Ο Ιωάννης Ξιφιλίνος ήταν σπουδαίος νομικός και λόγιος.

Γεννήθηκε στην Τραπεζούντα μεταξύ του 1005 και του 1008 και καταγόταν από την αρχοντική οικογένεια των Ξιφιλίνων. Σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί διακρίθηκε στη Νομική επιστήμη ως δικηγόρος, δικαστής και δάσκαλος στην Ανωτέρα Σχολή του φιλοσόφου της εποχής Μιχαήλ Ψελλού, με τον οποίο είχε και φιλική σχέση, και τον οποίο ακολούθησε ως μοναχός στον Όλυμπο της Βιθυνίας. Το 1064 κλήθηκε από τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Δούκα να αναλάβει Οικουμενικός Πατριάρχης ως Ιωάννης Η΄.

Ως Πατριάρχης ανέπτυξε σημαντική κοινωνική δράση, ενδιαφέρθηκε για τους φτωχούς και ανακαίνισε το Ναό της Αγίας Σοφίας. Παράλληλα, συνέχισε και το συγγραφικό του έργο, στο οποίο διακρίνονται θεολογικές, φιλοσοφικές και νομικές πραγματείες. Από αυτά διασώζονται κάποιες ερμηνείες των ευαγγελικών περικοπών και ορισμένες επιστολές.

Πέθανε στις 2 Αυγούστου 1075. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο και τιμά τη μνήμη του στις 30 Αυγούστου.
Πηγές

Οικουμενικό Πατριαρχείο