ART

 

.

Η Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ)[1] (αγγλικά: European Free Trade Association, EFTA, γαλλικά: Association européenne de libre-échange, AELE) είναι οργανισμός που ιδρύθηκε το 1960 από ευρωπαϊκά κράτη που δίσταζαν να ενταχθούν πλήρως στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα.[2] Σκοπός του οργανισμού είναι η προώθηση του ελεύθερου εμπορίου και της οικονομικής ολοκλήρωσης προς όφελος των μελών του. Σήμερα μέλη της ΕΖΕΣ είναι τέσσερις χώρες: η Ελβετία, η Ισλανδία, το Λίχτενσταϊν και η Νορβηγία. Οι τρεις από αυτές (εκτός της Ελβετίας) είναι και μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ).
Ιστορική εξέλιξη
Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (με μπλε) και της ΕΖΕΣ (με πράσινο)
Τα σημερινά Κράτη μέλη της ΕΖΕΣ
Πρώην Κράτη μέλη της ΕΖΕΣ, πλέον μέλη της ΕΕ
Υπόλοιπη ΕΕ
Τα ιδρυτικά μέλη της ΕΖΕΣ, το 1960 και της τότε ΕΟΚ, το 1958

Η ΕΖΕΣ ιδρύθηκε το 1960 από επτά χώρες: Αυστρία, Δανία, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο, Νορβηγία, Πορτογαλία και Σουηδία[3]. Αργότερα έγιναν μέλη η Φινλανδία (συνδεδεμένο μέλος το 1961 και πλήρες το 1986), η Ισλανδία (1970) και το Λίχτενσταϊν (1991). Οι χώρες που έγιναν μέλη της ΕΟΚ και αργότερα της ΕΕ σταδιακά αποχώρησαν (η Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο το 1972, η Πορτογαλία το 1985, η Αυστρία, Σουηδία και Φινλανδία το 1995). Το 1994 τέθηκε σε ισχύ ο Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος που συνέδεσε τις αγορές των μελών της ΕΖΕΣ με την ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελβετία επέλεξε με δημοψήφισμα να μη γίνει μέλος του ΕΟΧ και έχει συνάψει ξεχωριστές συμφωνίες με την ΕΕ.

Επίσης, ένα από τα ιδρυτικά μέλη της ΕΖΕΣ, το Ηνωμένο Βασίλειο, εγκατέλειψε την Ευρωπαϊκή Ένωση, στις 1 Φεβρουαρίου 2020, και παραμένει άγνωστο, για αν στο σύντομο μέλλον, αν επαναενταχθεί στην ΕΖΕΣ, ή γίνει μέλος του ΕΟΧ, ενώ αντίστοιχα το Ηνωμένο Βασίλειο, έχει συνάψει κάποιες ξεχωριστές εμπορικές συμφωνίες με την ΕΕ, όπως αντίστοιχα, το ίδιο έχουν πράξει, τόσο η Ελβετία, όσο και η Νορβηγία, οι οποίες δεν εντάχθηκαν ποτέ στην ΕΕ.
Χώρες μέλη της Ε.Ζ.Ε.Σ.

Χώρα Ένταξη στην Ε.Ζ.Ε.Σ. Πληθυσμός [4]
(2016)		 Έκταση (km²) Πρωτεύουσα GDP in millions (PPP)[note 1] GDP per capita (PPP)[note 1]
Ελβετία 3 Μαΐου 1960 8,401,739 41.285 Βέρνη 363.421[5] 45.417[5]
Ισλανδία 1 Ιανουαρίου 1970 332,474 103.000 Ρέικιαβικ 12.831[6] 39.223[6]
Λιχτενστάιν 1 Ιανουαρίου 1991 37,666 160,4 Βαντούζ 3.545[note 2] 98.432[note 2]
Νορβηγία 3 Μαΐου 1960 5,254,694 385.155 Όσλο 265.911[7] 53.470[7]

Πρώην Χώρες μέλη της Ε.Ζ.Ε.Σ.

Χώρα Πρωτεύουσα Ένταξη στην Ε.Ζ.Ε.Σ. Αποχώρηση από την Ε.Ζ.Ε.Σ.
Προσχώρηση στην Ε.Ο.Κ./Ε.Ε.
Αυστρία Βιέννη 1960 1 Ιανουαρίου 1995
Δανία Κοπεγχάγη 1960 1 Ιανουαρίου 1973
Ηνωμένο Βασίλειο Λονδίνο 1960 1 Ιανουαρίου 1973 (εγκατέλειψε την ΕΕ στις 1 Φεβρουαρίου 2020)
Πορτογαλία Λισαβόνα 1960 1 Ιανουαρίου 1986
Σουηδία Στοκχόλμη 1960 1 Ιανουαρίου 1995
Φινλανδία Ελσίνκι 1986 1 Ιανουαρίου 1995

Διεθνείς συμφωνίες

Εκτός της ΕΕ, η ΕΖΕΣ έχει συνάψει εμπορικές συμφωνίες και με άλλες χώρες και διεθνείς οργανισμούς:

Χώρες που έχουν συνάψει συμφωνίες, με την ΕΖΕΣ, κυρίως σχετικά, για τους δικούς τους πολιτικούς λόγους:

Χώρες με ισχυρές οικονομίες, αναπτυγμένη τεχνολογία και ναυτιλία, που αντιπροσωπεύονται δίπλα στην ΕΖΕΣ και την Ευρωπαϊκή Ένωση:

Χώρες που έχουν συνάψει συμφωνία, με την ΕΖΕΣ, κυρίως σχετικά με την ανεργία, την καταπολέμηση των ναρκωτικών, άλλα και την βία των γυναικών, από τα οποία μαστίζονται σημαντικά όλες αυτές οι χώρες:

Χώρες που έχουν συνάψει Διεθνείς συμφωνίες, με την ΕΖΕΣ, κυρίως σχετικά με την καταπολέμηση της ισλαμικής τρομοκρατίας και των δικαιωμάτων των γυναικών:

Οικονομικές Ενώσεις Χωρών

Συμβούλιο Συνεργασίας Περσικού Κόλπου (Gulf Cooperation Council), στο οποίο συμμετέχουν Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κατάρ, Κουβέιτ, Μπαχρέιν, Ομάν και Σαουδική Αραβία.
Ένωση χωρών Κεντρικής Αμερικής (Γουατεμάλα, Κόστα Ρίκα και Παναμάς)
Τελωνειακή Ένωση Νότιας Αφρικής (Southern African Customs Union), στην οποία συμμετέχουν Λεσότο, Μποτσουάνα, Ναμίμπια, Νότια Αφρική και Εσουατίνι.

Γενικοί γραμματείς

Χώρα καταγωγής Όνομα (γέννηση-θάνατος) Διάρκεια θητείας
Ηνωμένο Βασίλειο Σερ Φρανκ Φιγκάρες (1910-1990) 1960–1965
Ηνωμένο Βασίλειο Τζον Κάουλσον (1909-1997) 1965–1972
Σουηδία Μπενγκτ Ραμπαέους (1917-2010) 1972 –30 Νοεμβρίου 1975
Ελβετία Κορνέλιο Σομαρούγκα (γ. 1932) 1η Δεκεμβρίου 1975 - 30 Δεκεμβρίου 1975 (προσωρινός)
Ελβετία Τσαρλς Μίλερ (1922-2015) 1976–1981


Νορβηγία Νορβηγία Περ Κλέπε (γ. 1923) 1981–1988
Αυστρία Γκέοργκ Ράισχ (Georg Reisch, γ. 1930) 1988–1994
Ισραήλ Ισλανδία Κιάρταν Γιόχανσον (Kjartan Jóhannsson, γ. 1939) 1994–2000
Ελβετία Ουίλιαμ Ροσιέ (γ. 1942) 2000–2006
Νορβηγία Νορβηγία Κάρε Μπριν (Kåre Bryn, γ. 1944) 2006-2012
Ισραήλ Ισλανδία Κρίστιν Φ. 'Αουρτνασον (Kristinn F. Árnason, γ. 1954) 2012–2018

Παραπομπές

«Συντμήσεις και αρκτικόλεξα». Διοργανικό εγχειρίδιο σύνταξης κειμένων. Υπηρεσία Εκδόσεων Ε.Ε. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2009.
«Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών». Λεξικό Όρων Γ' ΚΠΣ. Κοινωνία της Πληροφορίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2009.
«EFTA History at a glance». Επίσημη ιστοσελίδα ΕΖΕΣ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2009.
«World Population Prospects: The 2017 Revision». ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2017.
«Report for Selected Countries and Subjects». Imf.org. 14 Σεπτεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2017.
«Iceland». International Monetary Fund. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2013.

«Norway». International Monetary Fund. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2012.

in international dollars (rounded)
Liechtenstein, Infobox

Εγκυκλοπαίδεια Οικονομίας

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License