Ο Μονομάχος (αγγλ. Gladiator) είναι κινηματογραφική ταινία εποχής σε σκηνοθεσία του Ρίντλεϋ Σκοτ. Έχει βραβευτεί με πέντε Όσκαρ το 2000, ανάμεσα στα οποία και αυτό της Καλύτερης Ταινίας.

Πλοκή

Ο Μάξιμος Δέκιμος Μερίδιος είναι ένας ικανός, αφοσιωμένος και ατρόμητος Ρωμαίος λεγεωνάριος ισπανικής καταγωγής στον στρατό του Μάρκου Αυρήλιου. Ο Αυρήλιος τον αγαπάει σαν παιδί του και τον εκτιμάει για τις πολεμικές ικανότητες και τον χαρακτήρα του και γι' αυτό τον προορίζει για διάδοχό του. Στην αρχή του έργου βρισκόμαστε στο πεδίο της μάχης εναντίων των Γερμανικών φύλων, την οποία ο Μάξιμος κερδίζει και τελειώνει τους πολέμους της Ρώμης στα βόρεια σύνορα της αυτοκρατορίας. Ο Αυρήλιος είναι επίσης παρών και παρακολουθεί την κατάληξη της μάχης, ενώ ο φιλόδοξος αλλά δειλός και ύπουλος γιος του Αυρήλιου, ο Κόμμοδος καταφτάνει ερχόμενος από την Ρώμη μετά το τέλος της μάχης για να «συγχαρεί» τον Μάξιμο. Ο Αυρήλιος εκμυστηρεύεται στον Μάξιμο ότι τον προορίζει για διάδοχό του και του λέει να ετοιμαστεί για να αναλάβει αυτό το καθήκον. Ο Μάξιμος όμως έχει κουραστεί να πολεμάει και θέλει να γυρίσει στην πατρίδα του όπου η γυναίκα του και τα παιδιά του τον περιμένουν. Ο Αυρήλιος του δίνει άδεια, αλλά και τον παρακαλεί αφού το σκεφτεί να επιστρέψει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Ο Κόμμοδος διαισθάνεται τα σχέδια του πατέρα του και τον δολοφονεί την ίδια νύχτα. Φωνάζει έπειτα τον Μάξιμο για να του αναγγείλει ότι ο Αυτοκράτορας «πέθανε» και ότι πριν πεθάνει όρισε τον Κόμμοδο διάδοχό του. Ο Κόμμοδος απαιτεί από τον Μάξιμο την υποταγή του και την παραμονή του στο στρατό. Ο Μάξιμος όμως επειδή κατάλαβε την προδοσία, αρνείται και φεύγει, όμως στο δρόμο πέφτει πάνω σε μπλόκο του Κόμμοδου και τραυματίζεται βαριά. Κατορθώνει να σκοτώσει τους πολεμιστές που τον κυνηγούν και να φτάσει εξουθενωμένος στο σπίτι του. Εκεί τα βρίσκει όλα λεηλατημένα και κατεστραμμένα από την φωτιά, και την οικογένειά του δολοφονημένη από άγνωστους.

Ο Μάξιμος θα ξυπνήσει σε ένα κάρο που είναι γεμάτο σκλάβους για πούλημα. Έχει πέσει στα χέρια ενός δουλέμπορου που τελικά τον πουλάει κι αυτόν μαζί με άλλους σε μια επαρχιακή σχολή πλανόδιων Μονομάχων ενός ξεπεσμένου πρώην ηρωικού Μονομάχου που ο Αυρήλιος του είχε κάποτε χαρίσει την ελευθερία.

Στην απόγνωσή του ο Μάξιμος παίρνει μέρος σε όλο και περισσότερες αιματηρές μονομαχίες αψηφώντας τον θάνατο και τους αντιπάλους του. Γίνεται όλο και πιο βίαιος, επιζεί όμως και γίνεται όλο και πιο αδίστακτος στην μάχη, ενώ το επαρχιακό κοινό πανηγυρίζει αφού θέλγεται στο θέαμα της ωμής βίας. Η φήμη του Μάξιμου χωρίς να το αντιληφθεί γίνεται όλο και πιο μεγάλη και φτάνει ως την Ρώμη.

Τελικά έτσι όπως τα φέρνει η μοίρα, έρχεται και η ημέρα που το αφεντικό του τον βάζει να αγωνιστεί στο Κολοσσαίο της Ρώμης. Είναι μέσα στα πλαίσια ενός εορταστικού εκατονταήμερου, που διοργάνωσε ο νέος Αυτοκράτορας Κόμμοδος «προς τιμή του πατέρα του που απέθανε» και για να εξαγοράσει με αυτόν το τρόπο την αφοσίωση του Ρωμαϊκού πλήθους. Την συγκεκριμένη ημέρα είναι μια κατά κάποιον τρόπο θεατρική αναπαράσταση της μάχης των Ρωμαίων στην Καρχηδόνα. Οι Μονομάχοι ήταν να υποδυθούν τους Καρχηδόνιους, που ητήθηκαν μετά από αιματηρή μάχη από τους Ρωμαίους. Όταν άρχισε το θέαμα, ο Μάξιμος άρχισε να δίνει οδηγίες στους άλλους Μονομάχους στην αρένα κατορθώνοντας με αυτόν τον τρόπο να τους συσπηρώσει και να νικήσει τόσο τους αντίπαλους Ρωμαίους που ήταν εξοπλισμένοι και οδηγούσαν πάνω σε άρματα μάχης, όσο και να σκοτώσει τα άγρια θηρία που ήθελαν να τους φάνε. Η εξέλιξη αυτή ήταν πρωτοφανής, αφού οι Μονομάχοι κανονικά βρίσκανε φρικτό θάνατο μέσα στην αρένα κατά την διάρκεια του θεάματος. Το πλήθος χειροκροτούσε από θαυμασμό και ζητούσε από τον αυτοκράτορα να του χαρίσει την ζωή. Ο Κόμμοδος από περιέργεια να δεί ποιός είναι αυτός που κατόρθωσε μέσα στο Κολοσσαίο όχι μόνο να παραμείνει ζωντανός αλλά και να σώσει την ζωή και των άλλων Μονομάχων κατέβηκε με την φρουρά του στην αρένα για να συναντήσει τον άγνωστο αυτοπροσώπως. Εκεί ο Μάξιμος, που μέχρι τότε λόγω της καταγωγής του τον φωνάζαν «Ισπανό» αποκάλυψε την πραγματική του ταυτότητα, ότι δηλαδή ήταν λεγεωνάριος του Αυρήλιου που έπεσε θύμα δολιοπολκής και πουλήθηκε σκλάβος. Οι μάζες τον αποθεώνουν χειροκροτόντας ακόμα περισσότερο, έτσι ώστε ο Κόμμοδος αναγκαστικά του χαρίζει την ζωή. Από κεί και πέρα όμως έβαλε στόχο να τον ξεκάνει. Έτσι τον βάζει να αγωνίζεται κάθε μέρα στο Κολοσσαίο περιμένοντας να εξουθενωθεί και να σκοτωθεί.

Η Λουτσίλα, αδερφή του Κόμμοδου που έχει πέσει στα χέρια του αδερφού της αποφασίζει να σώσει κρυφά τον Μάξιμο. Καταστρώνει σχέδιο απόδρασης και δωροδοκεί τους φύλακες για να αφήσουν τον Μάξιμο και όλους τους Μονομάχους να δραπετεύσουν. Ο Κόμμοδος αντιλαμβάνεται το σχέδιο και στέλνει την φρουρά του η οποία συλλαμβάνει όλους τους Μονομάχους την ώρα που αυτοί δραπετεύουν. Αντί να σκοτώσει τον Μάξιμο καταστρώνει ένα σχέδιο εκδίκησης. Τον επισκέπτεται λίγο πρίν από την επόμενη εμφάνισή του στις φυλακές κάτω από την αρένα, και κάνοντας ότι θέλει να τον φιλήσει τον αγκαλίαζει, ενώ ο Μάξιμος ήταν δεμένος στα χέρια και στα πόδια, και τον τραυματίζει στην πλάτη με μια δηλητηριασμένη λόγχη. Έπειτα από αυτό διατάζει να τον επιδέσουν και να τον αφήσουν ελεύθερο να ανέβει στην αρένα.

Το τελικό θέαμα ξεκινάει. Ο Μάξιμος εμφανίζεται στην αρένα τρικλύζοντας όπου το κοινό τον χειροκροτεί. Ο Κόμμοδος καυχιέται ότι είναι ο πιο ατρόμητος πολεμιστής και εκτός από τον Μάξιμο κανείς άλλος δεν είναι άξιος να πολεμάει μαζί του. Κατεβαίνει στην σκηνή και είναι έτοιμος να ανιμετωπίσει τον ετοιμοθάνατο Μάξιμο. Παρόλα τα πολλά και ύπουλα κόλπα όμως δεν μπορεί να τον νικήσει, όταν τελικά ο Μάξιμος, με τις τελευταίες δυνάμεις του και με αργές από την προσπάθεια κινήσεις κατορθώνει να οδηγήσει το χέρι του Κόμμοδου που ακόμα κρατάει την ίδια λόγχη που τον είχε προηγουμένως πληγώσει.

Το κοινό βλέποντας τον συγκλονιστικό αυτό αγώνα και τον αυτοκράτορα να ξεψυχάει άνανδρα και δημοσίως μένει βουβό. Ο Μάξιμος στο τέλος των δυνάμεών του οραματίζεται ότι έχει φτάσει πλέον στο σπίτι του. Απλώνει το χέρι του για να ανοίξει την εξόπορτα του σπιτιού του και καταρέει. Ο Κουϊντος που ήξερε όλη την ιστορία αναλαμβάνει την προτοβουλία και ανακοινώνει την άμεση απελευθέρωση των υπόλοιπων μονομάχων και την αποκατάσταση του Μάξιμου ως λεγεωνάριου, ηρωικού πολεμιστή και πρώην νόμιμου διάδοχου του Αυρηλίου. Η φρουρά του νεκρού Κόμμοδου σχηματίζει τιμητική ακολουθεία και με τον Γράκχο μπροστά και με τον νεκρό Μάξιμο στους ώμους εγκαταλείπουν την σκηνή αφήνοντας τον Κόμμοδο να κείτεται στο σκονισμένο έδαφος της αρένας. Η τάξη έχει αποκατασταθεί στην Ρώμη.

Βιβλιογραφία

* Ridley Scott: Gladiator: die Entstehung des Epos. Nürnberg 2001. ISBN 3-933731-71-2 (Bildband über die Dreharbeiten).
* Martin M. Winkler (Hrsg.): Gladiator: film and history. Blackwell 2004. ISBN 1-4051-1043-0 ISBN 1-4051-1042-2 (Sammelband von wissenschaftlichen Aufsätzen über den Film und seine Hintergründe; Rezension bei H-Soz-u-Kult).
* Marcus Junkelmann: Hollywoods Traum von Rom: „Gladiator“ und die Tradition des Monumentalfilms. Mainz 2004. ISBN 3-8053-2905-9 (Rezension bei Sehepunkte; Rezension bei H-Soz-u-Kult).
* Anja Wieber: Hauptsache Helden? Zwischen Eskapismus und Identifikation - Zur Funktionalisierung der Antike im aktuellen Film. In: Martin Korenjak; Karlheinz Töchterle (Hgg.): Pontes II. Antike im Film. Innsbruck 2002. ISBN 3-7065-1715-9, S. 13–25 (Artikel mit Schwerpunkt auf "Gladiator").

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

* Κριτική και παρουσίαση από το in.gr
* Κριτική από το cinemanews.gr
* Ημερολόγιο παραγωγής από τον ηθοποιό Tomas Arana(Αγγλικά)

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

<-- Movies -->