Το Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές (αγγλ. A Man For All Seasons), είναι ταινία του 1966 σε σκηνοθεσία του Φρεντ Τσίνεμαν βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Ρόμπερτ Μπολτ με θέμα τις τελευταίες μέρες της ζωής του Άγγλου νομικού, συγγραφέα και πολιτικού Τόμας Μορ. Η ταινία αυτή απέσπασε Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και βραβεύτηκε συνολικά με έξι βραβεία της ακαδημίας του αμερικανικού κινηματογράφου.

Τίτλος

Ο τίτλος Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές αντικατοπτρίζει τον τρόπο, με τον οποίο ο σεναριογράφος Ρόμπερτ Μπολτ έβλεπε τον καγκελάριο Τόμας Μορ. Ο Μορ ήταν ένας άνθρωπος που παρέμεινε σταθερός στις αρχές του και στην χριστιανική του πίστη πληρώνοντας το τίμημα με θάνατο. Ο Μπολτ δανείστηκε τον τίτλο από ένα σύγγραμα του Άγγλου φιλολόγου του 16ου αιώνα Ρόμπερτ Γουίτινγκτον, στο οποίο ο Σερ Τόμας Μορ χαρακτηρίζεται ως ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές[1].

Πλοκή

Στην Αγγλία του 16ου αιώνα, ο βασιλιάς Ερρίκος Η' (Ρόμπερτ Σόου) του οίκου των Τυδώρ, επιθυμεί να πάρει διαζύγιο από τη σύζυγό του Αικατερίνη της Αραγωνίας και να παντρευτεί την Άννα Μπολέυν (Βανέσα Ρεντγκρέιβ). Εμπόδιο στην πραγματοποίηση αυτού του γάμου αποτελούν οι αντιδράσεις από την καθολική εκκλησία, καθώς ο Πάπας αρνείται να δώσει την άδειά του ώστε ο Ερρίκος να παντρευτεί την Μπολέυν. Έτσι ο Ερρίκος ο Η' διέρρηξε κάθε δεσμό με την καθολική εκκλησία και όρισε τον εαυτό του επικεφαλή της Αγγλικανικής Εκκλησίας προκαλώντας την αντίδραση του καγκελαρίου του Δουκάτου του Λάνκαστερ Τόμας Μορ (Πολ Σκόφιλντ), με τον οποίο συνδεόταν με φιλία χρόνων. Ο Μορ μετά την άρνηση του έπεσε στη δυσμένεια του Ερρίκου του Η' και αποφάσισε να παραιτηθεί του αξιώματός του. Ο Ερρίκος ο Η' εξοργίστηκε ακόμα περισσότερο όταν ο Μορ αρνήθηκε να παρευρεθεί στη στέψη της Μπόλεϋν. Κλήθηκε να υπερασπιστεί τον εαυτό του ενώπιον μιας επιτροπής και έμεινε άκαμπτος όσον αφορά τις θέσεις του, κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία και καταδικάστηκε με θανατική ποινή...

Παραγωγή

Ο Ρόμπερτ Μπολτ έκανε ο ίδιος τη διασκευή του θεατρικού του με κάποιες μικρές μετατροπές. Οι παραγωγοί της ταινίας θεωρούσαν ότι ο Πολ Σκόφιλντ, που υποδύθηκε τον Μπολτ στο Μπρόντγουεϊ δεν ήταν εμπορικό όνομα και προσέγγισαν το Ρίτσαρντ Μπάρτον, που απέρριψε το ρόλο και το το Λόρενς Ολίβιε, αλλά ο σκηνοθέτης της ταινίας, ο Φρεντ Τσίνεμαν ήθελε το Σκόφιλντ για το ρόλο. Πρώτη επιλογή της Columbia για το ρόλο του καρδιναλίου Ουόσλεϋ ήταν ο Άλεκ Γκίνες και για το ρόλο του Ερρίκου του Η' ο Πήτερ Ο' Τουλ. Ο Μπολτ ήθελε το σκηνοθέτη Τζον Χιούστον για το ρόλο του Δούκα του Νόρφολκ, αλλά ο Χιούστον τον απέρριψε. Η Βανέσα Ρεντγκρέιβ είχε δεχτεί να υποδυθεί την κόρη του Μορ, Μάργκαρετ, αλλά οι υποχρεώσεις της στο θέατρο της περιόριζαν το χρόνο και ο ρόλος πήγε στη Σουζάνα Γιορκ. Η Ρεντγκρέιβ δέχτηκε να κάνει αφιλοκερδώς, σύντομη εμφάνιση στην ταινία, ως Άννα Μπολέυν. Ο Τζον Χερτ ανέλαβε το ρόλο του καγκελάριου Ριτς, που ήταν και ο πρώτος σημαντικός του ρόλος και τον έκανε γνωστό στο ευρύ κοινό.

Γυρίσματα

Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν στις 4 Μαΐου και διήρκεσαν δώδεκα εβδομάδες. Ο προϋπολογισμός της ταινίας ήταν χαμηλός και δεν έπρεπε να ξεπεράσει τα 2 εκατομμύρια δολάρια, για αυτό το λόγο αφαιρέθηκαν χρήματα από την αμοιβή όλων των ηθοποιών. Οι μόνοι που έλαβαν περισσότερα χρήματα από 10.000 δολάρια ήταν ο Πολ Σκόφιλντ, η Σουζάνα Γιορκ και ο Όρσον Γουέλς.

Αναγνώριση και βραβεία

Η ταινία, που έκανε πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη στις 12 Δεκεμβρίου του 1966, είχε τεράστια επιτυχία στο Box-Office με εισπράξεις που υπερέβησαν τα 20.000.000 δολάρια στη Μεγάλη Βρετανία και τις ΗΠΑ μόνο. Ακολούθησαν οι βραβεύσεις και οι ταινία χρίστηκε καλύτερη ταινία του 1966 και ο Φρεντ Τσίνεμαν καλύτερος σκηνοθέτης, στις χρυσές σφαίρες. Ο Σκόφιλντ έλαβε διθυραμβικές κριτικές και κέρδισε τη Χρυσή Σφαίρα για την καλύτερη ανδρική ερμηνεία του 1966 σε δραματική ταινία.

Τη βραδιά της τελετής των βραβείων της ακαδημίας του Αμερικανικού κινηματογράφου η ταινία ήταν υποψήφια για οκτώ όσκαρ και απέσπασε έξι. Ο Σκόφιλντ βραβεύτηκε με όσκαρ Α' Ανδρικού ρόλου και η ταινία κατάφερε να νικήσει το φαβορί Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ; που ήταν υποψήφια για δεκατρία αγαλματίδια, αποσπώντας το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Μόνοι χαμένοι ήταν οι Γουέντι Χίλερ και ο Ρόμπερτ Σόου υποψήφιοι για όσκαρ Β' γυναικείου και Β' ανδρικού ρόλου αντίστοιχα.

Η ταινία απέσπασε επίσης πέντε βραβεία BAFTA και το BFI (Ινστιτούτο Βρετανικού Κινηματογράφου) κατέταξε την ταινία στην 43η θέση στον κατάλογο των 100 κορυφαίων βρετανικών ταινιών όλων των εποχών.

Βραβεία Ακαδημίας Κινηματογράφου (Όσκαρ)

Βράβευση:

* Καλύτερης Ταινίας – Φρεντ Τσίνεμαν
* Σκηνοθεσίας – Φρεντ Τσίνεμαν
* Α' Ανδρικού ρόλου - Πολ Σκόφιλντ
* Διασκευή σεναρίου - Ρόμπερτ Μπολτ
* Φωτογραφιας - Τεντ Μουρ
* Κουστουμιών - Ελίζαμπεθ Χάφεντεν και Τζόαν Μπριτζ

Υποψηφιότητα:

* Β’ Γυναικείου Ρόλου – Γουέντι Χίλερ
* Β’ Ανδρικού Ρόλου - Ρόμπερτ Σόου

Επανεκτέλεση

Η ταινία γυρίστηκε ξανά το 1988 για την τηλεόραση με πρωταγωνιστές τους Τσάρλτον Ίστον, στο ρόλο του Μορ και τη Βανέσα Ρεντγκρέιβ, στο ρόλο της συζύγου του Άλις. Αυτή η εκδοχή παρέμεινε πιστότερη στο θεατρικό του Μπολτ.

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

* Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές στο imdb

Παραπομπές

1. ↑ A Man for all Seasons: an Historian's Demur

Σενάριο της ταινίας

* Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές