Η Λυών (γαλλ. Lyon) είναι πόλη της νοτιοανατολικής Γαλλίας, πρωτεύουσα της περιφέρειας του Ρον-Αλπ (Rhône-Alpes) και του νομού του Ροδανού (Rhône). Είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Γαλλίας, μετά το Παρίσι και τη Μασσαλία και ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 445.274 κατοίκους. Για την ευρύτερη περιοχή της Λυών όμως, ο πληθυσμός, σύμφωνα με την απογραφή του 2004, ανέρχεται σε 1.367.086 κατοίκους, καθιστώντας την πόλη ως ένα από τα σημαντικότερα μητροπολιτικά κέντρα της Ευρώπης.

Γεωγραφία

Η Λυών βρίσκεται στην συμβολή των ποταμών Ροδανός (Rhône) και Σον (Saône), στο νοτιοανατολικό τμήμα της Γαλλίας, σε ίση περίπου απόσταση από το Παρίσι και την Μασσαλία. Η κεντρική της γεωγραφική της θέση, σε συνδυασμό με τις μικρές αποστάσεις από Γερμανία, Ελβετία και Ιταλία, της προδίδουν μια ιδιαίτερα σημαντική γεωστρατηγική σημασία.

Η έκτασή της είναι περίπου 500 χλμ² και αναλογούν περίπου 2.333 κάτοικοι ανά χλμ².

Το κλίμα που επικρατεί είναι εύκρατο, η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 11,3°C και η ετήσια διάρκειά ηλιοφάνειας είναι 2.006 ώρες.

Στην δυτική πλευρά της πόλης κυριαρχούν ο λόφος της Φουρβιέρ (Fourvière), γνωστός ως και "λόφος που προσεύχεται" χάρη στην ύπαρξη της βασιλικής Νοτρ Νταμ ντε Φουρβιέρ (Notre Dame de Fourvière), και ο λόφος της Κρουα-Ρους (Croix-Rousse), γνωστός ως και ο "λόφος που εργάζεται" χάρη στις παραδοσιακές βιοτεχνίες υφασμάτων από μετάξι.

Στους πρόποδες των δύο λόφων βρίσκεται το μεσαιωνικό τμήμα της πόλης, γνωστό ως Vieux Lyon (παλαιά Λυών) το οποίο χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη στενών μικρών περασμάτων, τα επονομαζόμενα traboules, που επιτρέπουν την διάβαση από τον ένα δρόμο στον άλλον, μέσα από τις αυλές των σπιτιών.

Το τμήμα αυτό της πόλης έχει χαρακτηριστεί "ιστορική κληρονομιά" της UNESCO.

Στα ανατολικά των 2 λόφων, ανάμεσα στους δύο ποταμούς λίγο πριν την συμβολή τους, βρίσκεται το κέντρο της πόλης. Έχει την ονομασία presq'île (σχεδόν νησί), λόγω του ότι μοιάζει με χερσόνησο, και κυριαρχείται από την πλατεία Μπελκούρ (Place Bellecour), στο κέντρο της οποίας βρίσκεται το άγαλμα του Λουδοβίκου ΙΔ'. [8]

Στο μοντέρνο ανατολικό τμήμα της πόλης κυριαρχεί ο ουρανοξύστης της Παρ-Ντιε (Part-Dieu), κέντρο του μεγαλύτερου εμπορικού κέντρου της πόλης, καθώς και ο ένας από τους δύο σιδηροδρομικούς σταθμούς

Το βόρειο τμήμα της πόλης περιέχει το πάρκο του Τετ ντ'ορ (Parc de la Tête d'or), δίπλα στο οποίο βρίσκεται το αρχηγείο της Interpol.

Ιστορία

Οι ρωμαϊκοί χρόνοι

Η Ιστορία της Λυών ξεκινά το 43 π.Χ., όταν ο Ρωμαίος αξιωματικός Λούσιος Μουνάτιος Πλάνκος (Lucius Munatius Plancus), παίρνοντας εντολή από την Σύγκλητο, ιδρύει την πόλη με την ρωμαϊκή ονομασία Lugdunum (από τον θεό Λου της κελτικής μυθολογίας ή από την ρωμαϊκή λέξη lux που σημαίνει φως )´ με σκοπό την φιλοξενία των Ρωμαίων προσφύγων που εκδιώχθηκαν από την Βιέν, εξαιτίας μιας γαλατικής εξέγερσης. Το 27 π.Χ. ανακηρύσσεται πρωτεύουσα μίας εκ των τριών ρωμαϊκών γαλατικών επαρχιών, της Gallia Lugdunensis και γίνεται η έδρα της αυτοκρατορικής εξουσίας για ολόκληρη την Γαλατία (πρωτεύουσα της Γαλατίας), ιδιότητα που θα διατηρήσει για τρεις αιώνες.

Η αναδιοργάνωση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από την Τετραρχία μείωσε σε σημαντικό βαθμό τον διοικητικό ρόλο της πόλης, γεγονός που οδήγησε στην μεταφορά της πρωτεύουσας της Γαλατίας στην Τρίερ, πόλη κοντά στον Ρήνο, με μεγαλύτερη γεωστρατηγική σημασία. Με την παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης, χάνει αρκετή από την αίγλη της και σταδιακά συρρικνώνεται. Ακολουθεί η διάλυση της Δυτικής Αυτοκρατορίας, και τον 5ο αιώνα η πόλη περνάει στα χέρια των Βουργουνδών, την οποία ανακηρύσσουν ως πρωτεύουσά τους το 461.

Μεσαίωνας

Το 532, η Βουργουνδία γίνεται μέρος του βασιλείου των Φράγκων, αλλά οι επιδρομές των Αράβων τον 8ο αιώνα ξαναβάζουν σε κίνδυνο την ακεραιότητα της πόλης. Το 843, με την Συνθήκη του Βερντέν και τον διαμελισμό του βασιλείου των Φράγκων σε τρία βασίλεια, η Lugdunum δίνεται στον Λοθάριο. Και πάλι όμως, η πόλη θα υποστεί επιδρομές, αυτή τη φορά των Νορμανδών.

Τον 13ο αιώνα συναντάμε για πρώτη φορά την επωνυμία "Λυών". Η πόλη παραμένει σε μέτρια μεγέθη για τα δεδομένα της εποχής, δεν παύει όμως να αποτελεί σημαντικό θρησκευτικό κέντρο, με αποκορύφωμα την ανακήρυξη του αρχιεπισκόπου της Λυών ως "Έξαρχο των Γαλατών" (Primat des Gaules) από τον Πάπα Γρηγόριο Ζ', το 1078.

Στην αρχή του 14ου αιώνα, μια διαμάχη του αρχιεπισκόπου με την αριστοκρατία της πόλης, οδηγεί στην ενσωμάτωση της πόλης στο βασίλειο της Γαλλίας, χωρίς διαμαρτυρία από μέρους του Αυτοκράτορα. Από τότε, η Λυών αποκτά ιδιαίτερη σημασία για τις γαλλικές δραστηριότητες στην Ιταλία, γεγονός που την ωφέλησε σε μεγάλο βαθμό χάρη στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της Ιταλίας, την εποχή της Αναγέννησης. Παρένθεση σε αυτή την περίοδο ακμής αποτέλεσε η επιδημία της μαύρης πανώλης που σκότωσε περίπου 25.000 ανθρώπου στα τέλη της δεκαετίας του 1340.

Αναγέννηση

Η εποχή της Αναγέννησης σηματοδοτεί για την Λυών μία περίοδο οικονομικής ανάπτυξης, ιδίως στην αρχή του 16ου αιώνα, χάρη στην άφιξη τραπεζιτών από την Φλωρεντία και στην ανάπτυξη του εμπορίου του μεταξιού. Οι συγκρούσεις των καθολικών με τους Ουγενότους όμως, που κορυφώθηκαν την Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου, το 1572, οδήγησαν πολλούς εμπόρους στην μετανάστευση προς την Γενεύη και έβαλαν φρένο στην ανάπτυξη της πόλης.

Τον 17ο αιώνα, η Λυών γνωρίζει μια εποχή θρησκευτικής ηρεμίας και ακμής, κυρίως χάρη στην εύνοια της γαλλικής αυλής (η πόλη είχε φιλοβασιλικό χαρακτήρα). Κατασκευάζεται το δημαρχείο της πόλης και η Λυών σταδιακά μετατρέπεται σε μια πόλη των γραμμάτων και των τεχνών. Τον 18ο αιώνα κατασκευάζονται πολλά νέα κτίρια από τον αρχιτέκτονα Ζακ-Ζερμέν Σουφλό (Jacques-Germain Soufflot) και η πόλη ζει μια ειρηνική περίοδο μέχρι την Επανάσταση. [16]

Γαλλική Επανάσταση

Την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης, η Λυών τάσσεται με τους Γιρονδίνους και εξεγείρεται κατά της Συμβατικής Συνέλευσης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την πολιορκία της πόλης, και με την πτώση της, τον τουφεκισμό ή τον απαγχονισμό περίπου 2000 ατόμων. Η ηρεμία στην πόλη επανήλθε με την κατάληψη της εξουσίας από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη.

Βιομηχανική επανάσταση

Η Βιομηχανική επανάσταση οδηγεί στον εκσυχρονισμό των βιοτεχνιών μεταξιού που σταδιακά μετατρέπονται σε βιομηχανίες υφασμάτων. Έτσι η Λυών μεταμορφώνεται τον 19ο αιώνα σε μια σημαντική βιομηχανική πόλη. Συνέπεια αυτού του γεγονότος είναι οι πρώτες κοινωνικές διαμάχες μεταξύ των εργοδοτών και των εργαζομένων που οδηγούν σε γενικευμένες ταραχές το 1831. το 1832 κατασκευάζεται μια από τις πρώτες σιδηροδρομικές γραμμές στην Γαλλία, που ενώνει την Λυών με την Σεντ-Ετιέν. Το 1872 ξεκινούν οι εργασίες για την κατασκευή της βασιλικής Νοτρ Νταμ ντε Φουρβιέρ, προς τιμήν της Παναγίας για να Την ευχαριστήσουν που έσωσε την πόλη από τους Πρώσους.

Το 1895 οι Ογκύστ και Λουί Λυμιέρ, δύο αδέλφια μηχανικών από τη Λυών, κάνουν την πρώτη δημόσια προβολή ταινίας που λεγόταν Έξοδος από το εργοστάσιο Λυμιέρ και σηματοδοτούν την έναρξη του κινηματογράφου.

Σύγχρονη εποχή

Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η Λυών αποτέλεσε ένα από τα κέντρα της Γαλλικής Αντίστασης. Στις 26 Μαΐου 1944 η πόλη βομβαρδίζεται από την Συμμαχική αεροπορία πριν απελευθερωθεί στις 3 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς. [22]

Πολιτισμός και αξιοθέατα

Εκδηλώσεις

Από το 1852, έτος κατά το οποίο ανεγέρθηκε το επίχρυσο άγαλμα της Παναγίας στον λόφο της Φουρβιέρ, γιορτάζεται κατά το έθιμο η Fête des Lumières (γιορτή των φώτων - άσχετη με τα Θεοφάνια της Ορθοδοξίας). Το έθιμο προβλέπει την τοποθέτηση αναμμένων κεριών, μέσα σε έγχρωμα γυάλινα ποτήρια, στα παράθυρα των σπιτιών της πόλης. Από το 1989, η παραδοσιακή γιορτή συνοδεύεται από οργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων και θεαμάτων υπό την αιγίδα της δημαρχίας.

Επίσης, κάθε χρόνο διοργανώνεται στην πόλη ένα ετήσιο φεστιβάλ. Τα μονά έτη διοργανώνεται το φεστιβάλ σύγχρονης τέχνης, ενώ κατά τα ζυγά διοργανώνεται το φεστιβάλ χορού. Τα δύο αυτά φεστιβάλ στηρίζονται κάθε χρόνο σε συγκεκριμένη θεματολογία και προσελκύουν θεατές και τουρίστες από όλο τον κόσμο.

Μουσεία

* Μουσείο Φυσικής Ιστορίας
* Μουσείο Καλών Τεχνών
* Μουσείο Γαλατορωμαϊκού πολιτισμού
* Ινστιτούτο Λυμιέρ
* Μουσείο υφασμάτων και Τεχνών διακόσμησης
* Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
* Διεθνές Μουσείο Μινιατούρων