Στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, ο Κατεπάνω ήταν ανώτατος πολιτικός και στρατιωτικός άρχοντας. Η υπ'αυτόν διοικητική περιφέρεια (καθώς και το αξίωμα και η δικαιοδοσία του) ονομάζονταν κατεπανάτο[Σημ. 1] ή κατεπανίκιον[1]. Πριν τη διοικητική μεταρρύθμιση των Κομνηνών ο όρος "κατεπανίκιο" δήλωνε το "μέγα θέμα" και στην ιεραρχική κλίμακα ο "κατεπάνω" βρισκόταν αμέσως μετά τον "δούκα"(δουξ > κατεπάνω > στρατηγός), ενώ αργότερα ο "κατεπάνω" εκπίπτει στο ισοδύναμο ενός "κόμητος", όντας ενίοτε απλά τοποτηρητής στο όνομα του αυτοκρατόρα και τίθεται πλέον στην ιεραρχία μετά τον "στρατηγό" αλλά και μετά τους κατώτερούς του[2].
Ο όρος συναντάται σε περιοχές της αυτοκρατορίας, όπως στην Τραπεζούντα, έως και τον 14ο αιώνα[3].
Σημειώσεις
1. ↑ Ο όρος "κατεπανάτο" δε συναντάται σε βυζαντινές πηγές, καθώς δημιουργήθηκε από Βυζαντινολόγους. Παρ'όλ'αυτά, οι Νορμανδοί χρησιμοποίησαν το όνομα "Καπιτανάτα" (Capitanata) αναφερόμενοι στη νότιο Ιταλία.
Παραπομπές
1. ↑ Κίμων Εμμανουήλ Πλακογιαννάκης, Τιμητικοί τίτλοι και ενεργά αξιώματα στο Βυζάντιο: Εθιμοτυπία, Διοίκηση, Στρατός, Εκδόσεις Ιανός, Θεσσαλονίκη, 2001, ISBN 960-7771-57-5, σ.330
2. ↑ Γεωργίου Ι.Θεοχαρίδου, Κατεπανίκια της Μακεδονίας:Συμβολή εις την διοικητικήν ιστορίαν και γεωγραφίαν της Μακεδονίας κατά τους μετά την Φραγκοκρατίαν Χρόνους, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη, 1954, σ.i
3. ↑ Αλέξανδρος Καζντάν, The Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, New York & Oxford, 1991, ISBN 0-19-504652-8, λήμμα: Katepano
Εγκυκλοπαίδεια Βυζαντινής Αυτοκρατορίας
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
