Σκηνοθέτης ονομάζεται το πρόσωπο που αποφασίζει και κατευθύνει τη δημιουργία των επιμέρους σκηνών ενός οπτικοακουστικού έργου με βάση το σενάριο. Ο σκηνοθέτης οριοθετεί το περιβάλλον, αποφασίζει τη χρονική διάρκεια της σκηνής και καθοδηγεί τους ηθοποιούς έτσι ώστε η σκηνή τελικά να παρουσιάζει στον θεατή αυτό που οραματίζεται ο ίδιος, με βάση το σενάριο. Στις κινηματογραφικές παραγωγές κατευθύνει επίσης τις γωνίες λήψης των σκηνών.[1]
Γενικά
Ένας σκηνοθέτης αναλυτικότερα, είναι υπεύθυνος για κάθε πτυχή ενός οπτικοακουστικού έργου. Αναπτύσσει ένα όραμα γι’ αυτό, αποφασίζει πώς πρέπει να δείχνει και τι θα έπρεπε να αποκομίσει το κοινό από αυτό. Κατά κάποιο τρόπο είναι ο κύριος αφηγητής μιας ιστορίας. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ο σκηνοθέτης θεωρείται ένας από τους πνευματικούς δημιουργούς του έργου και έχει πνευματικά δικαιώματα σε αυτό.[2][3]
Οι σκηνοθέτες υιοθετούν διάφορες προσεγγίσεις ως προς τον τρόπο δουλειάς τους. Μερικές από αυτές είναι:
Καθορισμός ενός γενικού πλαισίου αφήνοντας κατόπιν τους ηθοποιούς να αυτοσχεδιάσουν το διάλογο.
Έλεγχος της παραμικρής λεπτομέρειας και απαίτηση από τους ηθοποιούς να ακολουθούν επακριβώς τις οδηγίες που τους δίνονται.
Ειδικότητες
Σκηνοθέτης Θεατρικού έργου
Η δουλειά του σκηνοθέτη σε θεατρικά δρώμενα συνήθως τελειώνει με την έναρξη των παραστάσεων. Αρκετοί σκηνοθέτες όμως κάνουν σκηνοθετικές παρεμβάσεις και ανάμεσα στις παραστάσεις, παίρνοντας υπόψη τους τις αντιδράσεις του κοινού.
Ιστορικά
Ήδη στην αρχαία Ελλάδα συνήθως, οι ίδιοι οι συγγραφείς, «δίδασκαν» το έργο στους ηθοποιούς. Η πράξη αυτή μπορεί να σήμερα να χαρακτηριστεί σαν σκηνοθεσία.
Σκηνοθέτης κινηματογραφικού έργου
Ο Φριτς Λανγκ σκηνοθετεί την ταινία «Frau im Mond» το 1929.
Η δουλειά του σκηνοθέτη περιλαμβάνει τη συνεργασία με πάρα πολλούς συντελεστές ενός έργου. [4]
Στα κινηματογραφικά έργα, επειδή ο μοντέρ αποφασίζει ποιες από τις σκηνές, με ποια διάρκεια και ποια σειρά θα παιχτούν, πιθανώς μεταβάλλοντας την ιδέα του σκηνοθέτη, αρκετοί σκηνοθέτες επιδιώκουν να αναλάβουν και αυτόν τον ρόλο. Η πρακτική αυτή είναι πιο διαδεδομένη στην Ευρώπη.
Επιπλέον προσεγγίσεις που μπορεί να έχει ένας σκηνοθέτης κινηματογραφικού έργου:
Πολλαπλές λήψεις της ίδιας σκηνής
Ανάληψη σκηνοθεσίας, φωτογραφίας και μοντάζ.
Σκηνοθέτης τηλεοπτικής εκπομπής
Η σκηνοθεσία τηλεοπτικής εκπομπής είναι διαδικασία η οποία εξαρτάται από το αν η εκπομπή είναι σύγχρονη ή βιντεοσκοπούμενη. Στη «σύγχρονη» ο σκηνοθέτης συνήθως βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τους εμφανιζόμενους συντελεστές μέσω διαφόρων μεθόδων (ακουστικά, auto cue κλπ), αποφασίζει για το ποια κάμερα θα προβληθεί ώστε να διαμορφώνει σε πραγματικό χρόνο τις σκηνές που εμφανίζει η τηλεοπτική οθόνη. Τη δουλειά όμως αυτή μπορεί να αναλάβουν πλέον άλλοι επαγγελματίες, στηριζόμενοι στις οδηγίες του σκηνοθέτη.
Παραπομπές
«Entretien [Interview] by Michelangelo Antonioni, Cahiers du Cinema, October 1960» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2017.
«Film Copyright in the European Union - Pascal Kamina - Βιβλία Google» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2017.
«ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ». sada.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2017.
«ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ETEKT-OT». etekt.gr (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2017.
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
