Το Επιτόκιο είναι το κόστος του χρήματος, δηλαδή η τιμή για τη χρήση συγκεκριμένου χρηματικού κεφαλαίου για συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Υπάρχουν πολλά είδη επιτοκίων μέσα σε μια καπιταλιστική οικονομία. Επιτόκιο δανεισμού, καταθέσεως, πιστωτικών καρτών, διατραπεζικό, διακρατικό και πολλά άλλα. Συνήθως όταν αναφερόμαστε στο επιτόκιο ως τιμή εννοούμε μια συνισταμένη που αντιπροσωπεύει όλα τα είδη των επιτοκίων. Όλα τα είδη των επιτοκίων έχουν την ίδια κατεύθυνση[εκκρεμεί παραπομπή]. Δηλαδή είτε όλα αυξάνονται, είτε όλα μειώνονται[εκκρεμεί παραπομπή]. Λέγοντας πως το επιτόκιο π.χ δανεισμού είναι 4 % εννοούμε πως αν κάποιος θέλει να αγοράσει σήμερα κάποιες χρηματικές μονάδες (να δανειστεί χρήμα) θα πρέπει στο τέλος της περιόδου αναφοράς να πληρώσει μαζί με το κεφάλαιο που αγόρασε και 4 % παραπάνω. Σύμφωνα με την καθημερινή πρακτική το σύνηθες χρονικό διάστημα κατά το οποίο υπολογίζεται το επιτόκιο είναι το ένα έτος 360 ημέρες (όχι 365) χωρίς όμως να αποκλείονται και άλλα χρονικά διαστήματα. Θα πρέπει παρ' όλα αυτά να σημειωθεί ότι η ελληνική δικαιοσύνη έχει απορρίψει σε πολλές περιπτώσεις Διαταγές Πληρωμής τραπεζών έναντι οφειλετών, με τις οποίες επιτάσσουν τους οφειλέτες να πληρώσουν συγκεκριμένο ποσό βασισμένο σε υπολογισμό επιτοκίου 360 ημερών. Με άλλα λόγια, έχει κριθεί ότι η ως άνω πρακτική υπολογισμού των επιτοκίων είναι παράνομη. Επίσης το επιτόκιο αποτελεί τον τόκο κεφαλαίου για 100 χρηματικές μονάδες γι’ αυτό συνήθως εκφράζεται ως ποσοστό επί τοις εκατό.

Το επιτόκιο υπόκειται σε αλλαγές που αντανακλούν τις συνθήκες της αγοράς. Ωστόσο η ρύθμιση των επιτοκίων δεν γίνεται αυτόματα, αλλά με αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών. Τα κριτήρια με βάση τα οποία λαμβάνονται οι αποφάσεις μπορεί να είναι αρκετά σύνθετα, αφορούν στο σχεδιασμό της νομισματικής πολιτικής μιας οικονομίας, και είναι από τα κεντρικά θέματα που εξετάζει η μακροοικονομία.

Η συντομογραφία ΣΕΠΑ σημαίνει Συνολική Ετήσια Πραγματική Απόδοση και οι αναγραφόμενοι υπολογισμοί της ΣΕΠΑ, προκύπτουν βάσει του ονομαστικού επιτοκίου μετά την αφαίρεση φόρων (σήμερα 15%), δεδομένου ότι το ποσό και το επιτόκιο του λογαριασμού δεν θα μεταβληθούν για ένα έτος και οι τόκοι που θα προκύψουν από τους ενδιάμεσους εκτοκισμούς δεν θα αναληφθούν.
Επιτόκιο υπερημερίας

Επιτόκιο υπερημερίας είναι το επιτόκιο που εφαρμόζεται σε μια δανειστική σύμβαση στην περίπτωση που ο δανειολήπτης καθυστερήσει την πληρωμή μιας ή περισσοτέρων δόσεων ή αποφύγει συνολικά την αποπληρωμή του δανείου στον δανειοδότη. Συνήθως ορίζεται με Νόμο αλλά μπορεί να αποτελέσει και αντικείμενο συμφωνίας των μερών, παίρνει δε τη μορφή προσαύξησης του ονομαστικού επιτοκίου (π.χ. επί ονομαστικού επιτοκίου 7%, το επιτόκιο υπερημερίας μπορεί να είναι 2,5% επιπλέον, δηλαδή 9,5%).
Είδη Επιτοκίων
Πραγματικό Επιτόκιο

Το επιτόκιο χωρίς την προσαύξηση του πληθωρισμού.[1] Δείχνει πόσο γρήγορα αυξάνει η ονομαστική αξία ενός τοκοφόρου στοιχείου διαχρονικά, αλλά δεν αποκαλύπτει πόσο γρήγορα η αξία του στοιχείου αυτού μεταβάλλεται σε πραγματικούς όρους.[2]
Ονομαστικό Επιτόκιο

Μέτρηση του επιτοκίου που λαμβάνει υπόψη τον πληθωρισμό.
Κλιμακούμενο Επιτόκιο

Το επιτόκιο διαφοροποιείται ανάλογα με το ύψος της κατάθεσης και εφαρμόζεται σε ολόκληρο το ποσό αυτής.

Κλιμακωτό Επιτόκιο

Το επιτόκιο διαφοροποιείται ανά κλίμακα ύψους κατάθεσης και εφαρμόζεται διαφορετικό επιτόκιο στο ποσό της κατάθεσης που αντιστοιχεί σε κάθε κλίμακα.
Σχέση πραγματικού και ονομαστικού επιτοκίου

Έστω \( {\displaystyle \pi _{\epsilon }} \) : το πραγματικό επιτόκιο, \( {\displaystyle o_{\epsilon }} \): το ονομαστικό επιτόκιο και \( \pi \) : ο πληθωρισμός, τότε ισχύει:

\( {\displaystyle (1+\pi _{\epsilon })=(1+o_{\epsilon })/(1+\pi )\,}i \)

Όταν ο ρυθμός πληθωρισμού είναι κοντά στο μηδέν, \( {\displaystyle \pi \approx 0\%} \), ισχύει:

\( {\displaystyle \pi _{\epsilon }\approx o_{\epsilon }-\pi }i \)

Για παράδειγμα αν καταθέσουμε 10€, με ονομαστικό επιτόκιο 4%, ύστερα από ένα χρόνο θα πάρουμε 10,4 €. Αν όμως ο ρυθμός πληθωρισμού είναι 2%, θα έχουμε και πάλι 10,4 €, τα οποία όμως θα αντιστοιχούν σε προϊόντα και οι υπηρεσίες που κόστιζαν 11€ (δεν ισχύει \( {\displaystyle \pi \approx 0\%} \), οπότε χρησιμοποιούμε τον πρώτο τύπο) πριν από ένα χρόνο.
Παραπομπές

«Τι είναι ονομαστικό επιτόκιο;».

http://www.euretirio.com/epitokio/

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
επιτόκιο

ABEL ANDREW, BERNANKE BEN, CROUSHORE DEAN, ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Κεφάλαιο 2, 2010

Τόκος