.
Μια χρεωστική κάρτα, επίσης γνωστή και ως τραπεζική κάρτα (debit card, bank card ή check card), είναι μια πλαστική κάρτα πληρωμών την οποία εκδίδει ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα (συνήθως τράπεζα) υπέρ ενός δικαιούχου στο οποίο διατηρεί τραπεζικό λογαριασμό καταθέσεων, κατ’ αρχή για να παίρνει χρήματα από τα ΑΤΜ και παρέχει στον κάτοχο της κάρτας ηλεκτρονική πρόσβαση στον τραπεζικό λογαριασμό που διατηρεί.
Μερικές κάρτες μπορούν να περιέχουν ένα αποθηκευμένο ποσό χρημάτων από το οποίο να μπορεί να πραγματοποιηθεί η πληρωμή (προπληρωμένη κάρτα), ενώ οι περισσότερες μεταφέρουν μια ηλεκτρονική εντολή στην τράπεζα του κατόχου της κάρτας να αποσύρουν χρήματα από τον καθορισμένο τραπεζικό λογαριασμό του πληρωτή. Οι κάρτες, όπου γίνονται αποδεκτές, μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντί για μετρητά όταν γίνονται αγορές. Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι αρκετός ένας αριθμός τραπεζικού λογαριασμού να διατίθεται αποκλειστικά για χρήση στο διαδίκτυο χωρίς να υπάρχει φυσική κάρτα.
Η χρεωστική κάρτα, εκτός από την χρήση της για ανάληψη χρημάτων από ATM, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για ηλεκτρονικές πληρωμές, όπως γίνεται και με τις πιστωτικές κάρτες. Στην περίπτωση που πραγματοποιείται μια αγορά με χρεωστική κάρτα, τα χρήματα που πληρώνονται, αφαιρούνται κατευθείαν από τον αντίστοιχο τραπεζικό λογαριασμό με τον οποίο συνδέεται. Οι χρεωστικές κάρτες, φέρουν την ένδειξη VISA ή VISA Electron και επιτρέπουν και τις αγορές μέσω internet.
Οι περισσότερες εξ' αυτών διαθέτουν τεχνολογία Chip & PIN για πιο ασφαλείς συναλλαγές. Στα φυσικά σημεία πώλησης το PIN της χρεωστικής κάρτας είναι η ηλεκτρονική υπογραφή του κατόχου. Μόνο με την πληκτρολόγησή του επαληθεύονται τα στοιχεία του κατόχου και καταχωρείται η συναλλαγή.[1]
Διεθνής πρακτική
Σε πολλές χώρες, η χρήση των χρεωστικών καρτών έχει γίνει τόσο διαδεδομένη ώστε ο όγκος τους έχει ξεπεράσει ή έχει αντικαταστήσει εξ ολοκλήρου τις επιταγές και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τις συναλλαγές σε μετρητά.
Η ανάπτυξη των χρεωστικών καρτών, σε αντίθεση με τις πιστωτικές κάρτες (credit cards και charge cards), υπήρξε γενικά διαφοροποιημένη ανά χώρα καταλήγοντας σε έναν αριθμό διαφορετικών συστημάτων σε όλο τον κόσμο, τα οποία συχνά είναι ασύμβατα μεταξύ τους.
Από τα μέσα της δεκαετίας του 2000, μια σειρά από πρωτοβουλίες επέτρεψαν στις χρεωστικές κάρτες που έχουν εκδοθεί σε μια χώρα να μπορούν να χρησιμοποιούνται σε άλλες χώρες και να επιτρέπεται η χρήση τους για τις αγορές μέσω Internet ή μέσω τηλεφώνου.
Διαφορά χρεωστικής - πιστωτικής κάρτας
Μία χρεωστική κάρτα δεν διακρίνεται από μία πιστωτική κάρτα. Τη διαφορά την γνωρίζει μόνο η τράπεζα και ο πελάτης, από την επιστολή ενημέρωσης (διαβιβαστικό), ή και τον τρόπο λειτουργίας τους.
Οι χρεωστικές κάρτες συνήθως επιτρέπουν την άμεση απόκτηση μετρητών, λειτουργώντας σαν κάρτα ΑΤΜ για ανάληψη μετρητών.
Όταν γίνεται πληρωμή με χρεωστική κάρτα τα χρήματα αφαιρούνται κατευθείαν από τον τραπεζικό λογαριασμό του κατόχου της κάρτας με τον οποίον συνδέεται αντί να πληρώνει τα χρήματα σε μια μεταγενέστερη ημερομηνία και αν δεν υπάρχει υπόλοιπο η πληρωμή δεν πραγματοποιείται.
Όταν γίνεται πληρωμή με την πιστωτική κάρτα, τα ποσά της πληρωμής συγκεντρώνονται σε λογαριασμό ενημέρωσης και αποστέλλονται μία φορά το μήνα στην διεύθυνση του δικαιούχου ζητώντας μερική ή ολική εξόφληση του ποσού. Για την προστασία της τράπεζας, αλλά και του πελάτη, ορίζεται ένα πιστωτικό όριο, ώστε να μην επιτρέπονται πληρωμές πάνω από αυτό το όριο.
Κάθε κάρτα χρεωστική ή πιστωτική έχει διαφορετική φιλοσοφία:
Με τη χρεωστική κάρτα ξοδεύουμε χρήματα που έχουμε. Αν δεν έχουμε, δεν μπορούμε να πληρώσουμε.
Με την πιστωτική ξοδεύουμε χρήματα που δεν έχουμε ακόμα και προβλέπουμε ότι θα αποκτήσουμε στο μέλλον για να την ξεχρεώσουμε, παίρνοντας δάνειο από την τράπεζα μέχρι το όριο του πιστωτικού ορίου.
Οι έμποροι μπορούν επίσης να προσφέρουν επιστροφή χρημάτων (cashback) στους πελάτες, όπου ο πελάτης μπορεί να κάνει ανάληψη μετρητών μαζί με την αγορά του.
Λειτουργία χρεωστικής κάρτας
Η χρεωστική κάρτα, όπως είπαμε, είναι συνδεδεμένη με έναν τραπεζικό λογαριασμό καταθέσεων από τον οποίο αφαιρούνται τα χρήματα που λαμβάνουμε από τα ΑΤΜ. Επίσης από τον λογαριασμό αυτόν, αφαιρούνται τα χρήματα για κάθε ηλεκτρονική πληρωμή που γίνεται με την χρήση της χρεωστικής κάρτας μέσω ειδικών αναγνωστών καρτών σε καταστήματα, ή μέσω του Internet.
Αν ο τραπεζικός λογαριασμός δεν έχει διαθέσιμο υπόλοιπο μεγαλύτερο ή ίσο με το ποσό της πληρωμής, η συναλλαγή δεν θα πραγματοποιηθεί γιατί ο έλεγχος γίνεται σε πραγματικό χρόνο, οπότε ή θα γίνει πληρωμή με άλλη κάρτα, ή με μετρητά ή δεν θα ολοκληρωθεί η αγορά.
Η χρεωστική κάρτα, στην μία πλευρά έχει το ονοματεπώνυμο του δικαιούχου με λατινικούς χαρακτήρες, έναν 16ψήφιο αριθμό της μορφής 1234 5678 9012 3456 και τον χρόνο λήξης της κάρτας στη μορφή ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ (π.χ. 09/15 για τον Σεπτέμβριο του 2015). Από την άλλη πλευρά έχει τα τέσσερα τελευταία ψηφία του 16ψήφιου αριθμού και στη συνέχεια έναν αριθμό ασφαλείας με τρία ψηφία που είναι το CVV, που θα ζητηθεί κατά την πληρωμή.
Για να πραγματοποιηθεί μία πληρωμή μέσω internet, πρέπει αφενός να υπάρχει επαρκές διαθέσιμο υπόλοιπο στο συνδεδεμένο τραπεζικό λογαριασμό και αφετέρου να καταχωρηθούν τα παραπάνω αναφερθέντα στοιχεία της κάρτας. Με την ολοκλήρωση της πληρωμής, δεσμεύεται άμεσα το αντίστοιχο ποσό και μετά από μερικές ημέρες, αφαιρείται εντελώς από το λογαριασμό του δικαιούχου της κάρτας και προστίθεται στο λογαριασμό αυτού που πληρώθηκε. Πλέον οι ηλεκτρονικές πληρωμές καθίστανται περισσότερο ασφαλείς με τις τεχνολογίες Verified by Visa, Mastercard Secure Code[2], AMEX Safekey.
Είδη καρτών
Σήμερα υπάρχουν τρεις τρόποι με τους οποίους οι συναλλαγές των χρεωστικών καρτών υπόκεινται σε επεξεργασία:
EFTPOS (επίσης γνωστό ως online debit ή PIN debit),
Offline debit (επίσης γνωστή ως signature debit) και
το σύστημα της κάρτας ηλεκτρονικό πορτοφόλι (Electronic Purse Card System).
Μια φυσική κάρτα μπορεί να περιλαμβάνει τις λειτουργίες και από τους τρεις τύπους, έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ένα αριθμό διαφορετικών συνθηκών.
Παρά το γεγονός ότι πολλές χρεωστικές κάρτες ανήκουν στην μάρκα Visa ή MasterCard, υπάρχουν πολλά άλλα είδη χρεωστικών καρτών, κάθε μία αποδεκτή μόνο σε μια συγκεκριμένη χώρα ή περιοχή, για παράδειγμα Switch (τώρα: Maestro) και Solo στο Ηνωμένο Βασίλειο, Interac στον Καναδά κλπ.
Η ανάγκη για διασυνοριακή συμβατότητα και η έλευση του ευρώ οδήγησε πρόσφατα σε πολλά από αυτά τα δίκτυα καρτών να αλλάξουν brand στο διεθνώς αναγνωρισμένο λογότυπο Maestro, το οποίο είναι μέρος της μάρκας MasterCard. Ορισμένες χρεωστικές κάρτες έχουν διπλή επωνυμία με το λογότυπο της (πρώην) εθνικής κάρτας καθώς και το Maestro.
Η χρήση ενός συστήματος χρεωστικής κάρτας επιτρέπει στους επιχειρηματίες να ομαδοποιούν τα προϊόντα τους πιο αποτελεσματικά, παρακολουθώντας καλύτερα το τζίρο των πελατών τους.
Προσοχή
Δεν πρέπει να αφήνεται σε κανέναν άλλο η χρεωστική κάρτα, διότι αν κάποιος αντιγράψει όλα τα στοιχεία που αναγράφονται στην κάρτα, μπορεί να κάνει πληρωμή μέσω του internet για δικές του αγορές, παίρνοντας χρήματα από τον τραπεζικό λογαριασμό που είναι συνδεδεμένος με την κάρτα.
Παραπομπές
«Chip και PIN».
«Τι είναι το SecureCode». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Αυγούστου 2016.
