Ιστορία

Άγιος Επιφάνιος Ορεινής
Χωριό της Κύπρου Κοινοτικό συμβούλιο
Χώρα	Κύπρος[1]
Διοικητική μονάδα	Επαρχία Λευκωσίας[1]
• Μέλος του/της	Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου[1]
Υψόμετρο	579 μ.
Πληθυσμός	412 (2011)[2]
Γ.Κ.	1206[3]
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)
Ιστοσελίδα	Επίσημος ιστότοπος

Το χωριό δημιουργήθηκε με την μετακίνηση κατοίκων, από τις γύρω περιοχές στις αρχές του 5ου αιώνα, όταν ο Χριστιανισμός επιβλήθηκε ως επίσημη θρησκεία. Την περίοδο αυτή ορισμένοι φανατικοί, εκμεταλλευόμενοι τις περιστάσεις, εφάρμοζαν ακραίες συμπεριφορές και δράσεις που οδηγούσαν στην κοινωνική απομόνωση, εκείνων που πίστευαν στην αρχαία ελληνική θρησκεία, προκειμένου να επωφεληθούν προσωπικά.

Ο Αγιος Επιφάνιος[4] στην προσπαθεια του να αποκαταστήσει την τάξη, ζήτησε την υποστήριξη του αυτοκράτορα Θεοδόσιος Α΄ και με διάταγμα [5] εγκαθίδρυσε περιοχές ασφάλειας για τους μη χριστιανούς. Δεδομένου ότι το χωριό και οι κάτοικοι, απολάμβαναν την προστασία του επισκόπου Σαλαμίνος Επιφανίου, το χωριό έγινε γνωστό ως το χωριό του Επιφανίου και αργότερα Άγιος Επιφάνιος Ορεινής .

Σύμφωνα με το μύθο οι πρώτοι κατοίκοι του χωριού ήταν η οικογένεια του ειδωλολάτρη αρχιερέα της περιοχής, μια μητέρα με τρεις κόρες της. Άλλες εκδοχές για την ονομασία του χωρίου είναι οι εξής: Το χωριό πήρε το όνομα του από κάποιο φερώνυμο μοναστήρι. Αυτό «μαρτυρούν» κάποια κατάλοιπα κτίσματος που ανευρεθήκαν δυτικά του χωριού, στη βάση ενός λόφου που ονομάζεται «Καλόγηρος». Κατά μια άλλη εκδοχή, λιγότερο πιθανή, το όνομα του χωριού προήλθε από το όνομα του πρώτου κατοίκου του χωριού. Συγκεκριμένα, ο πρώτος κάτοικος του χωριού ονομαζόταν Πιφανιώτης ή αλλιώς Επιφάνιος και όπως προαναφέρθηκε, ήρθε από την Αγλαντζιά.[6]

Πληθυσμός

Ο Άγιος Επιφάνιος, από το 1881 έως και το 1976, ακολούθησε ανοδική πληθυσμιακή πορεία. Το 1982 και το 2001, σημειώθηκε μια μικρή μείωση του πληθυσμού. Στις μέρες μας, παρατηρείται σημαντική αύξηση του πληθυσμού, συγκεκριμένα, από την τελευταία απογραφή του 2001 που το χωριό αριθμούσε 336 κατοίκους, σήμερα αριθμεί περίπου 500 κατοίκους.[7]

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του χωριού όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

Ιστορικό απογραφών
Απογραφή Πληθυσμός %± Άνδρες Γυναίκες 1881 69[8] —   40 29 1891 109[9] 58.0% 68 41 1901 120[10] 10.1% 69 51 1911 151[11] 25.8% 79 72 1921 197[12] 30.5% 100 97 1931 194[13] -1.5% 101 93 1946 296[14] 52.6% 1960 310[15] 4.7% 151 159 1973 339[16] 9.4% 175 164 1976 412[17] 21.5% 211 201 1982 348[18] -15.5% 174 174 1992 352[19] 1.1% 179 173 2001 338[20] -4.0% 168 170 2011 412[2] 21.9% 203 209
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Εκκλησία

Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Επιφάνιο. Είναι κτίσμα του 18ου αιώνα και ανήκει στον τύπο των μονόκλιτων εκκλησιών με αμφικλινή ξύλινη στέγη και κεραμίδια.[21]
Ασχολίες

Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνταν με τη γεωργία, κτηνοτροφία και υλοτομία. Ειδικότερα, καλλιεργούσαν κυρίως αμπέλια οινοποιήσιμων ποικιλιών και λιγότερο ελιές, χαρουπιές, σιτηρά και λαχανικά. Οι κάτοικοι του Αγίου Επιφανίου, όπως και τα υπόλοιπα ορεινά χωριά, είχαν ως βασική τους ενασχόληση την κτηνοτροφία. Τη δεκαετία του ’80 εκτρέφονταν περίπου 1000 κατσίκες.

Όσοι ασχολούνταν με την υλοτομία κουβαλούσαν ξύλα από τα χωράφια και το δάσος, τα φόρτωναν πάνω σε άλογα ή γαϊδουράκια και πήγαιναν να τα πουλήσουν στη Λευκωσία.[22]

Στον Άγιο Επιφάνιο εδρεύει και ο ΑΠΟ Αγίου Επιφανίου που αγωνίζεται στη ΠΟΕΛ.

• Άγιος Επιφάνιος Ορεινής
• Άγιος Επιφάνιος Σολέας

Παραπομπές

«Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Λευκωσίας». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 11 Ιανουαρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2018.
«ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 13 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
http://oca.org/saints/lives/2014/05/12/101356-st-epiphanius-the-bishop-of-cyprus
http://www.elesme.gr/elesmegr/periodika/t13/t13_08.htm “Εί τις τω πατρί Επιφανίω της νήσου Κύπρου ουχ υπακούει διά των θείων λόγων εξερχέσθω της Κύπρου και όπου αν θέλη κατοικείτω”
http://www.agiosepifanios.org/gr/what-to-know-tgr/history-tgr
http://www.agiosepifanios.org/gr/what-to-know-tgr/history-tgr
«Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881 (Κύπρος). 4 Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2018. σελ. 8.
«Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891 (Κύπρος). 6 Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2018. σελ. 6.
«Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901 (Κύπρος). 31 Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2018. σελ. 5.
«Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911 (Κύπρος). 2 Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2018. σελ. 5.
«Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921 (Κύπρος). 24 Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2018. σελ. 5.
«Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931 (Κύπρος). 27 Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2018. σελ. 3.
«Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946 (Κύπρος). 10 Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2018. σελ. 3.
«Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960 (Κύπρος). 11 Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2018. σελ. 4.
(Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1973 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30 Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2018.
«Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού 1992». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού 2001». (Ελληνικά, Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2018. σελ. 48.
http://www.agiosepifanios.org/gr/what-to-know-tgr/history-tgr
http://www.agiosepifanios.org/gr/what-to-know-tgr/history-tgr

Επαρχία Λευκωσίας Φωτογραφίες

Χάρτης Κύπρου

Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια