Γεννήθηκε στην Κουάρφαμ στα βορειοδυτικά της χώρας, στις 2 Σεπτεμβρίου του 1933[1], σε μία περιοχή όπου το βουντού είναι κύρια θρησκεία.

Έκανε σπουδές σε στρατιωτικές σχολές στο Μαλί και στη Σενεγάλη. Έπειτα από την ανεξαρτησία, υπηρέτησε ως σύμβουλος του Προέδρου Ιμπέρ Μαγκά από το 1961 ως το 1963 [2] Το Δεκέμβριο του 1967, ο ξάδερφός του, Μορίς Κουαντετέ κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα και έγινε Πρόεδρος του Επαναστατικού Στρατιωτικού Συμβουλίου.[3] Το 1968 – 1970 ο Κερέκου παρακολούθησε μαθήματα σε στρατιωτικές σχολές στη Γαλλία και σύντομα προήχθη από τον Πρόεδρο Μαγκά σε Ταγματάρχη, αναπληρωτή αρχηγό ΓΕΣ και διοικητή της μονάδας αλεξιπτωτιστών στην Ουίντα.

Ασπάστηκε το Ισλάμ στις 28 Σεπτεμβρίου του 1980, κατά την επίσκεψή του στη Λιβύη (και έλαβε το όνομα Αχμέτ), στη συνέχεια όμως αρνήθηκε την ισλαμική θρησκεία[4] (επιστρέφοντας στο όνομα Ματιέ) και σήμερα είναι Χριστιανός Ευαγγελικός . Έλαβε το προσωνύμιο «χαμαιλέων» για τις εύκολες αλλαγές του στο θρήσκευμα.

Δικτατορία

Στις 26 Οκτωβρίου του 1972 κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα και έθεσε τέλος σε μια κυβέρνηση στην οποία εναλλάσσονταν στην εξουσία τρία μέλη της Τριανδρίας (Προεδρικό Συμβούλιο). Ο Μαγκά νωρίτερα τη χρονιά εκείνη είχε παραδώσει την εξουσία στον Ζιστέν Αχομαντεγκμπέ-Τομετέν[5]

Στα δύο πρώτα χρόνια διακυβέρνησής του, ο Κερέκου εξέφρασε εθνικιστικές τάσεις και φάνηκε αποφασισμένος να μην υιοθετήσει ξένες για τη χώρα του ιδεολογίες, όπως ο κομμουνισμός, ο καπιταλισμός και ο σοσιαλισμός. Ωστόσο, ο ίδιος υιοθέτησε το μαρξισμό-λενινισμό στις 30 Νοεμβρίου του 1975.[6] Η χώρα μετονομάστηκε σε λαϊκή δημοκρατία και κρατικοποιήθηκαν οι τράπεζες και η βιομηχανία πετρελαίου. Μοναδικό κόμμα ήταν το Επαναστατικό Λαϊκό Κόμμα του Μπενίν (Parti de la révolution populaire du Bénin, PRPB). Το 1980 εξελέγη πρόεδρος της Επαναστατικής Εθνικής Συνέλευσης. Αποστρατεύτηκε το 1987.[7]

Με την υιοθέτηση του μαρξισμού, ο Κερέκου θέλησε να λάβει την υποστήριξη των αριστεριστών της χώρας[8]

Ο Κερέκου επέζησε από πολυάριθμες απόπειρες ανατροπής του, με σημαντικότερη ίσως μια επίθεση από μισθοφόρους στο αεροδρόμιο της Κοτονού τον Ιανουάριο του 1977 αλλά και δύο απόπειρες πραξικοπήματος το 1988.

Τα μέτρα που είχε λάβει η κυβέρνησή του δεν απέδωσαν στην οικονομία. Η κρίση επιδεινώθηκε και ο ίδιος κινήθηκε σε πολιτική λιτότητας. Επίσης, δέχτηκε να συνεργαστεί με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στα πλαίσια προγράμματος για την αναδόμηση της οικονομίας και προέβη στη λήψη νέων οικονομικών μέτρων, με σημαντικότερα την πολιτική λιτότητας και τη δραστική μείωση των κρατικών δαπανών. Τα νέα μέτρα προκάλεσαν μεγαλύτερες αντιδράσεις. Τον Ιανουάριο του 1989 ξεκίνησε απεργία από φοιτητές και σύντομα το απεργιακό κύμα επεκτάθηκε και σε άλλες κοινωνικές τάξεις.

Αλλαγή του πολιτεύματος

Η οικονομική δυσπραγία και οι αντιδράσεις του πληθυσμού έκαναν τον Κερέκου να αποτινάξει το μαρξισμό και να κινηθεί προς τον εκδημοκρατισμό της χώρας του, η οποία σταδιακά έγινε πολυκομματική δημοκρατία.

Τον Αύγουστο του 1989 ο Κερέκου εξελέγη Πρόεδρος από την Εθνοσυνέλευση και το Δεκέμβριο του ιδίου έτους εγκαταλείφθηκε ο μαρξισμός ως ιδεολογία του κράτους.[9] Το Φεβρουάριο του 1990 διεξήχθη εθνική συνδιάσκεψη, που αντιτάχθηκε στον Κερέκου, ο οποίος έκανε λόγο για πολιτικό πραξικόπημα. Στη μεταβατική περίοδο που ακολούθησε, ο Κερέκου παρέμεινε πρόεδρος, με μειωμένες όμως εξουσίες.[10] Το Μάρτιο του 1990 ανέλαβε προσωρινός πρωθυπουργός ο Νισεφόρ Σογκλό, οικονομολόγος και συνεργάτης της Παγκόσμιας Τράπεζας. Το Δεκέμβριο εγκρίθηκε σε δημοψήφισμα το Σύνταγμα που είχε νωρίτερα συνταχθεί. Στις πρώτες πολυκομματικές εκλογές, το 1991, ο Κερέκου ηττήθηκε, λαμβάνοντας μόλις 32% των ψήφων στο δεύτερο γύρο[11]. Νέος Πρόεδρος έγινε ο Νισεφόρ Σογκλό και ο Κερέκου έγινε ο πρώτος Αφρικανός Πρόεδρος που έχασε την εξουσία του με δημοκρατικές εκλογές[12]

Εκλογή στην προεδρία 1996

Στις εκλογές του Μαρτίου του 1996 ο Κερέκου κατήλθε ξανά ως υποψήφιος και έλαβε περισσότερες ψήφους από τον Σογκλό. Στο δεύτερο γύρο αναδείχθηκε νικητής με 52,5% των ψήφων, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι τον ίδιο είχαν υποστηρίξει και ο 3ος και 4ος του πρώτου γύρου, Αντριέν Ουνγκμπετζί και Μπρούνο Αμουσού, αντίστοιχα. Ο Κερέκου υποστηρίχθηκε σθεναρά από ψηφοφόρους προερχόμενους από το Βορρά[13] αλλά βελτίωσε τις επιδόσεις του και στο Νότο. Το Συνταγματικό Δικαστήριο επικύρωσε τα αποτελέσματα και δε δέχτηκε την έφεση του αντιπάλου του, Σογκλό, ο οποίος επικαλέστηκε νοθεία.[14] Κατά την ορκωμοσία του, ο Κερέκου παρέλειψε μία αναφορά στα πνεύματα των προγόνων του Μπενίν, εξαιτίας της χριστιανικής του πίστης. Στη συνέχεια αναγκάστηκε να ξαναπεί τον όρκο με αναφορά στα πνεύματα.[15]

Αμφιλεγόμενη επανεκλογή, 2001

Το Μάρτιο του 2001 ο Κερέκου επανεξελέγη για μία ακόμη πεντατή θητεία, υπό αμφιλεγόμενες συνθήκες. Στον πρώτο γύρο έλαβε 45,4% των ψήφων. Ο Σογκλό, που είχε έρθει δεύτερος και ο πρόεδρος της Βουλής, Ουνγκμπεντζί, που είχε έρθει τρίτος, αρνήθηκαν να αναμετρηθούν με τον Κερέκου στο δεύτερο γύρο, επικαλούμενοι παρατυπίες. Έτσι, ο 4ος του πρώτου γύρου, Αμουσού, αναμετρήθηκε στον τελικό γύρο μαζί του και η νίκη για τον Κερέκου ήταν συντριπτική, με 83,6% των ψήφων.[16] Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι η αμερικανική βιομηχανία Τιτάν είχε δώσει μίζα ύψους πάνω από 2 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ για τη χρηματοδότηση της εκστρατείας του Κερέκου για την επανεκλογή του.[17]

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης συνεχούς θητείας του στο προεδρικό αξίωμα, ο Κερέκου ακολούθησε γενικά φιλελεύθερη πολιτική. Την ίδια περίοδο το Μπενίν πήρε για πρώτη φορά μέρος σε διεθνείς ειρηνευτικές αποστολές σε άλλα αφρικανικά κράτη. Με βάση το Σύνταγμα ο Κερέκου δεν μπορούσε να διεκδικήσει και νέα προεδρική θητεία το 2006, καθώς ήταν μεγαλύτερος από το ηλικιακό όριο που είχε τεθεί (τα 70 έτη). Ήδη από τον Ιούλιο του 2005 ο Κερέκου δήλωσε ότι θα αποσυρόταν και δε θα τροποποιούσε το Σύνταγμα για να εξασφαλίσει την παραμονή του στην εξουσία.[18] Οι φήμες έλεγαν, όμως, ότι ο ίδιος σκόπευε να αλλάξει το Σύνταγμα αλλά συνάντησε έντονες αντιθέσεις και υποχώρησε.[19]

Η θητεία του Κερέκου έληξε τα μεσάνυχτα, στις 6 Απριλίου του 2006. Τον διαδέχθηκε στην προεδρία ο νικητής των εκλογών εκείνης της χρονιάς, Γιαγί Μπονί.

Σημειώσεις και παραπομπές