine". Encyclopædia Britannica. 11 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 357.
Walter W. Ross, "Antoine Furetière's Dictionnaire universel," in Notable Encyclopedias of the Seventeenth and Eighteenth Centuries: Nine Predecessors of the Encyclopédie (Oxford: Voltaire Foundation, 1981), 53-54.
Το Λεξικό της Γαλλικής Ακαδημίας (Dictionnaire de l'Académie françoise), που τελικά εκδόθηκε τέσσερα χρόνια μετά το Λεξικό του Φυρετιέρ, το 1694)
Le dictionnaire de l'Académie françoise, dédié au Roy, t. 1 (A-L), Paris, Jean-Baptiste Coignard, 1694, Bnf : Bibliothèque nationale de France ; Gallica : bibliothèque numérique (lire en ligne [archive])
Η λέξη couches σημαίνει και αποβράσματα
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
