Το Τραχώνι είναι χωριό της επαρχίας Λεμεσού στην Κύπρο. Διοικητικά αποτελεί κοινοτικό συμβούλιο.

Τραχώνι – Λεμεσός, Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Τοποθεσία

Τραχώνι
Χωριό της Κύπρου Κοινοτικό συμβούλιο
Χώρα	Κύπρος[1]
Διοικητική μονάδα	Επαρχία Λεμεσού[1]
Διοίκηση
• Σώμα	Κοινοτικό Συμβούλιο Τραχωνίου[1][2]
• Κοινοτάρχης[1][2]	Κυριάκος Χριστοδούλου (από 2017)[1][2]
• Μέλος του/της	Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου[1]
Έκταση	4,609 22 km²[3]
Υψόμετρο	30 μ.[4]
Πληθυσμός	3 952 (2011)[5]
Γ.Κ.	5203[6]
Τ.Κ.	4651[7]
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)
Ιστοσελίδα	Επίσημος ιστότοπος

Το Τραχώνι βρίσκεται 8 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πόλης της Λεμεσού.[8] Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 30 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.[9] Μεγάλο μέρος της διοικητικής έκτασης του χωριού περιλαμβάνεται στο έδαφος της βρετανικής στρατιωτικής βάσης Ακρωτηρίου.[8] Ανατολικά συνορεύει με το Τσερκέζ Τσιφτλίκ, νότια με τον Ασώματο, δυτικά με το Κολόσσι και βόρεια με τον Ύψωνα.

Φυσικό περιβάλλον

Το ανάγλυφο στην περιοχή είναι καμπίσιο με μια μικρή κλίση από τα βόρεια προς τα νότια.[8] Στην περιοχή καλλιεργούνται εσπεριδοειδή, ελιές, αμπέλια (επιτραπέζιες και οινοποιήσιμες ποικιλίες), λαχανικά, σιτηρά, νομευτικά φυτά, φρουτόδεντρα (κυρίως συκιές) και λίγες χαρουπιές.[8]

Ιστορία-Ονομασία

Το Τραχώνι υπήρχε κατά τα μεσαιωνικά χρόνια με την ίδια ονομασία. Σε παλαιότερους χάρτες βρίσκεται σημειωμένο ως Tracori. Ο Λουί ντε Μας Λατρί αναφέρει το χωριό ως φέουδο που ανήκε στο τάγμα των Ναϊτών ιπποτών κατά τον 13ο αιώνα. Μετά τη διάλυση του τάγματος, το Τραχώνι, όπως και τα άλλα χωριά του τάγματος, περιήλθε στην κατοχή των Ιωαννιτών ιπποτών.[8]

Η ονομασία του χωριού φανερώνει ότι είναι αρχαιότερο του φράγκικου μεσαίωνα, πιθανότατα ιδρυμένο κατά τα βυζαντινά χρόνια. Η ονομασία προήλθε από την αρχαία ελληνική λέξη τραχών, που σήμαινε τραχύ και πετρώδες έδαφος, όπως αναφέρει και ο Στράβωνας. Τοποθεσίες με την ονομασία Τραχώνι και Τράχωνας υπάρχουν πολλές στην Κύπρο. Ωστόσο οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του το 1958 υιοθέτησαν την εναλλακτική ονομασία Kaykale που σημαίνει πέτρινο οχυρό.[8][10]

Σε περιοχή του Τραχωνίου και συγκεκριμένα στο λόφο Βούναρο στα δυτικά του χωριού, βρέθηκαν αρχαία αντικείμενα που αποδεικνύουν ότι υπήρχε εκεί προϊστορικός οικισμός της νεολιθικής ή και της χαλκολιθικής περιόδου.[8]

Πληθυσμός

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, έως το 1974 το Τραχώνι ήταν μεικτό χωριό, δηλαδή ζούσαν σε αυτό Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι. Η πλειοψηφία των κατοίκων ήταν Ελληνοκύπριοι. Τον Ιανουάριο του 1964, λόγω των δικοινοτικών διαταραχών, οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του μετακινήθηκαν στον Ασώματο. Τον Φεβρουάριο μετακινήθηκαν, μαζί με τους Τουρκοκύπριους του Ασώματου, στην Επισκοπή και στα Κάτω Πολεμίδια. Τα επόμενα χρόνια ελάχιστοι επέστρεψαν στο Τραχώνι.[10][8]

Κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974, οι Τουρκοκύπριοι που έμεναν στο Τραχώνι ή είχαν εγκατασταθεί σε άλλα χωριά της περιοχής, μετακινήθηκαν στη Βρετανική Βάση Ακρωτηρίου. Τον Φεβρουάριο του 1975 μετακινήθηκαν από την Τουρκία στο βόρειο μέρος της Κύπρου στα πλαίσια της ανταλλαγής πληθυσμών.[10]

Στο Τραχώνι παρέμειναν οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι του. Επιπρόσθετα, εγκαταστάθηκαν στο χωριό Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες. Στο Τραχώνι δημιουργήθηκαν τέσσερις συνοικισμοί αυτοστέγασης εκτοπισμένων, γεγονός που οδήγησε στην αύξηση του πληθυσμού.[10][8]

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του Τραχωνίου όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

Ιστορικό απογραφών
Απογραφή Πληθυσμός %± Άνδρες Γυναίκες 1881 165[11] —   83 82 1891 183[12] 10.9% 89 94 1901 205[13] 12.0% 111 94 1911 239[14] 16.6% 136 103 1921 175[15] -26.8% 96 79 1931 145[16] -17.1% 73 72 1946 248[17] 71.0% 1960 422[18] 70.2% 218 204 1973 531[19] 25.8% 1976 609[20] 14.7% 316 293 1982 1 766[21] 190.0% 902 864 1992 3 022[22] 71.1% 1 535 1 487 2001 3 294[23] 9.0% 1 655 1 639 2011 3 952[5] 20.0% 1 961 1 991
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Εκκλησίες

Στο χωριό υπάρχουν 2 εκκλησίες και 3 ξωκλήσια:[24]

Εκκλησία Αγίου Μάμα (νέα)
Εκκλησία Αγίου Μάμα (παλαιά)
Ξωκλήσι Αγίου Γεωργίου
Ξωκλήσι Παναγίας Χρυσοσπηλιώτισσας
Ξωκλήσι Παναγίας Κατωκλησιώτισσας

Διάφορα

Στο χωριό υπάρχει ένα δημόσιο νηπιαγωγείο, δύο δημόσια δημοτικά σχολεία, ένα δημόσιο γυμνάσιο και μια αγγλική σχολή.[25] Επιπλέον, διαθέτει Κοινοτικό Στάδιο (D/R).
Αθλητική ζωή

Στο Τραχώνι εδρεύουν 2 αθλητικά σωματεία:[26]

Εθνικόφρονα Σωματεία Κωνστάντιος & Ευριπίδης, η ποδοσφαιρική ομάδα του οποίου συμμετείχε μέχρι και την Γ΄ κατηγορία.
Αθλητικό Σωματείο Αναγέννηση, η ποδοσφαιρική ομάδα του οποίου συμμετείχε μέχρι και την Γ΄ κατηγορία.

Έδρα των ποδοσφαιρικών ομάδων των δύο σωματείο είναι το Κοινοτικό Στάδιο Τραχωνίου (D/R).

Αναγέννηση Τραχωνίου

Κωνστάντιος & Ευριπίδης Τραχωνίου

Παραπομπές

«Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018.
«Κοινοτικό Συμβούλιο». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2018.
«ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
«Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών». (Ελληνικά, Αγγλικά) Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. σελ. 24.
«Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 13 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
«Trachoni Lemesou». (Αγγλικά, Ελληνικά) Ταχυδρομικός Κώδικας Έρευνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2018.
«Τραχώνι/Trachoni - Ιστορία». www.trachoni.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-12. Ανακτήθηκε στις 2017-05-12.
«Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών» (PDF). Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. σελ. 24. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2018-04-04. Ανακτήθηκε στις 2018-04-04.
«Trachoni». www.prio-cyprus-displacement.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-30. Ανακτήθηκε στις 2018-06-30.
«Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881 (Κύπρος). 4 Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 13.
«Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891 (Κύπρος). 6 Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901 (Κύπρος). 31 Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
«Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911 (Κύπρος). 2 Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
«Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921 (Κύπρος). 24 Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 9.
«Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931 (Κύπρος). 27 Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 7.
«Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946 (Κύπρος). 10 Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 9.
«Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960 (Κύπρος). 11 Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 16.
(Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1973 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30 Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού 1992». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού 2001». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 61.
«Τραχώνι/Trachoni - Θρησκευτική Ζωή». www.trachoni.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-12. Ανακτήθηκε στις 2017-05-12.
«Τραχώνι/Trachoni - Εκπαίδευση». www.trachoni.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-12. Ανακτήθηκε στις 2017-05-12.

«Τραχώνι/Trachoni - Πολιτισμός/Αθλητισμός». www.trachoni.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-12. Ανακτήθηκε στις 2017-05-12.

Πηγές

«Τραχώνι/Trachoni - Ιστορία». www.trachoni.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-12. Ανακτήθηκε στις 2017-05-12.
«Trachoni». www.prio-cyprus-displacement.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-30. Ανακτήθηκε στις 2018-06-30.
«Trachoni». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-30. Ανακτήθηκε στις 2018-06-30.

Βιβλιογραφία

Καρούζης, Γιώργος (2001). Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (πόλη και επαρχία) (πρώτη έκδοση). Λευκωσία: ΣΕΛΑΣ Κεντρο Μελετων Ερευνων & Εκδοσεων, σελ. 55-56. ISBN 9963-566-67-7.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ιστοσελίδα Κοινοτικού Συμβουλίου
«Τραχώνι». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-12. Ανακτήθηκε στις 2017-05-12.
«Σπήλαιο Παναγίας Χρυσοσπηλιώτισσας - Τραχώνι». IX-ANDROMEDA / Η Κύπριδα Γη μέσα από την φωτογραφία. 2017-09-24. Ανακτήθηκε στις 2018-06-30.

Επαρχία Λεμεσού, Φωτογραφίες

Χάρτης Κύπρου

Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια