.

Μονοπώλιο ονομάζεται η κατάσταση στην αγορά, κατά την οποία ένα αγαθό ή μια υπηρεσία προσφέρεται μόνο από μία επιχείρηση. Η κατάσταση κατά την οποία υπάρχει μόνο ένας αγοραστής ονομάζεται μονοψώνιο. Η ύπαρξη μονοπωλίου προϋποθέτει ότι στην αγορά δεν υπάρχουν άλλα ανταλλάξιμα προϊόντα για τους αγοραστές. Ειδικά για την περίπτωση που το αγαθό προσφέρεται από μικρό αριθμό προμηθευτών, το φαινόμενο ονομάζεται ολιγοπώλιο (ή αντίστοιχα ολιγοψώνιο, αν μιλάμε για μικρό αριθμό αγοραστών).

Οι συνθήκες που μπορούν να προκαλέσουν τη δημιουργία μονοπωλίου είναι πολλές: κρατική νομοθεσία που απαγορεύει τη δραστηριοποίηση άλλων εταιρειών σε μια αγορά, συντριπτική υπεροχή μιας επιχείρησης απέναντι στους ανταγωνιστές της, εξουδετέρωση των αντιπάλων με κατάλληλες στρατηγικές από τη μονοπωλιακή επιχείρηση, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αγοράς που επιτρέπουν την κερδοφόρα δραστηριοποίηση μόνο μιας επιχείρησης είναι μερικές από αυτές.

Η μονοπωλιακή επιχείρηση έχει τη δυνατότητα να επηρεάζει την ποσότητα ή την τιμή ενός αγαθού, όπως αυτή θέλει, αφού μπορεί και ελέγχει την αγορά.
Κατηγορίες μονοπωλίων

Φυσικό μονοπώλιο δημιουργείται όταν, λόγω της ιδιομορφίας της αγοράς, μία επιχείρηση μπορεί να προσφέρει φθηνότερα και πιο αποτελεσματικά τα αγαθά απ' ό,τι περισσότερες. Για παράδειγμα, η εγκατάσταση και επένδυση σε δύο ή περισσότερα παράλληλα δίκτυα ύδρευσης από περισσότερες επιχειρήσεις αυξάνει το κόστος ύδρευσης σε σχέση με το κόστος που θα είχε μία μοναδική επιχείρηση, η οποία θα εκμεταλλευόταν το μοναδικό δίκτυο στον μέγιστο βαθμό. Έτσι, η παρουσία περισσότερων εταιρειών με δικά τους δίκτυα αυξάνει αντί να μειώνει το κόστος και τελικά την τιμή του αγαθού.

Νομικό μονοπώλιο δημιουργείται όταν ο νόμος αναθέτει αποκλειστικά σε μία επιχείρηση (δημόσια ή ιδιωτική) μια επιχειρηματική δραστηριότητα. Νομικό μονοπώλιο είναι, σχεδόν πάντοτε, κατόπιν της εμφανίσεως κεντρικών τραπεζών, το χρήμα[εκκρεμεί παραπομπή].

Δείτε επισης

Αντιμονοπωλιακή πολιτική